Khổ qua, ngải cứu, mắng tây là ba loại rau có vị đắng, nhiều tác dụng thanh nhiệt, bổ máu, chế biến được thành nhiều món ăn ngon.
Khổ qua
Khổ qua còn gọi là mướp đắng, lương qua, quả hình thoi dài, mặt ngoài có nhiều u lồi. Quả non màu vàng xanh, quả chín màu vàng hồng, chứa nhiều hạt dẹt có màng đỏ bao xung quanh. Ở nước ta, khổ qua được trồng khắp nơi, có thể nấu với tôm, thịt lợn nạc, ninh xương, hấp với thịt băm, muối dưa, làm nộm, xào, kho, ăn sống...
Mướp đắng có nhiều tác dụng bổ máu, thanh nhiệt, cường dương... (Ảnh: Specialty Produce).
Lương y Đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ, cho biết trong quả có glycosid đắng gọi là momordicin và các vitamin B1, C, các axit amin như adenin, betain... Hạt chứa chất dầu và chất đắng.
Trong Đông y, khổ qua vị đắng, tính mát. Đây là loại quả có tác dụng giải nhiệt, mát máu, mắt sáng, nhuận tràng, rất thích hợp trong mùa hè. Cùng với đó, hạt vị đắng, tính ngọt, tác dụng tăng khí lực, cường dương. Hoa tính mát, hỗ trợ phòng ngừa viêm loét dạ dày. Lá cây cũng giúp thanh nhiệt giải độc.
"Khổ qua ăn sống hoặc sắc uống sẽ cho tác dụng thanh nhiệt, giải độc tốt nhất", lương y cho biết. Ngoài ra, lá khô tán bột, uống 12 g một lần với rượu, hoặc dùng lá tươi giã nhỏ, chưng nóng đắp, chữa mụn nhọt đau nhức.
Ngải cứu
Ngải cứu còn gọi là ngải diệp, thuốc cứu. Lá ngải cứu thu hái quanh năm có thể làm rau ăn bổ dưỡng. Vào tháng 5 âm lịch, thu hoạch cả cây phơi khô làm thuốc. Lá khô vò nhỏ gọi là ngải nhung, dùng làm mồi cứu.
Ngải cứu vị đắng, hơi cay, mùi hắc, tính ấm, nóng, tác dụng sát trùng, an thai, đau bụng do giun đũa.
Một số món ăn bổ dưỡng từ ngải cứu như ngải cứu tần trứng, gà, chim, bò, ốp trứng, nấu lẩu ăn. Ngải cứu sắc uống cùng gừng tươi, quế, gừng khô trị đau bụng, khi ra mồ hôi sẽ khỏi chứng cảm sốt, trúng hàn, nhức đầu...
Lương y Sáng lưu ý trong ngải cứu có chất anfa thuyon gây kích thích, nên không dùng quá nhiều.
Măng tây
Măng tây giàu chất dinh dưỡng, chất xơ giúp hỗ trợ giảm cân, tăng cường sức khỏe cho làn da, tiêu hóa, có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau.
Nhà dinh dưỡng học và chuyên gia dinh dưỡng Bhavisha Khuman cho biết măng tây thuộc họ hoa huệ, có phần chồi mềm ăn được. Măng tây thường được luộc, hấp, nướng hoặc rang và có mùi thơm nhẹ, vị hơi bùi. Măng tây được xem là một trong những loại rau tốt cho sức khỏe.
Mắng tây là loại rau ngon, cao cấp, mức độ sử dụng không phổ biến bằng các loại rau khác vì đắt, do kỹ thuật sản xuất tương đối cầu kỳ. Ở nước ta, măng tây được nhập trồng nhưng diện tích gieo trồng rất ít ỏi.
Trong 100 g phần ăn của măng tây chứa 93,7 g nước, còn lại là các khoáng chất như calcium, phosphor... không có vitamin. Trong măng tây có lượng đáng kể hợp chất nito là asparagin, hữu ích cho sự xây dựng, phân chia, phục hồi các tế bào cơ thể.
Tăng cường sức khỏe làn da: Măng tây là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa, giúp chống lại các gốc tự do trong cơ thể, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và tăng cường sức khỏe làn da.
Hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa: Chuyên gia nói với Health Shots rằng chất xơ trong măng tây có thể hỗ trợ nhu động ruột thường xuyên và từ đó thúc đẩy đường ruột khỏe mạnh.
Lợi tiểu: Măng tây có tác dụng lợi tiểu nhẹ, giúp thải muối và nước dư thừa ra khỏi cơ thể, từ đó giảm huyết áp.
Đóng vai trò như thuốc kích thích tình dục: Măng tây cũng thường được cho là có đặc tính kích thích tình dục, nhưng tác dụng của nó đối với sức khỏe tình dục chưa được khoa học chứng minh. Khuman cho biết ý tưởng măng tây có thể tăng cường hiệu suất tình dục hoặc ham muốn tình dục có thể bắt nguồn từ hàm lượng chất dinh dưỡng cao của nó, có thể góp phần mang lại sức khỏe và sức sống tổng thể.
Hỗ trợ giảm cân: Măng tây giàu chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa và giúp điều chỉnh lượng đường trong máu. Chất xơ cũng khiến bạn cảm thấy no hơn, rất tốt cho việc kiểm soát cân nặng. Măng tây có lượng calo tương đối thấp nhưng cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, là lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn duy trì hoặc giảm cân.