Không giống như việc lái ô tô, khi lái những con tàu khổng lồ lênh đênh trên mặt nước, không phải bạn cứ muốn phanh là phương tiện sẽ dừng lại được luôn.
Phanh gấp là một thao tác có lẽ là quen thuộc với hầu hết những người lái xe ô tô. Một mối nguy hiểm xuất hiện ngay trước mắt khi chiếc xe đang di chuyển, người tài xế phải phanh thật nhanh để hy vọng mọi chuyện không ngoài tầm kiểm soát.
Tuy nhiên, có những phương tiện sở hữu kích thước của một thành phố nhỏ và không thực sự được trang bị phanh. Đó là những chiếc tàu chở hàng trăm container hoặc tàu du lịch khổng lồ lênh đênh trên các vùng biển.
Tàu Ever Given mắc kẹt ở kênh đào Suez.
Sự cơ động của những người khổng lồ trên đại dương này đã gây chú ý trong những ngày qua khi một con tàu container dài gần bằng chiều cao của tòa nhà Empire State bị mắc kẹt trong kênh đào Suez - một trong những tuyến đường thủy quan trọng nhất thế giới.
Tàu Ever Given hiện tại đang chắn ngang kênh đào Suez sau khi gặp phải một cơn bão cát mạnh. Khi con tàu này đang bị mắc kẹt thì cũng có nghĩa hàng trăm phương tiện giao thông đường thủy phải chờ đợi để được đi qua kênh đào Suez. Câu hỏi đặt ra ở đây là lái tàu container khó khăn đến mức nào?
Góc nhìn của thuyền trưởng tàu container
Thuyền trưởng Yash Gupta đã điều khiển các con tàu container trong suốt 20 năm qua. Anh cho rằng cuộc sống trên biển là "không thể đoán trước được nhưng rất thú vị".
Gupta nói với CNN: "Nếu đang ở trên biển trong điều kiện thời tiết bình thường, bạn sẽ cảm thấy khá thoải mái. Tuy nhiên, bạn sẽ không bao giờ biết được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Một ngày đẹp trời, khi mặt nước đang yên và bạn tận hưởng cuộc sống trên tàu thì cũng có thể một cơn bão ập tới với những con sóng cao 5, 6 hoặc thậm chí là 8 mét. Bạn không bao giờ biết trước được điều gì sẽ xảy ra".
Trên mỗi con tàu container, Gupta luôn lập kế hoạch để nó hoạt động trơn tru nhất. Thường một ekip trên tàu sẽ có khoảng 20 - 25 người ở bất kỳ thời điểm nào với hợp đồng từng người kéo dài từ 4 - 9 tháng.
Gió là yếu tố đặc biệt cần lưu tâm khi đang ở trên một con tàu với các container xếp chồng lên nhau khiến chúng có độ cao đến chóng mặt. Gupta nói: "Bạn có thể tưởng tượng các container như một bức tường chắn gió vững chắc". Tuy nhiên, anh cũng cho rằng những cơn gió biển là không thể kiểm soát được vì con tàu đang ở trên mặt nước, không thể nhấn phanh khẩn cấp như cách dừng một chiếc ô tô đang chuyển động.
Tàu container khổng lồ.
Vậy làm sao để dừng một con tàu container đang đi với tốc độ cao? Gupta cho biết các tàu container được chế tạo để thích ứng với việc tăng và giảm tốc trong thời gian ngắn nhất có thể. Tuy nhiên, quy mô quá lớn của con tàu có nghĩa là sẽ mất rất nhiều thời gian để dừng được nó.
Một con tàu container đang đi với tốc độ tối đa và muốn dừng sẽ mất khoảng 14 - 16 phút. Trong thời gian đó, con tàu đi thêm được 1,8 dặm nữa. Hiện tại các con tàu trên thế giới có nhiều cơ chế lái khác nhau nhưng phổ biến nhất vẫn là dùng vô lăng.
Gupta nói: "Tàu container có một vô lăng với rất nhiều thiết bị điện tử bao quanh". Khi di chuyển trên kênh đào Suez, các tàu sẽ phải đi theo hàng lối rõ ràng và di chuyển với vận tốc thấp hơn hoặc bằng tàu ở trước. Để đi qua con kênh này, một con tàu sẽ mất khoảng 12 - 16 tiếng đồng hồ.
Gupta nói: "Khi đi vào kênh đào Suez, bạn không thể tăng tốc để đi nhanh. Nếu không, khoảng cách giữa 2 con tàu sẽ được rút ngắn lại và cuối cùng là một vụ va chạm xảy ra".
Điều quan trọng khi đi qua kênh đào Suez là những người lái tàu phải biết về địa hình của khu vực. Họ phải biết về thủy triều, độ sâu của nước và chiều rộng của kênh. Khi ở trong kênh, các thuyền thường không được phép vượt nhau. Trừ trường hợp có một số điểm mà kênh rộng hơn bình thường thì tàu thuyền mới được phép vượt.
Khi muốn vượt nhau ở kênh đào Suez, những người lái tàu sẽ phải liên lạc với nhau. Cơ quan quản lý kênh đào này cũng giám sát lưu lượng tàu thuyền. Họ có một radar lớn và thiết bị điều hướng để theo dõi tất cả các con tàu nói chung và điều phối hoạt động của chúng.
Tàu du lịch cỡ lớn đi qua kênh đào Suez
Tàu du lịch cũng thường xuyên đi qua kênh đào Suez. Tuy nhiên, khu vực này có một số điểm khá hẹp và người lái tàu cũng phải thực sự cẩn thận. Thuyền trưởng David Bathgate, người phụ trách con tàu Seabourn Cruise Line đã có hàng chục năm đi biển, từng làm việc trên tàu chở hàng, tàu container, tàu chở dầu và rồi lái tàu du lịch cỡ lớn.
Theo Bathgate, lái tàu du lịch cỡ lớn cũng là một thử thách và ông thường phải lập kế hoạch cho mỗi hành trình theo 4 bước: thẩm định, lập kế hoạch, thực hiện và giám sát.
Tàu du lịch khổng lồ.
Trước khi đi vào những luồng nước nhỏ như ở kênh đào Suez, Bathgate và đồng nghiệp sẽ phải đảm bảo rằng biết được độ sâu của nước, chiều rộng của kênh. Thậm chí, các khu vực nước nông, khúc cua, 2 bên bờ như thế nào cũng được thuyền trưởng tính toán kỹ.
Các yếu tố về địa hình thì có thể nắm bắt được từ trước nhưng vấn đề thời tiết thì không thể lường trước được. Bathgate nói: "Thời tiết là một trong những yếu tố quan trọng nhất cần lưu ý khi đi qua những khu vực nhỏ hẹp như kênh đào Suez".
Ông cho biết thêm ví dụ như ở Suez thì hiểm họa lớn nhất chính là bão cát. Nó diễn ra rất nhanh và không hề có cảnh báo trước. Những cơn bão cát với gió rất mạnh sẽ làm giảm tầm nhìn của người lái tàu.
Tuy nhiên, khi muốn dừng tàu du lịch lại thì người thuyền trưởng sẽ dễ xử lý hơn là đối với tàu container. Để dừng tàu du lịch đang đi với tốc độ cao sẽ mất khoảng 15 phút. Trong quãng thời gian đó, tàu đi được khoảng 1,75 dặm. Tuy nhiên, nếu muốn dừng khẩn cấp thì thuyền trưởng cũng có thể chỉ mất dưới 5 phút và khi đó tàu mới đi được khoảng 0,75 dặm.