Một con cá voi dài gần 14m từng tấn công vô số tàu thuyền ra vào Constantinople, kinh đô của đế quốc Đông La Mã.
Dưới sự trị vì của đế quốc Đông La Mã, cư dân ở thành phố Constantinople đối mặt với nhiều nguy cơ từ các cuộc vây hãm của kẻ thù như người Avar, Sasan, Slav và Ottoman. Tuy nhiên, có một mối nguy hiểm không phải con người ẩn sâu dưới làn nước ở Bosporus, đe dọa thủy thủ ra vào thành phố. Suốt khoảng 5 thập kỷ trong thế kỷ 6, thủy thủ trên vùng biển quanh Constantinople sống trong nỗi sợ hãi một con cá voi khổng lồ tên Porphyrios, theo Greek Reporter.
Mô phỏng cá voi Porphyrios tấn công thủy thủ. (Ảnh: iStock).
Porphyrios nổi tiếng chuyên tấn công, thậm chí nhấn chìm tàu ở quanh Constantinople. Con cá voi trở thành sự uy hiếp lớn đến mức hoàng đế Justinian I coi việc bắt được con vật là ưu tiên hàng đầu. Thông tin về Porphyrios đến từ Procopius, một sử gia Đông La Mã ở thế kỷ 6. Con cá voi được nhắc tới trong hai cuốn sách của Procopius là Lịch sử Chiến tranh và Lịch sử Bí mật.
Trong khoảng 50 năm, con cá voi tấn công các thủy thủ trên biển quanh thành phố. Dù vậy, đôi khi Porhyrios biến mất trong thời gian dài, sau đó tái xuất hiện và nhắm vào một chiếc tàu kém may mắn chạy gần Constantinople. Theo Procopius, Porphyrios sẵn sàng tấn công tàu thuyền đủ mọi loại, từ thuyền đánh bắt cá nhỏ tới tàu buôn lớn và tàu chiến. Thủy thủ rất lo sợ trước thông tin về những vụ tấn công và thường đi đường vòng để tránh vùng biển mà Porphyrios xuất hiện thường xuyên.
Theo sử gia Sian Lewis và Lloyd Llewellyn-Jones, cá voi chưa được hiểu rõ ở cuối thời cổ đại, vì vậy cư dân Constantinople nhiều khả năng cho rằng Porphyrios là quái vật. Việc xác định chính xác Porphyrios thuộc loài cá voi nào rất khó khăn. Dựa trên mô tả của Procopius, Porphyrios có chiều dài 13,7m và chiều rộng 4, m.
Một số giả thuyết cho rằng Porphyrios có thể là cá nhà táng do kích thước, tuổi thọ kéo dài và tính khí của nó. Người khác suy đoán nó có thể là một con cá voi sát thủ lớn khác thường do xét theo vị trí địa lý, cá voi hiếm khi sinh sống ở vùng biển Porphyrios thường lui tới. Ngoài ra, nguồn gốc tên gọi của con cá voi quấy phá thủy thủ Constantinople. Giả thuyết do Anthony Kaldellis đưa ra năm 2010 cho rằng cái tên ám chỉ màu tím hoàng gia, biểu tượng cho sự tôn trọng đối với con cá voi. Mặt khác, năm 1996, James Allan Stewart Evans chỉ ra cái tên chỉ màu da của con cá voi, có thể là màu tím sậm.
Hành vi quấy rối tàu thuyền của Porphyrios trở thành vấn đề nghiêm trọng đến mức hoàng đế Justinian I buộc phải xử lý, dù không quan tâm làm cách nào để bắt hoặc giết nó. Cuối cùng, vấn đề tự trôi qua. Khi đuổi theo một đàn cá heo, Porphyrios mắc kẹt ở Biển Đen. Nó vật lộn tìm cách thoát thân nhưng càng lún sâu hơn vào lớp bùn dày.
Khi tin tức về con cá voi mắc cạn lan ra, cư dân địa phương cầm rìu đổ xô tới nơi để giết nó. Sau vài nhát chém vào Porphyrios suốt một lúc, họ không thành công bởi rìu hầu như không thể xuyên qua da thịt của cá voi. Người Đông La Mã sau đó kéo Porphyrios ra xa mặt nước hơn bằng dây thừng và xe ngựa. Cuối cùng, nỗ lực thứ hai nhằm mổ xẻ con cá voi mắc cạn lần thứ hai thành công. Con cá voi được chia thành nhiều khúc thịt để người dân Đông La Mã ăn hoặc tích trữ.