Sáu năm trước, tạp chí khoa học có uy tín "Science" đã công nhận tế bào gốc như thành tựu khoa học xuất sắc nhất. Nhưng những nghiên cứu mới nhất lại chứng minh các nhà khoa học đã lạc quan thái quá.
Nghiên cứu tế bào gốc |
Theo đánh giá của TS. Orly Lacham-Kaplan thuộc Monash Immunology and Stem Cell Laboratories, tối thiểu cũng cần khoảng mười năm, trước khi có thể biết được, liệu tế bào gốc có thể áp dụng an toàn với con người.
Mầm ung thư gốc
Tế bào gốc là hy vọng vô cùng lớn của nền y học, bởi nó có thể hoá thân thành bất cứ tế bào nào của cơ thể. Về mặt lý thuyết, tất cả đều có thể xuất hiện từ tế bào gốc: từ tế bào trứng, xương mới, mao mạch và gan, đến tế bào não bộ.
Tiếc rằng, ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy, chính tế bào gốc là thủ phạm sinh ra đủ loại ung thư-nhất là ung thư não ngày càng xuất hiện nhiều ở trẻ em.
Các khối u ở vú có thể phát triển và lan sang các bộ phận khác chỉ trong trường hợp có sự trợ giúp của hệ mao mạch và "giàn giáo"-sản phẩm của tế bào gốc.
Như phát hiện mới nhất của các nhà khoa học thuộc Colunbia University, từ tế bào tuỷ sống khuyết tật không chỉ phát sinh bệnh ung thư máu, mà cả ung thư dạ dày.
"Chúng ta buộc phải thay đổi quan điểm truyền thống về sự phát triển của tất cả các bệnh ung thư. Thay vì chỉ tiêu diệt tế bào ung thư, cần phải tiêu diệt cả tế bào gốc"-GS. Timothy Wang, chủ nhiệm chương trình nghiên cứu khẳng định.
Những bệnh nhân đã được cấy ghép tuỷ xương xin của người khác biết rất rõ mối nguy hiểm của việc sử dụng tế bào lạ. Nó mang theo phần đáng kể hệ miễn dịch-nhân tố thay vì góp phần điều trị người nhận, lại tấn công tế bào thân chủ (goi là phản ứng chống lại cơ thể lạ).
Cũng đã biết rằng, ở đối tượng được cấy ghép toàn tế bào máu gốc, thường hay bị các biến chứng nguy hiểm như: rối loạn tính dục và cứng cơ sườn. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết, vì sao lại có hiện tượng như vậy, dường như chưa ai tiên đoán được hậu quả tai hại của việc sử dụng tế bào nuôi cấy trong phòng thí nghiệm.
Sinh sản đơn tính những khuyết tật
Vấn đề nan giải nhất của các nhà nghiên cứu hiện nay là tìm kiếm nguồn phôi tế bào gốc. Việc lấy chúng từ phôi xuất hiện nhờ thụ tinh trong ống nghiệm bị các nhà đạo đức sinh học lên án và bị cấm ở nhiều quốc gia.
Các nhà khoa học thuộc Roslin Institute Scôtlen, nơi đã nhân bản con cừu Dolly, công bố cách đây không lâu rằng, họ đã có được sáu phôi con người từ tế bào trứng bằng phương pháp sinh sản đơn tính.
Hiện tượng này thường thấy trong tự nhiên, ở một số sinh vật, trong đó có ong, kiến, tôm, thạch sùng, và thậm chí gà Tây. Thế nhưng đối với động vật có vú, đó là vấn đề hoàn toàn phi tự nhiên-người ta bắt tế bào trứng phải tự mình "thụ tinh" với sự trợ giúp của sóng điện hoặc các nguyên tố hoá học.
Thế nên, theo số đông giới khoa học, tế bào gốc xuất hiện bằng phương pháp sinh sản đơn tính không thể là phôi thực thụ, bởi từ nó sẽ không phát triển ra bất cứ cơ thể nào.
Hiện tượng phôi người được sản xuất nhờ nhân bản hay sinh sản đơn tính chỉ duy trì sự tồn tại trong thời gia vài ba ngày có thể là tín hiệu báo động bị nhiều nhà nghiên cứu bỏ qua.
GS. Richard Doerflinger, đại diện Liên minh Giáo chủ Công giáo thì cho rằng, những rối loạn phát triển thường xuất hiện do những khuyết tật di truyền. Những phôi trên có thể là những sinh linh mắc bệnh nghiêm trọng-những chủ thể đã được người ta tạo ra hoàn toàn không cần thiết.
Theo số liệu thống kê khác, trung bình, cứ bốn động vật đến nay nhân bản thành công, có một là nạn nhân của đủ chứng bệnh, trong đó có phát phì, tiểu đường, hen suyễn, xơ gan, khuyết tật tim và thận.
Bài học khiêm tốn
Năm 2001, khi các nhà nghiên cứu đọc được toàn bộ bản đồ gien con người, không ít nhà tương lai học khẳng định rằng, chúng ta đã khám phá ra bí mật lớn nhất của tạo hoá-cơ thể chúng ta xuất hiện và phát triển thế nào. Trong vòng vài ba năm, liệu pháp gien cho phép điều trị vô số chứng bệnh, thế nhưng đa số các thử nghiệm đều thất bại.
"Thực tế ngày càng chứng tỏ rằng, sự phát triển của cơ thể con người chịu tác động của nhiều yếu tố ngoài gien, mà khoa học vẫn chưa hề biết đến"-TS. Ian Stewart và Jack Cohen, tác gỉa cuốn sách "Sự bẻ gẫy hỗn loạn", khẳng định.
Với trường hợp tế bào gốc, tạo hoá một lần nữa dạy cho các nhà khoa học bài học về sự khiêm tốn-những vẫn tưởng đã tìm ra cách thức đánh lừa tạo hoá.
Văn Hanh