Các nhà nghiên cứu mới đây đã phát hiện loài bò sát giống với động vật có vú, kích thước tương đương loài chó, có nọc độc sớm hơn cả rắn.
Daily Mail dẫn nguồn tin từ các nhà nghiên cứu tại Đại học Witwatersrand, Johannesburgm Nam Phi cho biết, Euchambersia là loài bò sát sống cách đây 260 triệu năm. Chúng có kích thước chiều ngang từ 40-50cm, tương đương một con chó.
Phác họa hình ảnh Euchambersia.
Euchambersia sống ở Karroo, gần Colesberg, Nam Phi trong kỷ Permo-Triassic, trước thời đại khủng long.
Không giống như loài rắn tiêm nọc độc trực tiếp thông qua rãnh kim trong răng, nọc độc của Euchambersia được truyền sang nạn nhân thông qua các rãnh và kênh nhỏ chạy dọc theo phía ngoài của răng nanh.
Dựa trên bức ảnh chụp CT hai hộp sọ loài Euchambersia, các nhà khoa học nhận thấy một lỗ sâu và tròn phía sau răng nanh, có thể là nơi sản xuất nọc độc.
Phần hộp sọ của Euchambersia có lỗ sâu phía sau răng nanh, có thể là nơi sản xuất nọc độc.
Julien Benoit, nhà nghiên cứu tại Viện Bernard Price, thuộc Đại học Witwatersrand, Nam Phi, người dẫn đầu nghiên cứu nói: "Đây là bằng chứng đầu tiên về động vật xương sống có nọc độc lâu đời nhất được tìm thấy, và còn đáng kinh ngạc hơn là nó không thuộc các loài mà chúng ta vẫn nghĩ".
Ngày nay, loài rắn nổi tiếng với những vết cắn có nọc độc, Nhưng hóa thạch của chúng chỉ xuất hiện cách đây 167 triệu năm. Có thể nói, Euchambersia đã sở hữu nọc độc trước rắn cả trăm triệu năm, trước khi những con rắn đầu tiên ra đời, ông Benoit nói thêm.
Các nhà nghiên cứu có thể phân tích tuyến nọc độc vì hiện vật mà họ có được không hóa thạch. Các nhà nghiên cứu đã mô tả cấu tạo giải phẫu nơi sản xuất nọc độc đáo này của loài Euchambersia trên tạp chí POLS ONE.
Cơ chế truyền nọc độc sang con mồi của Euchambersia hoàn toàn khác biệt so với loài rắn.
Nhóm nghiên cứu hiện chưa biết chắc vì sao Euchambersia lại phát triển khả năng sản xuất nọc độc. Nhưng họ cho rằng, nọc độc có thể giúp Euchambersia tự vệ và săn mồi.
"Euchambersia có thể sử dụng nọc độc để tự vệ và săn mồi, giống như các sinh vật có độc ngày nay", Tiến sĩ Benoit nói.
Ngày càng nhiều các loài động vật có vú hoặc bò sát giống với động vật có vú mang nọc độc được phát hiện trong những năm qua. Họ tin rằng loài động vật có vú từng có nọc độc cách đây hàng triệu năm trước nhưng đã dần mất đi khả năng này.
Một số gene quyết định việc hình thành nọc độc sau này lại được kích hoạt, khiến cho một số loài lại trở nên có độc, nhóm nghiên cứu giải thích.