Công nghệ xử lý rác thành năng lượng “xanh”

Hàng trăm bãi rác bốc mùi hôi là vấn đề môi trường đáng lo ngại ở Canada. Đó không chỉ là mùi hôi mà là khí carbon dioxide (CO₂) thoát ra từ quá trình rác phân hủy. Ước tính, hàng năm mỗi bãi rác giải phóng 25 triệu tấn CO₂ - tương đương lượng khí thải của 5,5 triệu chiếc xe hơi. Các giải pháp nhằm giảm hoặc tái sử dụng tất cả loại rác thải từ rác hữu cơ đến chất thải phóng xạ được đưa ra ngày càng nhiều. Với các công ty kinh doanh ở đất nước Bắc Mỹ này, rác có thể là “kho báu” mang đến nguồn năng lượng có giá trị thương mại lớn và vật liệu tái sử dụng.

Xử lý rác thành nhiên liệu theo phương pháp Verti-gro. (Ảnh: fieldviewfarmllc)

Sau nhiều năm triển khai các dự án quản lý rác thải ở nước ngoài, một số công ty Canada nhận ra rằng đã đến lúc giải quyết tình trạng rác thải đổ đống trên “sân nhà”. Tập đoàn Năng lượng Plasco ở thành phố Ottawa được cấp bằng sáng chế cho công nghệ plasma để chuyển rác thải đô thị thành điện năng. Quy trình này đã được áp dụng cho một nhà máy ở ngoại ô Barcelona (Tây Ban Nha). Đầu năm tới, Plasco sẽ vận hành thử một nhà máy xử lý rác liên doanh với chính quyền Ottawa trị giá 27 triệu USD ở thành phố này. Theo Brod Bryden, Tổng Giám đốc điều hành Plasco, Canada đang bắt kịp châu Âu về việc đem lại “màu xanh” cho các bãi rác. Công nghệ của Plasco sẽ chuyển 1 tấn rác thành năng lượng đủ dùng cho một hộ gia đình trong 45 ngày. Trong quá trình xử lý, một tấn rác này cũng cho ra 150 kg vật liệu rắn, trơ thích hợp dùng trong các dự án xây dựng, 5 kg lưu huỳnh nguyên chất, 200 kg nước thải và 300 g kim loại nặng không dùng được.

Một công ty khác đang thực hiện các dự án chuyển-rác-thành-nhiên liệu ở ngoài Canada là Richway Environmental Technologies, được biết đến với công nghệ biến rác thải hữu cơ, như rơm, thành điện và hạn chế khí thải trong quá trình xử lý. Richway cho biết nhiều nhà đầu tư đã tìm đến đặt vấn đề liên doanh xây dựng các nhà máy tại British Columbia và Calgary. Tập đoàn Global Green Solutions của Mỹ sắp thương mại hóa công nghệ Verti-gro kết hợp ánh nắng, tảo và CO₂ để sản xuất dầu thực vật và sau đó có thể được chuyển thành nhiên liệu sinh học. Một nhà máy thí điểm trị giá 3,5 triệu USD vừa được khởi công ở bang Texas. Theo Global, các giải pháp xử lý thông thường chỉ tạo ra 68 tấn dầu bắp trên mỗi 0,4 ha đất canh tác trong khi Verti-gro tạo ra 680 tấn trên cùng diện tích.

Trong khi một số doanh nghiệp tập trung chuyển đổi rác thải thường ngày thành nhiên liệu hoặc vật liệu mới, một số khác đang tìm cách xử lý rác thải độc hại thành vật liệu an toàn. Chẳng hạn, tập đoàn AMEC ở British Columbia đang thiết kế cơ sở làm sạch rác thải tại nhà máy sản xuất plutonium thời Thế chiến II ở bang Washington.

AMEC đang sở hữu công nghệ GeoMelt sử dụng nhiệt độ khoảng 2.000^oC để nấu chảy chất thải rắn mà khi cứng lại thành chất rắn giống thủy tinh có thể chôn trong đất hoặc tái chế. “Đây là công nghệ xử lý chất thải phóng xạ độc nhất vô nhị”, John Stephens quản lý dự án cho biết. Dự án ở Washington sẽ kéo dài trong 2 năm, thời gian đủ để chứng minh tính hiệu quả của công nghệ GeoMelt với Bộ Năng lượng Mỹ trước khi ký hợp đồng hỗ trợ làm sạch địa điểm này vào năm 2028.

N.MINH