Các nhà nghiên cứu ghi nhận nhiều ngôi mộ thời Ai Cập cổ đại khắc chữ tượng hình để ngăn dân trộm mộ xâm phạm.
Cách đây hàng nghìn năm, những người Ai Cập cổ đại được chôn cất ở Saqqara, nghĩa trang nằm gần Cairo ngày nay. Các thầy tu đặt họ vào trong quan tài gỗ trang trí nhiều chữ tượng hình, niêm phong cẩn thận và chôn trong nhiều ngôi mộ nằm rải rác bên trên và dưới mặt đất. Giới khảo cổ phát hiện 160 quan tài ở khu vực này trong 3 tháng qua và đang lên kế hoạch gửi tới các bảo tàng trên khắp Ai Cập. Họ thậm chí đã mở một số quan tài để kiểm tra xác ướp bên trong. Theo những chuyên gia, vài ngôi mộ ở Saqqara có lời nguyền khắc trên tường để xua đuổi kẻ xâm phạm.
Một ngôi mộ 2.500 năm tuổi thuộc về thầy tu ở nghĩa trang Saqqara. (Ảnh: Ziad Ahmed/NurPhoto).
Salima Ikram, nhà Ai Cập học ở Đại học Mỹ tại Cairo, phân tích các xác ướp động vật phát hiện tại Saqqara năm ngoái. Theo cô, cảnh báo khắc trong những ngôi mộ chôn cất hài cốt chủ yếu nhằm ngăn cản kẻ xâm phạm quấy rầy nơi yên nghỉ của xác ướp. "Lời cảnh báo thường nhấn mạnh nếu có người không trong sạch tiến vào ngôi mộ, kẻ đó sẽ bị chúa trời trừng phạt bằng cách viết lên cổ như với một con ngỗng", Ikram cho biết.
Lời nguyền trên được tìm thấy trong mộ của tể tướng Ankhmahor, một cận thần của pharaoh sinh sống cách đây hơn 4.000 năm, ở Vương triều thứ 6 của Ai Cập. Ông được chôn cất trong lăng mộ mastaba, ngôi mộ phía trên mặt đất giống hình hộp chữ nhật. Những mastaba tương tự có ở khắp Ai Cập, bao gồm gần kim tự tháp Giza. Lời nguyền nhằm bảo vệ Ankhmahor khẳng định "bất cứ thứ gì ngươi làm với ngôi mộ của ta, điều tương tự sẽ xảy ra với ngươi". Lời nguyền đe dọa khiến kẻ xâm phạm không trong sạch phải chịu nỗi sợ nhìn thấy ma.
Những lời nguyền như vậy hướng tới làm dân trộm mộ chùn bước. Đối với người Ai Cập cổ đại, ngôi mộ giống như nhà dành cho người chết ở thế giới bên kia. "Nếu bạn muốn cuộc sống tuyệt vời ở thế giới bên kia, bạn cần có một ngôi mộ tuyệt vời. Ngôi mộ sẽ được trang trí những cảnh tượng mà bạn muốn tận hưởng mãi mãi. Vì vậy, kẻ xâm phạm tìm cách trộm đồ vật giá trị chôn cùng người chết sẽ bị trừng phạt tương xứng với tội ác do họ gây ra", Ikram giải thích.
Trong khi đó, hình phạt dành cho người xâm phạm mộ của quý tộc có thể bao gồm phạt đánh và xẻo mũi. Họ cũng phải trả lại đồ vật đã lấy cắp. Tuy nhiên, những dòng chữ viết trên mộ của Ankhmahor cũng chào đón người có tâm địa lương thiện và cho biết chủ nhân ngôi mộ sẽ bảo vệ họ.
Các lời nguyên tương tự xuất hiện ở vài ngôi mộ khác trên khắp Ai Cập, đa số được viết từ thời Cổ Vương quốc từ năm 2575 đến năm 2150 trước Công nguyên. Ikram cũng chia sẻ nguy cơ nhiễm vi khuẩn hoặc nấm cổ đại khi chạm vào xác ướp rất thấp nhưng mọi người vẫn nên đeo khẩu trang và găng tay.