Thú chơi cá cảnh đã không còn xa lạ đối với các gia đình và các khu du lịch sinh thái hiện nay.
Những chú cá la hán nhiều màu sắc cùng với chiếc đầu vô cùng ngộ nghĩnh của mình không chỉ làm cho bể cá cảnh thêm sinh động mà còn đem lại may mắn cho con đường sự nghiệp và công danh của bạn. Bởi vậy sẽ không quá ngạc nhiên nếu như những chú cá La hán có mặt trong bể cá cảnh của nhiều gia đình.
Tổng quan về loài cá la hán
Cá la hán có tên tiếng Anh là Flower Horn, thuộc Bộ: Perciformes (bộ cá Vược), Họ: Cichlidae (họ cá Rô phi). Là một trong những loài cá cảnh nhiệt đới được các nghệ nhân lai tạo từ cá hồng két và cá rô phi. Được gọi với cái tên la hán bởi chúng sở hữu chiếc đầu gù to giống như 1 ông tiên, cùng với màu sắc sặc sỡ ở hai bên hông và là biểu tượng cho sự may mắn và thịnh vượng.
- Nguồn gốc: Xuất hiện lần đầu tại các bể nuôi ở Malaysia, sau cuộc thi cá năm 2001, phong trào nuôi cá La Hán ngày càng phổ biến và lan rộng sang các nước Châu Á như Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Việt Nam,….
- Thức ăn chủ yếu của chúng thường là tôm tép, ốc, cá con, gan và thịt băm nhuyễn,… Cá la hán sinh sản dễ dàng và được cho nhân tạo trong hồ kính. Là loài cá cảnh dễ nuôi, mạnh khỏe và ít bệnh nên tuổi thọ của chúng khá cao (trên 10 năm), kích thước có thể đạt được là 25-30 cm.
- Phân loại: Cá la hán được lai tạo ra có hơn 60 loài nhưng được nuôi nhiều và ưa thích hơn cả là giống cá la hán kim cương, thái đỏ, King Kamfa và King lai…
Đặc điểm của giống cá la hán
Với thân hình lấp lánh nhiều màu sắc cùng với các đầu to gù dị biệt, loài cá này đẹp một cách oai hùng và ngộ nghĩnh, chúng được rất nhiều dân chơi cá cảnh săn lùng.
Cá la hán sinh sản khá dễ nhưng số lượng cá trưởng thành có màu sắc đẹp và chiếc đầu to độc lạ lại rất hiếm, chỉ chiếm số lượng rất nhỏ trong số các loài cá la hán được sinh ra. Khi trưởng thành, những chú cá la hán có thể đạt tới kích thước 25-30cm và được kế thừa nét đẹp ngộ nghĩnh của cha mẹ chúng như đuôi xòe đẹp, vây kéo dài, mắt không to và 2 mang ngắn. Đặc biệt chiếc đầu to dị dạng khiến chúng không bị nhầm lẫn với bất kì một loài cá nào khác. Đây cũng là tiêu chuẩn để đánh giá giá trị của chúng.
Thức ăn và môi trường sống
Cá la hán sống ở mọi tầng nước, nếu như nuôi cá trong bể cần thiết kế bể với độ dài phù hợp: chiều dài khoảng 120cm, thể tích khoảng 250L. Vì đây là loài khá rất khôn và năng hoạt động nên bể cần có không gian rộng với nền đáy trải sỏi kết hợp trang trí đơn giản để thuận tiện quản lý bể.
Nguồn thức ăn vô cùng đa dạng, cụ thể như:
- Thức ăn tươi sống: cá hoang dã, tép tươi, cá chép, cá ròng ròng, trùn chỉ, loăng quăng và bobo,…
- Thức ăn đông lạnh: tôm tép đông lạnh, trùng đỏ, thịt bò, tìm bò, các loại cá nhỏ như phi lê, basa đông lạnh, ốc bươi vàng, thức ăn tổng hợp xay nhuyễn đông lạnh.
- Thức ăn viên: chỉ dùng khi cho cá ăn dặm hoặc khi không có các loại thức ăn khác.
- Các loại thức ăn khác: Một số loại thức ăn tươi sống khác cũng có thể dùng làm thức ăn cho cá la hán như gián, dế, cào cào, trứng kiến, sâu bọ, thằn lằn, giun đất… Những loại thức ăn này hầu như không có nguy cơ lây nhiễm bệnh cho cá so với những loại thức ăn có nguồn gốc thủy sản.
Các loài cá la hán phổ biến
Cá la hán được lai tạo với hơn 60 loài, trong số đó có 4 loại được yêu thích và nuôi nhiều nhất tại các bể cá cảnh của các gia đình, khu du lịch, sinh thái hiện nay đó là:
Cá la hán kim cương
Cá la hán kim cương (hay còn được gọi là kim cương phúc lộc thọ) là dòng lai tạo từ con đực Châu Kim Cương với cá cái Rồng Xanh. Đặc điểm nổi bật của cá la hán kim cương là thân hình tròn, mạnh mẽ ấn tượng, hàng chữ chạy dọc từ mang cá đến tận chấm đuôi rõ nét trên nền thân đầy châu màu xanh. Chúng có dòng chữ in trên cơ thể dọc hai bên thân, mình tròn được bảo phủ bởi những hạt châu trắng, đầu cá nhô lên hình tròn phình to hướng về trước. Đôi mắt có màu đỏ, phần mặt hơi vàng.
Do lai cận huyết để lấy đầu mà bỏ qua dị tật nên dòng kim cương ngày nay hầu như thoái hóa: đa phần đuôi xụp, đặc biệt nhiều cá đẹt, lớn không quá 4 ngón tay.
Cá la hán thái đỏ
Với phần đầu phía trước phình ra khá to cùng với màu đỏ tươi là chủ đạo, dòng cá cảnh này khi nuôi trong bể cá sẽ vô cùng nổi bật. Màu chủ đạo là màu đỏ tươi (màu tạo nên vẽ đẹp sặc sỡ của chúng), thân nhỏ gọn, có rất nhiều châu phát sáng đặc biệt là ở phần đuôi, vây ở đuôi lúc nào cũng xòe to làm chúng trở nên uyển chuyển và dịu dàng khi bơi.
Cá la hán king kamfa
Cá King Kamfa là giống ngoại nhập và đắt nhất trong các loại hiện nay được lai tạo ở Thái Lan do một số cá thể đột biến dạng châu sợi, dày và sáng. Đặc điểm chung của các loài cá nhập từ Thái giống như khỉ đỏ và Red Texas chính là khó sinh sản và thời gian trưởng thành lâu.
Cá la hán king lai
Loài cá này thường được lai giữa King Kamfa mái và Kim cương trống. Những dòng “king lai” ở Việt Nam là châu la hán đực lai với KKF cái, sau đó chọn ra những cá thể có nhiều đặc điểm của KKF nhất đem lai tiếp hay lai ngược với cá mẹ. Nhưng tỉ lệ bị dị tật khá cao do trùng huyết vì vậy họ cho lai tạo với cá mái kkf khác bầy.