Các nhà khoa học đã biết rằng, mối quan hệ của tuổi sinh học với tuổi thời gian là khá linh hoạt. Nhưng giờ đây, các nhà nghiên cứu cho biết họ đã phát hiện ra khả năng đảo ngược tuổi sinh học.
Căng thẳng làm tăng tốc độ lão hóa
Những trải nghiệm y tế căng thẳng, chẳng hạn như trải qua cuộc phẫu thuật lớn hoặc sinh con, có thể đẩy nhanh những thay đổi liên quan đến tuổi tác trong các tế bào mà sau đó sẽ biến mất trong quá trình hồi phục.
Các sự kiện căng thẳng, chẳng hạn như một ca phẫu thuật khẩn cấp, dường như làm tăng tốc độ "lão hóa sinh học" trong một khoảng thời gian.
"Tuổi sinh học" của chúng ta phản ánh các dấu hiệu suy giảm liên quan đến tuổi tác trong các tế bào và mô của chúng ta, không tăng đều theo tuổi theo thời gian của chúng ta. Thay vào đó, nghiên cứu mới cho thấy rằng, lão hóa sinh học có thể tăng tốc trong các sự kiện căng thẳng và sau đó đảo ngược sau những sự kiện đó.
Những người trải qua một cuộc phẫu thuật lớn thì tuổi sinh học có thể tăng nhanh hơn bình thường.
Nói cách khác, có những dấu hiệu sinh học có thể đo lường được liên quan đến tuổi tác trong chức năng tế bào và những dấu hiệu này có thể xuất hiện trong thời gian căng thẳng và sau đó biến mất trong quá trình phục hồi.
Tuổi sinh học không tăng đều theo thời gian
Tuổi sinh học "năng động hơn nhiều so với những gì mọi người nghĩ trước đây", Jesse Poganik, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ và nhà sinh học hóa học tại Trường Y Harvard, người đứng đầu nghiên cứu mới này, cho biết: "Bạn có thể gặp phải những sự kiện căng thẳng rất nghiêm trọng, gây ra sự gia tăng tuổi sinh học, nhưng nó có thể tồn tại trong thời gian ngắn, nếu căng thẳng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, thì tuổi đó có thể được phục hồi".
Trong một nghiên cứu được công bố ngày 21/4 trên tạp chí Cell Metabolism, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra tác động của căng thẳng sinh lý ngắn hạn nhưng cực độ đối với tuổi sinh học của chuột và người.
Họ đã sử dụng cái được gọi là đồng hồ methyl hóa DNA để định lượng các biến đổi biểu sinh (có nghĩa là di truyền "ở trên" hoặc "trên cùng") trong cấu trúc của DNA có liên quan chặt chẽ với quá trình lão hóa. Quá trình methyl hóa DNA đề cập đến một quá trình trong đó các phân tử nhỏ, được gọi là nhóm methyl, được thêm vào bề mặt của phân tử DNA và giúp kiểm soát cách thức và thời điểm các gien cụ thể có thể được "bật" hoặc "tắt". Bằng chứng cho thấy rằng, các kiểu methyl hóa DNA thay đổi trong suốt vòng đời và phản ánh quá trình lão hóa sinh học.
Các nhà nghiên cứu đã điều tra sự thay đổi về tuổi sinh học của những người đang trải qua cuộc phẫu thuật lớn, sinh con hoặc được chăm sóc đặc biệt do nhiễm Covid-19 nghiêm trọng. Các mẫu máu từ những bệnh nhân lớn tuổi được phẫu thuật khẩn cấp cho thấy tuổi sinh học tăng đột biến trong vòng 24 giờ sau khi phẫu thuật, nhưng tuổi của họ lại giảm xuống mức trước khi phẫu thuật trong vòng một đến hai tuần.
Tuy nhiên, những bệnh nhân Covid-19 sống sót sau khi bị nhiễm bệnh đã không hồi phục nhanh như vậy. Trong khi phụ nữ trở lại độ tuổi sinh học trước Covid-19 trong vòng hai tuần, thì nam giới dường như không hồi phục. Điều này có nghĩa là, từ góc độ tuổi sinh học, khung thời gian phục hồi có thể phụ thuộc vào loại căng thẳng và giới tính.
Trong các mẫu máu của những người mang thai, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra đỉnh điểm của tuổi sinh học vào khoảng thời gian em bé chào đời, trung bình trở lại mức trước đó trong vòng sáu tuần sau khi sinh.
Poganik cho biết: "Mặc dù nghiên cứu không đưa ra kết luận về tác động của những bước ngoặt sinh học này đối với quá trình lão hóa suốt đời, nhưng việc không phục hồi sau các sự kiện căng thẳng có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa".
Những biến động về tuổi sinh học này, mà các nhà nghiên cứu cho rằng có thể thấy rõ trong các tình huống căng thẳng về mặt sinh lý, không có khả năng phát sinh từ căng thẳng hàng ngày.
Kết quả này có thể chỉ ra cơ hội thử nghiệm các loại thuốc chống lão hóa. Poganik cho biết: “Nếu bạn có thể xác định một mô hình trong đó tuổi tác tăng lên tạm thời, thì bạn có thể sử dụng khả năng phục hồi từ độ cao đó để kiểm tra tác dụng của các loại thuốc khác nhau”.