Cùng tìm hiểu các kịch bản có thể gặp khi máy bay đụng độ bão trên hành trình.
>>> Kỹ năng an toàn khi có tình huống khẩn cấp trên máy bay
Máy bay có thể sống sót khi gặp bão?... Hoàn toàn có thể
Điều đầu tiên cần khẳng định, đó là sự nguy hiểm của cơn bão không như chúng ta thường nghĩ. Nhiều người cho rằng, mọi chiếc máy bay gặp bão đều sẽ tử nạn, nhưng sự thật không phải vậy.
Lịch sử thế giới từng chứng kiến những phi công thuộc quân đội Mỹ bay thẳng vào cơn bão chỉ vì… thú vui nhưng vẫn sống sót. Sau này, rất nhiều máy bay không người lái được thiết kế chỉ để bay vào bão thu thập thông tin khí tượng.
Máy bay AT 6 của không lực Mỹ - một trong những chiếc phi cơ có người lái nhưng sống sót khi bay qua bão
Như vậy, có thể nói máy bay hoàn toàn có thể sống sót khi gặp bão. Theo các chuyên gia hàng không, nếu phi công có đủ sức bình tĩnh và kinh nghiệm dày dặn, họ có thể giúp máy bay thoát khỏi cơn bão mà không mảy may gặp nguy hiểm.
Bay qua bão không phải bất thường
Bão lớn là một trong các nguyên nhân dẫn đến việc hủy chuyến bay. Việc này xảy ra ở những vùng thường có thời tiết cực đoan. Tuy nhiên theo SimpleFlying, các máy bay dân dụng hiện đại được thiết kế để chống chọi với những thách thức lớn hơn những cơn bão.
Theo đó, vùng ảnh hưởng của bão nằm ở khoảng 20.000-30.000 feet (6-9 km) so với mặt đất. Xung quanh bão, các sân bay sẽ đóng cửa, hãng hàng không ngừng hoạt động, không cất và hạ cánh. Tuy nhiên trên cao, vượt qua vùng ảnh hưởng, máy bay vẫn có thể hoạt động.
Vậy khi nào máy bay chạm trán cơn bão?
Thông thường, các máy bay vận tải hành khách ngày nay đều có radar theo dõi thời tiết cũng như được lập trình đường bay trước để tránh các hiện tượng tự nhiên như bão lốc. Khoảng cách bay an toàn thường là 20 hải lý (hơn 37km) so với cơn bão.
Với hệ thống radar hiện đại, rất ít khi máy bay chạm trán những tình huống dông bão thế này
Các thiết bị này sẽ thông báo tín hiệu cảnh báo trước khi gặp bão khoảng vài phút, đủ để phi công điều chỉnh là lên phương án tránh gặp nguy hiểm.
Vì thế, chỉ khi các hệ thống cảnh báo gặp sự cố và phi công không thể làm chủ tình hình, việc bay vào bão mới có thể xảy ra.
Máy bay chiến đấu với bão ra sao?
Đi kèm với các cơn bão thường là gió lốc và sấm sét. Tuy nhiên, dưới góc nhìn khoa học thì cả hai đều rất khó có thể đánh gục một chiếc máy bay dân dụng.
Máy bay - Con "chim sắt" bất khả xâm phạm?
Cụ thể, máy bay cũng gần như bất khả xâm phạm đối với sấm sét. Mặc dù vỏ máy bay làm từ nhôm dẫn điện, tuy nhiên lại được thiết kế theo nguyên lý chiếc lồng Faraday.
Nhờ đó, vỏ máy bay có thể chịu được những dòng điện có cường độ mạnh tới 250.000 ampe, trong khi các cú sét đánh thông thường chỉ có cường độ khoảng 32.000 ampe.
Những cảnh như thế này thường chỉ xuất hiện trên phim
Mặt khác, tại các vị trí có bình nhiên liệu, máy bay hiện đại được thiết kế với lớp bảo vệ cực dày, được tính toán chống được các tia sét đánh qua. Nói cách khác, xét trên lý thuyết, khả năng sấm sét trong bão hạ gục được máy bay là rất thấp.
Sự nguy hiểm thật sự của các cơn bão đến từ những luồng gió lốc thổi xoáy. Về lý thuyết, chúng chỉ gây ra tình trạng thay đổi độ cao liên tục và gia tốc của máy bay bởi các dòng đối lưu khí chứ không thể lật nhào phi cơ như nhiều người tưởng tượng. Nếu phi công giữ được tốc độ ổn định và thăng bằng đủ lâu, máy bay sẽ thoát khỏi cơn bão hung thần.
Tuy nhiên, khi gió lốc quá mạnh sẽ khiến máy bay dao động nâng lên hạ xuống liên tục. Nếu vượt quá giới hạn độ cao cho phép của máy bay, hệ thống sẽ không còn hoạt động ổn định (đặc biệt là đồng hồ đo độ cao), gây nên tình trạng hỏng động cơ. Hậu quả xấu nhất sẽ xảy ra: máy bay mất kiểm soát và gặp nạn.
Ngoài ra, đối với các máy bay loại nhỏ, nếu trong bão có độ ẩm và nhiệt độ dưới 0 độ C sẽ gặp phải tình trạng đóng băng. Hiện tượng này vô cùng nguy hiểm bởi nó làm thay đổi tình trạng khí động học của máy bay. Nếu băng đóng ở cánh hay thân sẽ làm máy bay nặng hơn, lực nâng của cánh giảm dẫn tới những tình huống nguy hiểm khác.
Có thực sự nên bay trong mưa, bão?
Mọi máy bay phải đáp ứng được toàn bộ thông số kỹ thuật, bao gồm cả khả năng chống chọi với những cơn mưa, bão mới được phép bay. Trên thực tế, các máy bay ngày nay đều được tính toán khi thiết kế để có thể vượt qua những điều kiện khắc nghiệt nhất. Tuy vậy, cũng có một số ngoại lệ như mưa đá làm băng đóng trên cánh máy bay. Trong một số trường hợp, phi công sẽ cho hạ cánh khẩn cấp để đảm bảo tính mạng của hành khách và phi hành đoàn.