Với nhiều giá trị dinh dưỡng tốt, cá quả thường được dùng để bồi bổ cho sức khỏe. Loại cá này còn được ví là "nhân sâm" của người nghèo.
Theo BSCKII Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3, cá quả hay còn gọi là cá lóc, cá chuối được chế biến thành các món ăn ngon dân dã, xuất hiện nhiều trên mâm cơm của người Việt. Cá quả là một loại cá quý bởi thịt ngon, ngọt, thơm, dai, đậm đà, ít xương. Ngoài sử dụng là ẩm thực, cá quả còn là vị thuốc tốt cho sức khoẻ.
Theo y học hiện đại, thịt cá quả có chứa nhiều protid, lipid, các muối canxi, sắt và cung cấp vitamin B2, vitamin PP. Cá quả là thực phẩm hoàn hảo để bồi bổ cho người mới ốm dậy, thể trạng suy yếu. Không chỉ bổ dưỡng, cá quả còn là thực phẩm dễ tiêu hoá.
Bác sĩ Vũ cho biết cá quả được dùng trong y học cổ truyền với tên thuốc là lệ ngư. Thịt cá được dùng bồi bổ và chữa bệnh.
Theo Đông y, cá quả có vị ngọt, tính bình, không độc đi vào tỳ, vị và thận. Cá quả được dùng trong các bài thuốc kiện tỳ, lợi thuỷ, khứ ứ sinh tân, tiêu viêm, khu phong thanh nhiệt. Cá quả dùng cho các trường hợp đau khớp, phong thấp, phù nề, lở ngứa, trẻ em ăn kém, chậm tiêu, trĩ.
Cá quả là thực phẩm hoàn hảo để bồi bổ cho người mới ốm dậy. (Ảnh: ST)
Trong dân gian, cá quả thường được dùng để bồi bổ cho các trường hợp trẻ con gầy yếu, hay ra mồ hôi trộm. Dùng 100g cá quả rửa sạch nhớt bằng nước sôi, lọc lấy thịt, thái nhỏ, rán cho vàng thơm, nấu với 300ml nước, thêm muối cho vừa ăn. Cho trẻ ăn cả cái lẫn nước trong một ngày. Dùng liên tục trong 3 ngày.
Ngoài ra, cá quả còn được chế biến thành ruốc. Ruốc cá quả rất thích hợp dùng cho người cao tuổi, phụ nữ, trẻ em suy nhược, gầy yếu chán ăn; ăn kèm trong các bữa ăn, mỗi đợt 5-7 ngày.
Một số món ăn ngon là "thuốc" chữa bệnh từ cá quả
- Dưỡng phổi, suy nhược cơ thể: Cá quả 1 con hầm đại táo. Cá làm sạch vẩy, bỏ ruột, đầu đuôi; cắt khúc, cho mắm muối, bột tiêu, gừng đập giập, thêm gia vị, nước, đại táo nấu nhừ. Mỗi tuần ăn 2 - 3 lần.
- An thần, dưỡng trí, kiện tỳ: Cá quả 500g, táo đỏ 10 quả, táo tây vỏ đỏ 2 quả, gừng tươi 2 lát, gia vị, dầu thực vật. Cá rán với gừng cho thơm. Táo tây gọt bỏ vỏ, hạt; thái miếng nhỏ. Táo đỏ bỏ hạt. Nấu nước sôi rồi cho tất cả vào, tiếp đến là táo. Nước phải ngập các thứ trên. Đậy kín, nấu 2 tiếng. Cho gia vị, ăn nóng. Dùng liên tục 10 ngày.
- Mặt, chân tay phù: Dùng cá quả 1 con nấu với lá bìm bìm non, lá dâu non hoặc quả bí đao. Ăn trong ngày đến khi đi tiểu được và nhẹ mặt.
- Ngứa lâu ngày không khỏi: Cá quả một con làm sạch, nhồi đầy lá ké đầu ngựa vào bụng cá rồi buộc chặt, sau đó lấy lá ké đầu ngựa bọc xung quanh mình cá, đốt lửa cho đến khi lớp lá này cháy hết thì gỡ bỏ lá, ăn hết thịt cá trong 1 ngày. Dùng 2-3 ngày.
- Gan yếu, sốt cao, mồ hôi trộm: Cá quả làm sạch, sấy khô giòn, tán bột, rây mịn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 10g chữa sốt cao, mồ hôi trộm, viêm gan, vàng da.
- Chữa nhọt trong tai: Cả quả 250g, cá mực 200g, đậu phộng 50 hạt, trám muối 4 quả. Tất cả nấu nhừ. Ăn cả cái lẫn nước.
Bác sĩ Vũ lưu ý cá quả rất tốt cho sức khoẻ, có thể chế biến thành các món ăn và bài thuốc bổ dưỡng, chữa bệnh. Tuy nhiên, người dân khi có các vấn đề về sức khoẻ nên đi khám để xác định đúng bệnh. Nếu sử dụng cá quả như một vị thuốc cần được tư vấn từ người có chuyên môn để bổ sung hợp lý.