Cơ quan quản lý cổ vật Israel tuyên bố đã khai quật được một con dấu niêm phong bằng chì vô cùng quý hiếm, có từ thời kỳ Thập tự chinh nổi tiếng trong lịch sử, tại một trang trại cổ ở vùng thánh địa Jerusalem.
Con dấu 800 năm tuổi này nhiều khả năng từng được sử dụng để bảo mật cho một bức thư được gửi tới trang trại từ một tu viện nằm bên vách núi ở sa mạc Judean. Tu viện này do Đức thánh Sabas ("Mar Saba" trong tiếng Aramaic) sáng lập và từng là nơi cư trú của hàng trăm thầy tu.
Một mặt của con dấu niêm phong cực hiếm mới được phát hiện in hình Thánh Sabas thời đế chế Byzantine
"Đây là một phát hiện cực hiếm, vì chưa có một dấu niêm phong nào như vậy từng được tìm thấy cho tới nay", trích tuyên bố của các quan chức giám sát khai quật thuộc Cơ quan quản lý cổ vật Israel.
Loại dấu niêm phong cổ xưa này còn được gọi là "bulla" trong tiếng Latin, ám chỉ con dấu bằng chì gắn vào sắc lệnh của Giáo hoàng. Nó bao gồm 2 đĩa chì rỗng, đúc liền với nhau và có một thớ gân phân chia ở giữa. Việc mở lá thư sẽ gây hư hại thấy rõ đối với vết bulla, nên nó được sử dụng nhằm ngăn cản những người không có thẩm quyền phá vỡ niêm phong.
Một mặt của con dấu khắc hình của Thánh Sabas thời Byzantine, để râu và quấn một mảnh vải hình chữ nhật quanh người cũng như qua vai trái (về cơ bản giống áo choàng tonga của người Hy Lạp cổ). Tay phải của Thánh Sabas đang huơ một chiếc thánh giá lên cao, trong khi tay trái dường như đang cầm một bản sao sách phúc âm. Mặt kia của con dấu khắc một dòng chữ bằng tiếng Hy Lạp, được dịch nghĩa là: "Đây là con dấu của tu viện laura của Thánh Sabas". (Tu viện laura là một loại tu viện Cơ đốc giáo chính thống, có nhiều hang động dành cho các tu sĩ ẩn dật).
Nhà nghiên cứu Robert Kool cho biết thêm: "Tu viện Mar Saba dường như đóng một vai trò quan trọng trong các quan hệ của Vương quốc Jerusalem trong thời kỳ Thập tự chinh, duy trì mối quan hệ gần gũi với hoàng gia trị vì. Tu viện có rất nhiều tài sản và của cải. Trang trại này có thể là một phần bất động sản của tu viện trong thời kỳ Thập tự chinh".
Khu vực khai quật được con dấu niêm phong nằm ở tây nam Jerusalem
Con dấu niêm phong trên đã được phát hiện trong các cuộc khai quật năm 2012 ở tây nam quận Bayit VeGan của Jerusalem. Khu trang trại đã được xây dựng dưới thời đế chế Byzantine (thế kỷ - 6 sau Công nguyên) và có người đến sống trở lại trong thời kỳ Thập tự chinh (thế kỷ 11 - 12 sau Công nguyên).
Một tài liệu trong hồ sơ lưu trữ của Nhà thờ Mộ Thánh ở Jerusalem đã đề cập tới việc, một khu trang trại có tên Thora từng được bán cho tụ viện Mar Saba vào năm 1163 – 1164. Vị trí của trang trại đó đã mất dấu trong lịch sử, nhưng con dấu niêm phong Mar Saba có thể gắn kết trang trại mới được khai quật gần đây với Thora.