Công nghệ nano được hoan nghênh là ngành khoa học của tương lai, với các hạt cực nhỏ đã tạo nên những đổi mới có khả năng loại bỏ các nếp trên khuôn mặt, làm cho chai bia cứng hơn và giặt quần áo không cần nước. Nhưng những nghiên cứu gần đây cũng đã ngụ ý rằng một số các hạt này có thể gây ung thư.
“Chúng ta nên nhận ra rằng, sẽ có sai sót và sẽ có nguy hiểm,” giáo sư Harry Kroto, người đoạt giải Nobel năm 96 về hoá học đã khám phá ra hạt nano có tên Buckminsterfullerene, cho biết. “Nguợc lại, có khả năng là giá trị của công nghệ nano sẽ áp đảo. Theo tôi, nó là khoa học của thế kỷ 21.”
Công nghệ nano là ngành khoa học nghiên cứu và tạo ra các chất liệu có chiều rộng 1 nanomet hay một phần tỷ của met. Các nhà khoa học cho biết, nghiên cứu những phần tử này hứa hẹn khả năng tạo ra những máy móc cỡ nhỏ bằng từng nguyên tử một, giống như mọi sự sống bắt đầu bằng một tế bào vậy.
“Vấn đề quan trọng ở đây là chúng ta đang khai hoá các nguyên tử. Chúng ra đang nỗ lực để làm cho những khối hợp nhất của thế giới tuân lệnh theo chúng ta.” ông Patrick Lin, Giám đốc tổ chức Nanoethics Group Trường Đại Học California Polytechnic State, nói.
Hình ảnh vi tính của một đường xoắn ốc nano: Các nguyên tử oxy màu xanh trong đường xoắn ốc bên trong, và màu tím ở đường xoắn ốc bên ngoài. Các nguyên tử Hydro màu trắng. (Ảnh: Reuters) |
Một số nhà khoa học đã sử dụng công nghệ nano để thêm các phần tử nhỏ bằng bạc , từ lâu được biết đến là có tính kháng khuẩn, vào lưỡi lam, các hộp cất giữ thức ăn và cả vớ “kháng nấm”.
Một số nhà khoa học khác thì lại khai thác các tính chất khác thường xuất hiện ở tỉ lệ nano. Ví dụ, trong phòng thí nghiệm, các phân tử carbon bình thường có thể tạo thành những khuôn hình ống, gọi là ống nano, cứng gấp 100 lần thép và nặng chỉ bằng 1/6 trọng lượng của thép.
Ảnh hưởng đến con người
Vấn đề là những hạt này có thể có hại cho cơ thể con người, và các nhà khoa học cho biết rằng còn phải mất nhiều năm nữa họ mới hiểu rõ về các ảnh hưởng của chúng. Các hạt nano đủ nhỏ để bị bỏ qua khi đi qua màng tế bào nhưng cũng đủ lớn để mang theo các chất lạ bên ngoài vào giữa các sợi DNA.
Không có nghiên cứu dài hạn nào về vấn đề này, nhưng các nhà khoa học đã nhìn thấy ung thư não phát triển trong những con cá đã tiêu hóa một lượng nhỏ các hạt nano carbon. Những con chuột mà hít phải các ống nano carbon thì bị các vấn đề về phổi tương tự như các bệnh về phổi do amiăng gây ra.
Một giọt nước giữ thăng bằng hoàn hảo trên một mặt phẳng bằng nhựa do các nhà khoa học Trường Đại Học Ohio State phát minh. Mặt phẳng được phủ bởi các sợi cực nhỏ và có thể hút hoặc đẩy nước. (Ảnh: Reuters) |
“Không có lý do gì nghĩ rằng tất cả những thứ này sẽ có hại,” nhà khoa học chuyên về sức khỏe ở Environmental Defense, ông John Balbus nói. “Nhưng chúng ra nên thận trọng bởi chúng có khả năng đi vào trong cơ thể và ngấm vào các bộ phận trong cơ thể mà các chất hóa học thông thường không làm được.”
Quỹ liên bang dành cho việc nghiên cứu công nghệ nano đã tăng lên gấp 3 lần từ năm 2001 nhưng các nhóm môi trường than phiền rằng các quy định không theo kịp.
“Chúng tôi kêu gọi chính phủ đầu tư thêm tiền vào nghiên cứu sức khoẻ, an toàn và môi trường để chúng tôi có thể bảo đảm rằng những sản phẩm này an toàn,” anh Ian Illuminato, người tham gia nhiều chiến dịch về sức khỏe và môi trường tại tổ chức Friends of the Earth, Cho biết.
Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ đã thông báo vào tháng 7 là, dược phẩm, mỹ phẩm và các sản phẩm sản xuất bằng công nghệ nano khác không cần phải có các quy định hoặc dán nhãn đặc biệt bởi vì cơ quan này cho rằng không có chứng cứ khoa học nào cho thấy các nguy cơ nghiêm trọng nào về an toàn cả. Tuy nhiên, một số công ty khác có những hành động riêng của mình.
Năm nay, công ty DuPont đã tán thành một hệ thống – do Environmental Defense phát triển - để đánh giá xem liệu có nên tiến hành các dự án có liên quan đến hạt nano hay không.
Một minh họa cho thấy các hạt nano polyme trong dòng máu. Ảnh do Hiệp Hội Y Học Và Sinh Học Thực Nghiệm thuộc UCSB cung cấp. (Ảnh: Reuters) |
Thanh Vân