Thời điểm mà một người bắt đầu uống rượu lần đầu có thể ảnh hưởng tới các gen liên quan tới chứng nghiện rượu, khiến cho người nhỏ tuổi uống rượu dễ phải đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng trong tương lai.
Nhóm nghiên cứu do các nhà khoa học đến từ trường Dược đại học Washington ở St. Louis đã tiến hành khảo sát trên 6.257 cặp song sinh của nước Úc. Họ muốn tìm hiểu liệu ở những người bắt đầu uống rượu sớm, yếu tố di truyền có ảnh hưởng nhiều tới việc nghiện rượu hơn ở những người bắt đầu uống rượu muộn hay không. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một người càng bắt đầu uống rượu sớm thì càng có nhiều nguy cơ lệ thuộc vào rượu và vai trò của các yếu tố di truyền khi đó càng nổi bật.
“Ở những người uống rượu ngay từ khi còn rất trẻ, có vẻ tác động di truyền là lớn hơn,” tiến sĩ Arpana Agrawal, tác giả đứng đầu nghiên cứu, cho biết. “Điều này xem ra nhất quán với những gì mà người ta đã dự báo trong văn học và trong phân loại các dạng nghiện rượu.”
Agrawal cùng đồng nghiệp đã kiểm tra các dữ liệu thu thập trước đó từ các cặp song sinh giống nhau và khác nhau, nam và nữ, bằng các phương pháp thống kê để kiểm tra xem tuổi uống rượu lần đầu làm thay đổi vai trò của các ảnh hưởng di truyền lên chứng lệ thuộc rượu như thế nào.
Nhóm của Agrawal đã phát hiện ra rằng ở người song sinh bắt đầu uống rượu sớm, yếu tố di truyền ảnh hưởng lớn tới nguy cơ lệ thuộc rượu, với tỉ lệ cao nhất lên tới 90%. Với người bắt đầu uống rượu muộn hơn, các gen gây ảnh hưởng ít hơn nhiều, và yếu tố môi trường sống – điều làm nên sự khác biệt trong mỗi cặp song sinh, ví dụ như các sự kiện duy nhất trong đời – mới là yếu tố chiếm ưu thế.
| Bắt đầu uống rượu sớm làm tăng nguy cơ bị nghiện. (Ảnh: EnglishRussia) |
Các cặp song sinh tham gia vào khảo sát có tuổi từ 24 tới 36, một vài người trong số này cho biết họ bắt đầu uống rượu khi 5 hay 6 tuổi. Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng những người bắt đầu uống rượu khi 15 tuổi hoặc nhỏ hơn có nguy cơ lệ thuộc rượu vì yếu tố di truyền nhiều hơn. Cũng có một vài đối tượng khảo sát là người nghiện rượu dù họ bắt đầu uống rượu sau 16 tuổi, nhưng việc nghiện liên quan tới yếu tố môi trường sống nhiều hơn.
Tiến sĩ Agrawal nói: “Chúng tôi không có các dữ liệu thực tế về biểu hiện gen trong nghiên cứu này, nhưng chúng tôi cho rằng việc tiếp xúc với rượu sớm làm thay đổi sự phát triển của não theo cách nào đó. Đặc biệt, uống rượu thường xuyên hoặc uống nhiều ngay từ khi còn nhỏ có thể ảnh hưởng tới biểu hiện gen và góp phần làm các tác hại nghiêm trọng hơn. Nghiên cứu của chúng tôi chưa thể đưa ra kết luận, nhưng đây là điều mà các nghiên cứu biểu hiện gen và chụp hình não nên quan tâm tìm hiểu.”
Một khả năng khác là uống rượu sớm khiến vị thành niên tiếp xúc với một số ảnh hưởng môi trường xã hội nhất định, ví dụ như các nhóm bạn cùng trang lứa, và yếu tố này cũng góp phần cùng yếu tố di truyền làm tăng thêm nguy cơ nghiện rượu.
“Chắc hẳn có điều gì đó khiến cho người bắt đầu uống rượu sớm sau này phải đối mặt với nhiều nguy cơ đi kèm nghiện rượu hơn thông thường,” Agrawal nói. “Chúng tôi tiếp tục khảo sát các cơ chế liên quan, nhưng chắc chắn, khuyến khích mọi người không bắt đầu uống rượu khi còn nhỏ tuổi sẽ có lợi cho họ.”
“Một vài người bắt đầu uống rượu sớm không vướng phải các vấn đề liên quan tới rượu, trong khi một số người bắt đầu uống rượu muộn lại vướng phải – chúng tôi đang tìm hiểu nguyên nhân của những trường hợp này, nhưng điều rất cần lưu ý là đây chỉ là một yếu tố nguy cơ trong số rất nhiều yếu tố, và nó không thể hoàn toàn quyết định việc một người sẽ nghiện rượu hay không,” Agrawal nói. “Tuy nhiên, tuổi bắt đầu uống rượu là một yếu tố rủi ro rất phổ biến.”
Agrawal cho biết khảo sát trên các cặp song sinh đem lại nhiều lợi thế khi tìm hiểu về ảnh hưởng cuả môi trường và di truyền lên nghiện rượu. Do các cặp song sinh giống hệt nhau có 100% DNA giống nhau, những khác biệt trong hành vi uống rượu của họ hẳn phải do yếu tố môi trường. Những điểm tương đồng giữa hai người song sinh giống hệt nhau thường do gen và môi trường gia đình tạo nên.
“Cụ thể, các cặp song sinh giống hệt cho chúng ta cơ hội khảo sát hoàn hảo về những cá nhân có hệ gen giống hệt nhau mà ở họ, khác biệt về hành vi uống rượu được tạo ra do những trải nghiệm riêng trong đời sống tạo ra,” bà giải thích. “Họ là những đối tượng khảo sát rất đáng quý trong các nghiên cứu về hành vi phức tạp, ví dụ như uống rượu chẳng hạn.”
Kết quả nghiên cứu sẽ được công bố cụ thể trên tờ Alcoholism: Clinical & Experimental Research, một tạp chí chuyên về chứng nghiện rượu, số ra tháng 12 tới. Tuy nhiên, bạn có thể xem chi tiết nổi bật ngay từ bây giờ trên trang trực tuyến Early View của tờ báo này.
Tham khảo:
Agrawal A, Sartor CE, Lynskey MT, Grant JD, Pergadia ML, Grucza R, Bucholz KK, Nelson EC, Madden PAF, Martin NG, Heath AC. Evidence for an interaction between age at first drink and genetic influences on DSM-IV alcohol dependence symptoms. Alcoholism: Clinical & Experimental Research, Early View online publication. Sept. 18, 2009 DOI: 10.1111/j.1530-0277.2009.01044.x