Một họa sĩ pháp y tái tạo gương mặt của người đàn ông duy nhất bị đóng đinh ở nước Anh thời La Mã 2.000 năm trước mà giới nghiên cứu từng phát hiện.
Gương mặt của người đàn ông bị trừng phạt bằng cách đóng đinh. (Ảnh: BBC)
Một cuộc khai quật ở làng Fenstanton, hạt Cambridgeshire, năm 2017 phát hiện ngôi mộ của người đàn ông và bộ hài cốt có chiếc đinh dài 5cm đóng xuyên qua gót chân được tìm thấy năm 2021. Ước tính người đàn ông cao khoảng 170cm và ngoài 30 tuổi khi qua đời. Lý do ông ta bị giết chết theo cách đau đớn như vậy vẫn là bí ẩn. Kết quả xác định niên đại bằng đồng vị carbon ước tính thời điểm tử vong trong khoảng năm 130 - 337. Vào thời điểm đó, ngôi mộ nằm ở khu dân cư La Mã giữa Cambridge và Godmanchester.
Hài cốt người đàn ông nằm trong số hàng chục bộ xương tìm thấy tại khu vực phát triển nhà ở mới. Đây là nạn nhân bị đóng đinh dưới thời La Mã thứ hai từng được phát hiện trên thế giới. Trường hợp đầu tiên được khai quật ở Israel năm 1968.
Quá trình phục dựng gương mặt của người đàn ông dựa trên ADN và thông tin pháp y thu thập từ hài cốt. Giáo sư Joe Mullins ở Đại học George Mason tại Virginia, Mỹ, là người phụ trách công tác phục dựng. Sử dụng ADN và thông tin đồng vị, Mullins và cộng sự kết luận nhiều khả năng ông có mái tóc và đôi mắt màu nâu. Xương đùi mảnh, những vết thương và dấu hiệu bất động đều chỉ ra ông bị hành hạ bằng cách đóng đinh.
Theo truyền thống, việc đóng đinh được thực hiện bằng cách ghim tứ chi lên giá gỗ hình chữ thập, nhưng người La Mã đôi khi thay thế bằng cách dùng dây thừng trói tay chân cố định. Đây là một biện pháp tàn ác thời cổ đại để trừng phạt chậm rãi đối với cả phạm nhân và nô lệ mắc lỗi. Dạng xử phạt này cuối cùng bị bãi bỏ bởi Constantine I vào thế kỷ 4. Người đàn ông ở Cambridgeshire được cho là bị giết cách nghĩa trang chứa ngôi mộ của ông khoảng 0,8 km.
Mullins cho rằng trường hợp trên rất thú vị bởi ông có nhiều thông tin. Theo ông, vấn đề nằm ở hộp sọ bị vỡ thành nhiều mảnh. Khi tìm thấy hài cốt, chuyên gia về xương người Corinne Duhig ở Trường Wolfson của Đại học Cambridge, mô tả bộ xương ở tình trạng bảo quản tốt với chiếc đinh vẫn ghim vào xương. Điều này chứng tỏ cư dân ở một ngôi làng nhỏ tại rìa đế quốc cũng không thể tránh được sự trừng phạt hung bạo nhất.