Trong một nỗ lực kéo dài hơn nửa thập kỷ, từ những bộ xương được tìm thấy trong tình trạng bất ngờ, các nhà khảo cổ đã dần vén màn bí mật thảm kịch trên một hòn đảo xinh đẹp cách đây 16 thế kỷ trước.
Vào khoảng 1.500 năm trước, một sự kiện tồi tệ đã xảy ra tại "Sandy borg" – một pháo đài tròn trên hòn đảo Oland, nằm ngoài khơi Thụy Điển về phía đông nam bờ biển Baltic. Phải mất 7 năm cần mẫn khai quật, các nhà khảo cổ mới dần vén màn bi kịch khủng khiếp từng diễn ra tại hòn đảo thơ mộng và xinh đẹp này.
Trong quá trình khám phá di tích này, nhiều bộ xương trẻ em, thiếu niên và đàn ông trưởng thành đã được phát hiện. Đáng ngạc nhiên là các bộ xương đều không được chôn cất mà dường như bị bỏ lại. Trên nhiều bộ xương còn có dấu hiệu bị đánh bằng vật cùn.
Một trong 26 thi thể được tìm thấy tại khu vực khảo cổ. (Ảnh: Kalmar County Museum).
Tại hiện trường, sự xuất hiện của xương trẻ em và các đồ trang sức cho thấy phụ nữ đã sống ở "Sandy borg" được một thời gian khá dài. Tuy nhiên, việc chỉ có xương nam giới cho thấy hai khả năng: phụ nữ đã rời trước khi sự kiện khiến toàn bộ nam giới thiệt mạng xảy ra hoặc đã rời đi sau sự kiện này – có thể là đã bị bắt đi.
Ngoài ra, các chứng cứ tại hiện trường cho thấy, sau sự kiện nói trên, pháo đài tròn này đã bị bỏ hoang và giữ nguyên hiện trạng từ đó tới tận bây giờ.
Tất cả đều dẫn đến nghi vấn của một cuộc thảm sát đẫm máu!
Theo một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Antiquity, các manh mối về cuộc thảm sát và hiện trường vẫn còn tồn tại với thời gian đã tạo điều kiện để các nhà nghiên cứu tìm hiểu thêm về bi kịch này.
“Tôi nghĩ điều khiến "Sandy borg" đặc biệt là tính chất của vật liệu khảo cổ: những thi thể không được chôn cất của người bị sát hại hay tính chất "khoảnh khắc đóng băng" – tất cả đều rất khó có thể tìm thấy tại các khu khảo cổ trên đất liền”, nhà khảo cổ Ludvig Papmehl-Dufay – đồng tác giả nghiên cứu cho biết.
“Một việc kinh khủng đã xảy ra”
Nghiên cứu chỉ ra rằng, thời điểm xảy ra vụ thảm sát là vào giai đoạn Di cư châu Âu kéo dài từ năm 400 đến năm 550 sau Công nguyên. Đây là một giai đoạn đầy hỗn loạn khi Đế chế La Mã phương Tây bị lụi tàn, châu Âu đối mặt với cuộc xâm lược của Đế chế Hung Nô…
Vào thời điểm này, chiến tranh và nạn đói đã gây ra một cuộc khủng hoảng kinh tế-xã hội, khiến cho các vùng đất nông nghiệp và nhà cửa bị bỏ hoang hoặc bị phá hủy. Do đó, những người dân ở "Sandy borg" có thể đã bị ảnh hưởng bởi sự hỗn loạn của thời đại.
“Ngay trong năm đầu tiên (2011) khi bắt đầu khai quật, khi tìm thấy những bộ xương không được chôn cất mà nằm yên trong các căn nhà bên trong pháo đài, chúng tôi nhận ra rằng có điều gì đó kinh khủng đã xảy ra tại đây”, Papmehl-Dufay kể lại.
“Một năm sau đó, các chứng cứ chỉ rõ rằng một số bộ xương có dấu hiệu bị chấn thương mạnh. Việc này có ảnh hưởng tâm lý đến chúng tôi rất nhiều, nhất là khi xương của trẻ em và cả trẻ sơ sinh được tìm thấy”.
Trong một căn nhà, các nhà nghiên cứu tìm thấy bộ xương của một thiếu niên trẻ với chân đặt ở xương chậu của một người đàn ông trưởng thành, cho thấy có thể nạn nhân đã ngã về đằng sau, đè lên thi thể của người đàn ông nói trên. (Ảnh: Kalmar County Museum).
Tổng cộng, các nhà khảo cổ đã tìm thấy xương của 26 người, xương động vật và nhiều cổ vật khác. Ám ảnh nhất là trường hợp 9 bộ xương nam giới trong cùng một căn nhà mà trong số đó có một trẻ sơ sinh ước tính mới chỉ 1 tháng rưỡi cho đến 3 tháng tuổi và em trẻ em lớn ước tính từ 2-5 tuổi. Sau khi kiểm nghiệm, các nhà nghiên cứu nhận thấy vài hộp sọ, trong đó có cả hộp sọ của đứa trẻ lớn nói trên có dấu hiệu chấn thương cùn – đồng nghĩa với việc những người này có thể đã bị sát hại bởi những cú đập mạnh vào đầu. Tư thế của các bộ xương cho thấy các nạn nhân chết ngay lập tức sau khi bị tấn công hoặc đã rơi vào trạng thái bất tỉnh và tử vong sau đó.
Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn tìm thấy dấu vết của tro than – dấu hiệu của việc những kẻ tấn công đã phóng hỏa nhà cửa trong vụ thảm sát. Tại hiện trường, chỉ tìm thấy một vài đầu tên, một đầu thương và một số đốc kiếm. Việc này cho thấy cư dân của Sandyborg không hề chuẩn bị cho việc chiến đấu hoặc vũ khí đã bị cướp mất sau vụ thảm sát.
“Sự tương phản giữa vẻ đẹp thơ mộng, nằm ngay cạnh biển của khu vực này và quá khứ đen tối của nó thực sự rất kỳ lạ”, Papmehl-Dufay nhận định.
Sự thật có bao giờ được hé lộ?
"Sandy borg" của ngày nay trông rất thơ mộng khi nằm cạnh bờ biển. (Ảnh: Sebastian Jakobsson).
Mặc dù "Sandy borg" đã cho các nhà khảo cổ một cái nhìn tổng thể về cuộc sống thời bấy giờ và sự kiện đã xảy ra tại khu di tích này, vẫn còn quá nhiều câu hỏi vẫn chưa thể lý giải: Tại sao cuộc tấn công này chỉ nhằm vào nam giới? Tại sao không có ai trở về chôn cất các nạn nhân? Tại sao người dân trong pháo đài lại không có vũ khí? Ai đã làm việc tàn nhẫn này?...
Hiện tại, các nhà khảo cổ mới chỉ khai quật hoàn toàn được 2 trên tổng số 53 căn nhà trong pháo đài và 50% của một căn nhà thứ ba. Ngoài ra, dự án nghiên cứu cũng đang triển khai một cuộc điều tra nhỏ với 6 căn nhà trong số đó. Do đó, nhà khảo cổ Ludvig Papmehl-Dufay cho rằng trong tương lai, bí mật thảm sát "Sandy borg" có thể sẽ được hé lộ khi việc khai quật hoàn tất.