Một loại ký sinh trùng gần như xóa sổ loài trai Pinna nobilis khổng lồ vào năm 2016. Tuy nhiên, mới đây, Croatia phát hiện loài trai này sinh trưởng trở lại và đang nỗ lực bảo tồn chúng.
Các nhà sinh học biển cho biết một loài trai khổng lồ tưởng chừng đã tuyệt chủng mới đây xuất hiện trở lại ở vùng biển ngoài khơi Croatia với số lượng tăng đột biến.
Loài trai khổng lồ ở biển Địa Trung Hải. (Ảnh: Alamy Stock)
Loài trai dài tới 1,2m này, có tên gọi Pinna nobilis, còn được gọi là loài “trai bút quý tộc” hay “sò quạt,” bắt đầu suy giảm số lượng rất nhanh do nhiễm một loài ký sinh trùng lây lan ở vùng biển Địa Trung Hải vào năm 2016.
Loại ký sinh trùng này khiến trai chết vì đói một cách nhanh chóng. Tác nhân gây bệnh này đã gần như xóa sổ quần thể trai Pinna nobilis ngoài khơi Tây Ban Nha, sau đó lan sang các khu vực ven biển khác.
Các nhà khoa học Croatia cho biết số lượng trai Pinna nobilis đã giảm mạnh trên toàn khu vực, trong đó riêng vùng biển Adriatic thuộc Croatia cho đến gần đây chỉ còn khoảng 10 cá thể.
Tuy nhiên, vào năm ngoái, một thợ lặn đã phát hiện khoảng 20 cá thể trai Pinna nobilis ở gần bờ biển phía Bắc Bán đảo Istria.
Chuyên gia Sandro Dujmovic thuộc Tổ chức Natura Histrica, nơi quản lý các khu bảo tồn của Istria, cho biết các nhà khoa học khá bất ngờ trước thông tin này.
Theo ông, hiện chưa rõ nguyên nhân trai Pinna nobilis xuất hiện trở lại nhưng “đây là dấu hiệu cho thấy chúng vẫn đang tự sinh sản”.
Từ đầu năm đến nay, các nhà sinh vật học đã thu thập được khoảng 100 cá thể trai Pinna nobilis và đưa về bể thủy cung ở thành phố Pula của Adriatic.
Tại đây, chúng được nuôi dưỡng trong môi trường nước sạch, loại bỏ các loại ký sinh trùng, tăng sức đề kháng và khả năng sống sót, sau đó đưa chúng trở lại tự nhiên.
Các chuyên gia cho biết Chính phủ Croatia đã quyết định tăng tài trợ cho các nghiên cứu về bảo tồn loài này.
Loài trai Pinna nobilis, có thể sống tới 45-50 năm, khi trưởng thành dài tới 1,2m. Loài này chỉ được tìm thấy ở biển Địa Trung Hải, đứng thẳng như những chiếc thuyền, đầu nhọn của chúng neo trong những đồng cỏ biển đầy cát bằng những sợi tơ óng ánh như vàng.
Với lớp vỏ hình cánh được đệm lót bằng lớp xà cừ ánh kim và việc tạo ra những sợi tơ biển quý hiếm, tinh khiết, Pinna nobilis là một trong những biểu tượng đặc trưng nhất ở vùng Địa Trung Hải.
Trai Pinna nobilis đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái biển. (Ảnh: Skaphandrus).
Vào thời cổ đại, những sợi tơ do trai Pinna nobilis tiết ra được người Phoenicia vùng Địa Trung Hải khai thác để dệt nên những bộ quần áo sang trọng. Các nghệ nhân cũng dùng vỏ xà cừ của trai Pinna nobilis để chạm khắc những chiếc khuy áo đắt tiền.
Một số người tin rằng loại tơ quý hiếm được đánh khai thác từ biển có thể là cơ sở cho truyền thuyết về lông cừu vàng được Jason tìm kiếm trong thần thoại Hy Lạp.
Trai Pinna nobilis còn được coi là một chỉ số về tình trạng của đại dương, thể hiện qua việc vỏ của chúng ghi lại những thay đổi hóa học và vật lý của vùng nước xung quanh.
Chúng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái biển do khả năng lọc sạch nước đại dương, cung cấp môi trường sống trong lành cho các loài sinh vật khác.
Tuy nhiên, loài động vật thân mềm khổng lồ lớn thứ hai thế giới này đang đứng trước bờ vực tuyệt chủng và được xếp vào danh sách những loài phải bảo vệ khẩn cấp.