Chuột chũi là sinh vật có chỉ số “siêu năng lực” kỳ lạ nhất của động vật có vú.
Chúng có thể chống lại các bệnh ung thư, chống lại quá trình lão hóa thông thường của động vật có vú, sống sót gần 20 phút mà không cần ôxy và chịu được mức độ đau đớn đáng kinh ngạc.
Sinh vật kỳ dị mang tính xã hội cao này có một bí mật khác nữa khiến chúng trở nên siêu phàm. Cụ thể, chuột chũi trụi lông (Heterocephalus glaber) còn biết… bắt cóc con của nhau và biến chúng thành nô lệ.
Hành vi bắt cóc chuột chũi trụi lông trước đây đã được chứng kiến trong điều kiện phi tự nhiên.
Bản thân những con chuột chũi trụi lông thường dài tới 10cm. Chúng có những đàn khổng lồ được tạo thành từ những cá thể hợp tác cao. Những đàn này có thể có tới 300 công nhân đáng kinh ngạc, trong đó hầu hết các cá thể đều vô sinh, giống như ở đàn kiến hoặc đàn ong.
Chỉ có một nữ hoàng được sinh sản, con cái này có thể tuyên bố ngai vàng của mình thông qua một cuộc chiến để giành quyền thống trị. Nó có thể sinh tới 30 con mỗi lứa và thuyết phục các đối tượng là các con cái cấp dưới trông con non bằng cách cho chúng ăn phân có tẩm hormone của mình.
Trong một thời gian, giao phối cận huyết được cho là đóng một vai trò trong kích thước đáng kinh ngạc của các đàn chuột chũi trần trụi. Nhưng điều này đã được chứng minh là không thể.
Vào đầu những năm 1990, các nhà nghiên cứu đã bắt và thả những con chuột chũi trụi lông để theo dõi chúng trong một cuộc nghiên cứu thực địa dài hạn ở Kenya. Họ tìm thấy 26 khu vực là hang của chúng sang các thuộc địa lân cận.
Một năm sau khi kiểm tra một trong những thuộc địa này, họ tìm thấy hai con chuột con trong một thuộc địa xâm lược có vẻ là “sản phẩm” từ một thuộc địa bị xâm lược.
Nhà sinh vật học tiến hóa Stan Braude từ Đại học Washington nói cho biết: “Phân tích di truyền của các mẫu thu thập được đã xác nhận những gì họ đã chứng kiến. Những con chuột con bị bắt cóc trở thành những công nhân không sinh sản. Do đó nỗ lực sống của chúng sẽ được phân loại là… nô lệ”.
Hành vi bắt cóc chuột chũi trụi lông trước đây đã được chứng kiến trong điều kiện phi tự nhiên của phòng thí nghiệm, nhưng đây là lần đầu tiên nó được xác nhận trong tự nhiên.
Trong khi bắt cóc cũng xảy ra ở một số loài linh trưởng, nhóm nghiên cứu lưu ý rằng hành vi này giống như ở loài kiến làm nô lệ, chẳng hạn như Formica sanguinea. Những con côn trùng này cướp ấu trùng và nhộng của các loài khác và nuôi chúng như một phần của lực lượng lao động của mình.
Hiện tượng tiến hóa này - nơi áp lực tiến hóa tạo ra các đặc điểm thể chất hoặc hành vi giống nhau ở các loài hoàn toàn không liên quan - được gọi là tiến hóa hội tụ.
Trò bắt cóc chắc chắn sẽ tăng thêm sức mạnh cần thiết để tìm kiếm các nguồn tài nguyên khan hiếm trong môi trường khô cằn khắc nghiệt của chuột chũi trụi lông và giúp chúng xây dựng những ngôi nhà công phu dưới lòng đất có thể kéo dài hàng km theo chiều dài đường hầm tích lũy.
Rất nhiều vấn đề sinh lý kỳ lạ của loài này giúp ích cho việc khai quật, chẳng hạn như cơ hàm tạo ra một phần tư khối lượng của chúng và răng nhô ra trên đôi môi khép lại để ngăn chúng nuốt chất bẩn.
Nhóm nghiên cứu tin rằng sự gây hấn khốc liệt giữa các đàn chuột chũi khỏa thân có thể thúc đẩy sự phát triển của quy mô nhóm lớn và chế độ nô lệ cho phép mở rộng các thuộc địa để tăng lợi thế cạnh tranh của chúng so với các nước láng giềng.
Tuy nhiên, đó vẫn còn rất nhiều suy đoán vào thời điểm này bởi các nhà khoa học mới chỉ tìm thấy hai con chuột con bị đánh cắp.
Braude và các đồng nghiệp hy vọng rằng với các công nghệ theo dõi sẽ giúp phân loại những con quái vật ăn phân này có khả năng đặc biệt như thế nào.