Một tấm bản đồ 3D gần như hoàn chỉnh nhất về vũ trụ do chương trình khảo sát Two Micron All-Sky Survey, còn gọi 2MASS tạo nên, cho thấy, 50.000 dải thiên hà rực rỡ tồn tại giữa ánh sáng hồng ngoại trong vũ trụ.
Hình ảnh 50.000 thiên hà như một tấm thảm được đan bởi vô số đường vằn giúp các nhà khoa học hiểu hơn về cách thức hình thành và phát triển của các dải thiên hà. Tấm bản đồ vũ trụ 3D có 50.000 dải thiên hà cách trái đất 380 triệu năm ánh sáng.
Những hình ảnh này được nhà kỹ thuật phần mềm Thomas H.Jarrett (thuộc Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ - NASA) sử dụng kính viễn vọng không gian WISE và Spitzer, một ống kính hỗ trợ của 2MASS, thực hiện.
Trên bản đồ vũ trụ, những vệt tối khi đi qua vùng trung tâm bị lớp bụi trên bề mặt các dải ngân hà chặn lại. Cách xa hành tinh Galactic, mỗi chấm nhỏ thể hiện một thiên hà, màu sắc khác nhau để thấy rõ tỷ lệ khoảng cách giữa chúng.
Bản đồ vũ trụ 3D với 50.000 dải thiên hà (Ảnh: worldpress).
Màu xanh tượng trưng cho thiên hà gần ống kính 2MASS, còn màu đỏ là những thiên hà nằm xa. Tỷ lệ chênh lệch giữa chấm đỏ và chấm xanh là 0,1.
Nhiều thiên hà nằm sát nhau tạo thành cụm và cấu trúc sắp xếp khá quy mô. Thạc sĩ Karen Masters đến từ Đại học Portsmouth (Anh), đã trình bày bản đồ vũ trụ 3D này tại Hội nghị lần thứ 28 của Hội Thiên văn Mỹ.
Ánh sáng thiên hà được ánh sáng quang phổ kéo dài bước sóng hơn (dịch chuyển đỏ- Redshift). Ánh sáng từ vật thể chuyển động ra xa chúng ta thay đổi đến hết màu đỏ quả quang phổ là bước sóng của nó được kéo dài. Khi các thiên hà càng ra xa, dịch chuyển đỏ càng đỏ hơn.
Bức xạ hồng ngoại gần (near- infrared light) xuyên qua lớp bụi cho phép các nhà thiên văn nhìn thấy rõ hình ảnh trên bầu trời.
Theo các chuyên gia, nếu không có “dịch chuyển đỏ”, 2MASS chỉ có thể thu được hình ảnh 2D. Năm 1990, kính viễn vọng của NASA lần đầu tiên đo được sự dịch chuyển đỏ, đến tháng 10 năm 2010 kính viễn vọng 2MRS- rà soát thiên hà đã có bước tiến bộ hơn trong việc xác định các dải thiên hà.
“Sau 10 năm thực hiện, cuộc khảo sát của 2MASS là một thành quả tuyệt vời kế tiếp di sản của nhà vật ký, nhà thiên văn trung tâm Havard, người có công trong cuộc khảo sát sự dịch chuyển của dải Thiên hà đỏ. Một lần nữa, những điều thú vị về thế giới thiên hà được thế giới biết đến” - Thạc sĩ Karen chia sẻ.