Phát hiện khảo cổ độc đáo về một con rắn gỗ ở Phần Lan khiến các nhà khoa học bối rối về ý nghĩa và mục đích của nó.
Rắn được tôn sùng trong nhiều nền văn minh và xuất hiện phổ biến trong lịch sử nghệ thuật của nhân loại, từ đền thờ các vị thần Ai Cập, Aztec, đến các nữ thần rắn của Ấn Độ và Địa Trung Hải. Sự bổ sung mới nhất cho phòng trưng bày tác phẩm rắn cổ đại này đến từ một cánh đồng ngập nước ở phía tây nam Phần Lan.
Tượng điêu khắc rắn từ thời kỳ đồ đá ở Phần Lan. (Ảnh: Satu Kavisto).
Theo một báo cáo đăng hôm 29/6 trên tạp chí Antiquity, bức tượng điêu khắc gỗ độc đáo được khai quật tại một địa điểm có tên là Järvensuo I. Nó dài 53 cm và nằm trong lớp than bùn sâu 1,5m. Nhóm nghiên cứu cho biết cổ vật có niên đại từ thời kỳ đồ đá cách đây khoảng 4.000 năm.
Bức tượng được chạm khắc cẩn thận từ một cành cây và người nghệ nhân đã khéo léo kết hợp các đường cong của nó với hiệu ứng chuyển động uốn lượn của con rắn, nhà khảo cổ Satu Kavisto từ Đại học Turku của Phần Lan, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với National Geographic.
"Khám phá này khiến tất cả chúng tôi rùng mình", Kavisto chia sẻ. Nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng tác phẩm điêu khắc rắn bằng gỗ từ thời kỳ đồ đá là một phát hiện độc đáo ở Bắc Âu.
Kavisto cùng các cộng sự vẫn chưa xác định được loại gỗ cũng như loài rắn mà bức tượng miêu tả, nhưng dựa trên quan sát ban đầu, họ nhận thấy nó giống rắn cỏ (Natrix natrix) hoặc rắn lục châu Âu (Vipera berus).
Tượng điêu khắc rắn được khai quật tại một đồng cỏ xanh tốt. (Ảnh: National Geographic).
Ý nghĩa của phát hiện mới này thực sự khiến các nhà khoa học bối rối. Nó là đồ chơi cho trẻ con hay vật nghi lễ? Nó vô tình bị rơi hay ai đó đã cố tình chôn nó xuống đất? Kavisto lưu ý rằng vị trí mà bức tượng được tìm thấy là một đồng cỏ đầm lầy tươi tốt, rất khó tiếp cận và đi qua.
Rắn trong các nền văn minh Finno-Ugric và Sámi ở Bắc Âu sau này có mối liên hệ với các pháp sư. "Mặc dù khoảng cách thời gian giữa các nền văn minh là rất lớn, nhưng không loại trừ khả năng chúng ta đã tìm thấy một cây quyền trượng của pháp sư thời kỳ đồ đá", đồng tác giả Antti Lahelma từ Đại học Helsinki của Phần Lan nói thêm.
Địa điểm khảo cổ Järvensuo I được phát hiện hiện lần đầu vào những năm 1950 bởi những công nhân đào mương. Ngoài tượng điêu khắc rắn, nhiều cổ vật khác có niên đại từ 2.000 đến 4.000 năm trước cũng đã được khai quật tại đây, có thể kể đến như thiết bị đánh cá, đồ gốm và một chiếc muỗng bằng gỗ có tay cầm.