Hệ vi sinh vật của người bao gồm tất cả các vi sinh vật khác nhau sống trên hoặc bên trong cơ thể. Chúng rất quan trọng cho sự sống của chúng ta. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng chế độ ăn uống, lối sống và thậm chí nơi chúng ta làm việc có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật của cơ thể.
Một số yếu tố ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật của con người
Hệ vi sinh vật chứa gene của tất cả các vi sinh vật. Trung bình, hệ vi sinh vật của chúng ta có lượng gene nhiều gấp 200 lần so với bộ gene của con người (bao gồm toàn bộ gene trong cơ thể).
Tại sao hệ vi sinh vật lại quan trọng?
Những gene của vi sinh vật đóng một vai trò quan trọng trong khả năng miễn dịch, tiêu hóa, trao đổi chất và chức năng não của cơ thể.
Những vi sinh vật này thường tồn tại bên trong cơ thể chúng ta ở trạng thái cân bằng hài hòa giúp chúng ta khỏe mạnh. Làm xáo trộn sự cân bằng đó sẽ gây ra ốm đau, bệnh tật.
Vậy, những yếu tố nào ảnh hưởng đến hệ vi sinh, từ đó ảnh hưởng đến quần xã vi sinh vật?
Chế độ ăn uống và lối sống
Thực phẩm, các loại thuốc kháng sinh, chất lượng giấc ngủ,thói quen tập thể dục của mỗi người cũng nhưnhững thói quen có hại như hút thuốc hay uống rượu bia đều ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật của chúng ta theo những cách rất phức tạp.
Thực phẩm
Khi nói đến hệ vi sinh vật đường ruột của chúng ta, không có cách nào đảm bảo sự cân bằng tốt hơn là ăn uống đúng cách. Ăn thực phẩm đóng gói, giàu đường sẽ thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có hại (hay hại khuẩn), khiến dạ dày khó chịu. Ăn những thực phẩm lành mạnh giúp cải thiện sự phát triển của lợi khuẩn, đồng thời kích hoạt các gene vi khuẩn chịu trách nhiệm sản xuất vitamin K. Đây là loại vitamin giúp đông máu khi bị thương, vô cùng quan trọng đối với cơ thể.
Căng thẳng
Một nghiên cứu cho thấy rằng khi chúng ta căng thẳng trong thời gian dài, hệ vi sinh vật đường ruột của chúng ta sẽ thay đổi. Những thay đổi này có thể làm rối loạn quá trình trao đổi chất, khiến chúng ta tăng cân.
Những người sống cùng
Điều thú vị là một nghiên cứu cho thấy những người sống cùng nhau có hệ vi sinh vật giống nhau hơn những người không sống chung. Điều này cho thấy rằng việc có chung không gian sống bằng cách nào đó dẫn đến có chung nhiềuyếu tố của hệ vi sinh vật.
Di truyền học biểu sinh
Những thay đổi trong môi trường có thể ảnh hưởng đến gene của chúng ta, được gọi là di truyền học biểu sinh (epigeneetics). Tương tự như vậy, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng gene của chúng ta có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật, đặc biệt là vi khuẩn đường ruột, từ đó ảnh hưởng đến gene của hệ vi sinh vật.
Nghiên cứu phát hiện ra rằng hệ vi sinh vật của chúng ta đóng một vai trò quan trọng trong một số loại biểu hiện RNA, đặc biệt là RNA dài không mã hóa – loại geneđóng vai trò quan trọng trong các quá trình di truyền khác nhau.
Hệ vi sinh vật của chúng ta hình thành từ khi mới sinh và thay đổi khi chúng ta lớn lên. Vô số vi khuẩn khác nhau mà chúng ta tiếp xúc ảnh hưởng đến gene trong cơ thểbằng cách thay đổi biểu hiện của chúng. Những thay đổi này trong gene ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa các tế bào và các vi sinh vật sống bên trong cơ thể.
Tuy nhiên, các gene không đóng một vai trò lớn như chúng ta tưởng, vì ngay cả những cặp song sinh giống hệt nhau cũng có các vi sinh vật khác nhau.
Môi trường
Các nhà khoa học đã phát hiện ra một điều thú vị: ngay cả nơi làm việc cũng có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật của cơ thể! Vi sinh vật có mặt khắp nơi, và ở một số nơi, chúng tập trung nhiều hơn.
Tùy thuộc vào môi trường bạn làm việc, vi khuẩn bạn tiếp xúc sẽ khác nhau. Ví dụ: nếu bạn làm việc tại nhà hoặc ngồi sau bàn làm việc cả ngày, bạn sẽ tiếp xúc với một số lượng vi trùng hạn chế. Nếu bạn là một nông dân hoặc người làm việc trong hầm mỏ haytrong một nhà hàng, thì bạn sẽ bị tấn công bởi tất cả các loại vi trùng khác nhau. Một lần nữa, những người chỉ quanh quẩn bên bàn làm việc lại bỏ lỡ sự đa dạng của cuộc sống. Nếu bạn làm việc trong phòng thí nghiệm, giống như nhiều nhà khoa học, bạn có thể tiếp xúc với các vi sinh vật khác lạ, hiếm thấy trên thế giới.
Một nghiên cứu đã tìm ra bằng chứng để xác nhận tuyên bố này. Theo đó, người sống ở vùng nông thôn có hệ vi sinh vật khác với những người làm việc ở thành phố.
Các vi sinh vật hiện diện trên khắp cơ thể.
Một nghiên cứu khác cho thấy loại vi sinh vật có trong miệng của các thủy thủ sau 120 ngày lênh đênh trên biển sẽ bị biến đổi.
Các bộ phận cơ thể khác nhau
Mỗi bộ phận cơ thể có một địa sinh học khác nhau. Điều này có nghĩa là các vi sinh vật khác nhau định cư tại các vị trí khác nhau trong cơ thể dựa trên những điều kiện phù hợp với chúng. Ví dụ, các khu vực khác nhau trên da của chúng ta sẽ có vi khuẩn khác nhau. Vi khuẩn ở nách sẽ khác với vi khuẩn ở giữa các ngón chân.
Hãy xem xét dạ dày của chúng ta… nơi có độ pH rất mạnh và thấp, khiến vi sinh vật rất khó tồn tại. Mặt khác, ruột non có tính kiềm cao hơn một chút, trở thành một nơi thoải mái hơn cho những người bạn siêu nhỏ trú ẩn. Ngay cả vi khuẩn trong miệng cũng có thể thay đổi ít nhiều, tùy thuộc vào thực phẩm chúng ta ăn.
Hệ vi sinh vật được nghiên cứu nhiều nhất là hệ vi sinh vật đường ruột.
Hệ vi sinh vật của cơ thể thay đổi khi chúng ta lớn lên. Điều này là do những trải nghiệm khác nhau mà chúng ta tiếp xúc trong cuộc sống. Số lượng các bác sĩ và nhà khoa học quan tâm đến hệ vi sinh vật đang tăng lên đáng kể trong những năm gần đây.
Điều này là do hiện nay, với những tiến bộ trong nghiên cứu, đặc biệt là dự án hệ vi sinh vật ở người, tầm quan trọng của việc có một hệ vi sinh vật khỏe mạnh đang được đưa ra ánh sáng.
Các nhà nghiên cứu đang nỗ lực để hiểu thêm về hệ vi sinh vật của cơ thể người, bằng các công cụ hiện đại để xác định loại vi sinh vật bên trong cơ thể. Trên thực tế, có những công ty có thể giải mã hệ vi sinh vật đường ruột của bạn từ một mẫu phân chỉ với hơn 100 đô la.