Ba tác giả đều có công trình xuất sắc công bố quốc tế và đóng góp quan trọng cho khoa học Việt Nam.
Lễ trao giải diễn ra lúc 9h hôm nay - Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2018 - tại Bộ Khoa học và Công nghệ. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành, nhà khoa học sẽ tham dự buổi lễ.
Hai giải chính được trao cho PGS Phạm Văn Hùng (Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP HCM) lĩnh vực sinh học nông nghiệp và tiến sĩ Trần Đình Phong (Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ) trong lĩnh vực vật lý. Tiến sĩ Đỗ Quốc Tuấn, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, đoạt giải trẻ.
Từ trái qua phải: PGS Hùng, TS Tuấn và TS Phong.
Trong công trình "Nghiên cứu khả năng tiêu hóa và sinh đường của các loại tinh bột gạo có hàm lượng amylose khác nhau và tinh bột gạo biến đổi bằng phương pháp vật lý", PGS Phạm Văn Hùng và cộng sự đã tìm ra sự thay đổi cấu trúc và mức độ kháng tiêu hóa của các loại tinh bột gạo khi xử lý nhiệt - ẩm và ẩm - nhiệt. Phương pháp làm tiền đề cho các nghiên cứu ứng dụng trong sản xuất thực phẩm chức năng dùng phòng chống bệnh mãn tính như tiểu đường, béo phì.
Tiến sĩ Trần Đình Phong với nghiên cứu "Cấu trúc polymer và cơ chế hoạt động xúc tác tạo H2 của molybdenum sulfide vô định hình" lần đầu tiên tìm ra cấu trúc, cơ chế hoạt động của molybden sulfide vô định hình, một xúc tác có thể thay thế cho vật liệu đắt tiền là bạch kim trong phản ứng điều chế nhiên liệu sạch hydro (H2) từ nước. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí số một thế giới về khoa học vật liệu Natural Materials năm 2016.
Công trình "Higher dimensional nonlinear massive gravity" (lý thuyết hấp dẫn phi tuyến nhiều chiều có khối lượng) của tiến sĩ Đỗ Quốc Tuấn đã chỉ ra được bản chất của hằng số vũ trụ, thứ liên quan đến sự giãn nở tăng tốc của vũ trụ có thể được giải thích lý thuyết hấp dẫn phi tuyến có khối lượng trong không thời gian không những bốn chiều mà nhiều chiều.
Năm nay, Ban tổ chức đã tiếp nhận 54 hồ sơ đăng ký tham gia giải thưởng. Các Hội đồng Khoa học chuyên ngành đã đánh giá và chọn ra 9 hồ sơ có chất lượng nhất trong số này để tiếp tục đưa ra xét chọn tại Hội đồng Giải thưởng.
Giải thưởng Tạ Quang Bửu do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức hàng năm, nhằm khích lệ và tôn vinh các nhà khoa học có kết quả công bố xuất sắc trong nghiên cứu cơ bản thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật. Sau 5 năm triển khai, Giải thưởng nhận được 227 hồ sơ đăng ký tham gia với 14 nhà khoa học được vinh danh.
Mỗi giải thưởng gồm bằng chứng nhận của Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ, tiền thưởng 200 triệu đồng đối với giải thưởng chính, 100 triệu đồng đối với giải thưởng dành cho nhà khoa học có đóng góp tích cực cho nghiên cứu cơ bản của Việt Nam và 50 triệu đồng cho giải thưởng nhà khoa học trẻ.