Vào tối thứ 7 (26/6/2010) này có thể nhiều người sẽ ngạc nhiên tự hỏi: Điều gì đang xảy ra cho Mặt Trăng rằm tháng năm? Mặt Trăng đang mọc lên từ chân trời Đông, nhưng thay cho cái màu vàng nhạt của mọi lần thì một nửa Mặt Trăng phần phía bên trái lại đỏ sẫm!
Nguyệt thực một phần đến 53% bắt đầu ngay từ khi Trăng mọc
Chúng ta sẽ được chiêm ngưỡng hiện tượng Nguyệt thực một phần vào tối thứ 7. Người dân Việt Nam cùng cư dân của các nước Đông Nam Á, châu Úc, châu Mỹ sẽ được chứng kiến một Mặt Trăng khác thường khi có đến hơn 50% diện tích của Mặt Trăng đi vào vùng tối của bóng Trái Đất, trở nên tối và đỏ sẫm.
Ảnh Nguyệt thực một phần chụp vào 16/08/2008 tại Ý.
Theo thông tin từ trang web của NASA, Nguyệt thực một phần lần này bắt đầu quan sát rõ khi Mặt Trăng đi vào vùng tối của bóng Trái Đất lúc 17h16’ theo giờ Việt Nam, nhưng vào thời điểm này, tại Việt Nam Trăng vẫn chưa mọc. Thời điểm bắt đầu quan sát Nguyệt thực đối với người dân ở Việt Nam là ngay lúc Trăng vừa mọc khoảng 18h15’, chênh lệch vài phút đối với từng địa phương.
Do Nguyệt thực đã diễn ra trước đó, nên ngay khi Trăng vừa nhú lên khỏi chân trời đông thì một phần đã tối sẫm và có màu đỏ. Nguyệt thực sẽ đạt cực đại vào lúc 18h39’ với 53% diện tích Mặt Trăng bị bóng tối Trái Đất bao phủ.
Nguyệt thực một phần kết thúc vào lúc 8h tối
Sau đó mặc dù Trăng vẫn còn trong vùng bóng nửa tối của Trái Đất, nhưng giai đoạn này Trăng chỉ hơi mờ (còn gọi là Nguyệt thực bán dạ) và rất khó nhận ra sự khác biệt với ánh Trăng rằm bình thường.
Đến 21h19’ Trăng hoàn toàn ra khỏi vùng bóng nửa tối, chấm dứt Nguyệt thực, ta lại thấy ánh Trăng rằm trong trẻo như thường.
Diễn biến theo thời gian của Nguyệt thực.
Quan sát Nguyệt thực như thế nào
Khác với quan sát Nhật thực phải dùng các loại kính bảo vệ mắt, Nguyệt thực có thể quan sát hoàn toàn bằng mắt thường hoặc có thêm các dụng cụ hỗ trợ như ống nhòm, kính thiên văn để nhìn rõ hơn Mặt Trăng.
Lần Nguyệt thực này diễn ra ngay khi Trăng vừa mọc, còn rất thấp ở chân trời Đông, khi nguyệt thực chấm dứt, Trăng chỉ cao khoảng 20 độ so với chân trời (Chúng ta có thể tưởng tượng 20 độ là khoảng cách từ đầu ngón tay cái đến đầu ngón tay út, khi chúng ta xòe rộng bàn tay và vươn thẳng cánh tay ngang tầm mắt). Do đó chúng ta cần tìm địa điểm quan sát thật thuận lợi có tầm nhìn về phía Đông thật thoáng, không bị che chắn bởi nhà cửa hay cây cối.
Đến bao lâu nữa Việt Nam lại quan sát được Nguyệt thực
Nếu vì lý do thời tiết mà bạn bỏ lỡ dịp quan sát Nguyệt thực lần này thì cũng không sao bởi vì chỉ khoảng 1 năm nữa thôi, vào rạng sáng ngày 16/06/2011, người dân Việt Nam sẽ lại được chiêm ngưỡng Nguyệt thực, và đó sẽ là hiện tượng Nguyệt thực toàn phần.
Nguyên nhân hiện tượng Nguyệt thực
Trái Đất được Mặt Trời chiếu sáng đồng thời cũng cản các tia sáng từ Mặt Trời tạo ra một vùng bóng tối trải dài trong không gian. Mặt Trăng chuyển động tròn quanh Trái Đất nên có thể sẽ “đi” vào vùng tối này. Lúc này Mặt Trăng không còn được Mặt Trời chiếu sáng trực tiếp và sẽ không còn sáng như bình thường.
Mặt Trăng không sáng như bình thường gọi là Nguyệt thực bán dạ và khi Mặt Trăng trở nên đỏ tối thì gọi là Nguyệt thực một phần hoặc toàn phần.
Tổ chức quan sát Nguyệt thực
Vào lúc 5h30’ chiều 26/6 các CLB Thiên văn trên toàn quốc sẽ tập trung để quan sát và hướng dẫn mọi người quan sát Nguyệt thực qua kính thiên văn. Mọi người quan tâm xin liên hệ:
+ Tại TPHCM: CLB Thiên văn Nghiệp dư TP.HCM - HAAC sẽ tổ chức quan sát Nguyệt thực tại khuôn viên chung cư phía sau Metro Quận 2.
Chủ nhiệm CLB là bạn Đặng Tuấn Duy, số điện thoại: 0909 768 379.
+ Tại Hà Nội: Hội Thiên văn Hà Nội - HAS tổ chức quan sát tại tại tầng thượng Khu chung cư 789 (21 tầng) - Bộ Quốc phòng.
Chủ nhiệm Hội là bạn Trương Ngọc Khánh, số điện thoại: 0973 972 423.