Theo các nhà khoa học những đợt động đất mạnh xảy ra ngoài khơi đảo Sumatra của Indonesia tháng 4 vừa qua có thể là dấu hiệu của sự kiến tạo một vành đai địa tầng mới dưới đáy Ấn Độ Dương.
Nhận định trên vừa được các nhà khoa học đưa ra trên tạp chí Nature số ra tuần này. Theo đó dựa trên những phân tích về các rung chấn, đợt lớn nhất có cường độ 8,7 độ richter, có thể báo hiệu những thay đổi lớn đang diễn ra dưới đáy đại dương mà hậu quả là sự chia tách mảng lục địa Ấn - Úc thành hai. Dù vậy quá trình này không diễn ra tức thời mà có thể mất hàng triệu năm.
Trận động đất tại đảo Sumatra ngày 11/4
“Đây là một quá trình có thể đã bắt đầu từ 8 - 10 triệu năm trước, do đó bạn có thể hình dung còn phải mất bao lâu nữa một vành đai thực sự mới hình thành”, tiến sỹ Matthias Delescluse đến từ trường Ecole Normale Superieure tại Paris nhận định. Ông chính là tác giả của một trong ba bài báo trên tờ Nature, bàn luận về vụ động đất ngày 11/4.
Đảo Sumatra của Indonesia nằm trên nơi tiếp giáp của mảng lục địa Ấn - Úc và mảng Sunda. Những mảng lục địa này đang di chuyển chồng lấn lên nhau với tốc độ khoảng 5-10cm mỗi năm. Trong đó mảng lục địa Ấn - Úc bị kéo giãn, bao gồm cả đáy Ấn Độ Dương, đang bị mảng Sunda đè lên. Đảo Sumatra nằm trên mảng Sunda này.
Sự va chạm tại vành đai của các mảng này chính là nguyên nhân của rất nhiều trận động đất mạnh, tiêu biểu như trận động đất mạnh 9,1 độ richter xảy ra hôm 26/12/2004 gây ra thảm họa sóng thần. Rất may là đợt động đất hôm 11/4/2012 dù có cường độ mạnh nhưng không gây ra hiệu ứng tương tự.
Điều này có thể được giải thích bởi bản chất của sự đứt gãy này là sự trượt ngang, trong đó đá dịch chuyển theo phương ngang của đường đứt gãy. Nó trái ngược với sự dịch chuyển theo phương thẳng đứng của những đợt đứt gãy tạo sóng thần.
Những rung chấn hồi tháng 4 cũng diễn ra lệch sâu về phía Tây và nằm trực tiếp trên mảng lục địa Ấn - Úc trong một vùng đang diễn ra sự kiến tạo trên quy mô lớn với nhiều sự đứt gãy. Tiến sỹ Delescluse cho biết có những bằng chứng cho thấy các đầu của mảng lục địa đang dồn vào giữa. “Australia đã dịch chuyển về phía Ấn Độ và Ấn Độ cũng đã dịch chuyển về phía Australia”, ông Delescluse phát biểu trên BBC.