Các nhà cổ sinh vật học tìm thấy hóa thạch của một loài thằn lằn tiền sử mới có thể là tổ tiên của thằn lằn lưỡi xanh nổi tiếng.
Những mảnh xương 25 triệu năm tuổi còn sót lại của sinh vật được khai quật tại một điểm nóng hóa thạch rộng tới 602.000 ha ở hồ Pinpa, cách thủ phủ Adelaide của bang South Australia khoảng bảy giờ lái xe về phía bắc. Trong báo cáo trên tạp chí Royal Society's Open Science hôm 16/2, các nhà cổ sinh vật học từ Đại học Flinders và Bảo tàng South Australia đặt tên cho loài mới là Proegernia mikebulli và nhấn mạnh nó là mẫu vật thằn lằn bóng cổ xưa nhất từng được biết đến ở Australia.
Các phân tích hóa thạch cho thấy Proegernia mikebulli có thể là tổ tiên của chi Thằn lằn lưỡi xanh (Tiliqua) nổi tiếng ngày nay, nhưng về đặc điểm hình thái, nó gần giống nhất với loài Lissolepis coventryi trong chi Lissolepis. Cả hai đều thuộc họ Thằn lằn bóng (Scincidae), một trong những họ thằn lằn đa dạng nhất với hơn 1.500 loài đã được mô tả.
Thằn lằn bóng Lissolepis coventryi. (Ảnh: Mark Hutchinson).
"Hóa thạch thằn lằn quá nhỏ để có thể nhận ra chúng ngay trên thực địa. Hộp sọ của một con thằn lằn được cấu thành từ hơn 20 chiếc xương và khi hóa thạch, chúng thường nằm riêng lẻ", Tiến sĩ Kailah Thorn từ Đại học Flinders , tác giả chính của nghiên cứu, cho hay. "Việc tìm thấy những mảnh xương thằn lằn nhỏ bé trong một khu vực có kích thước bằng một triệu sân bóng đá là nhờ sự kiên nhẫn và hiểu biết về địa chất của nhóm nghiên cứu".
Đồng tác giả Trevor Worthy, nhà cổ sinh vật học động vật có xương sống tại Đại học Flinders, cho biết thêm rằng mỗi muỗng cà phê có thể chứa tới hàng trăm chiếc xương nhỏ và tất cả đều được sàng lọc kỹ lưỡng và phân loại dưới kính hiển vi.
Các nhà khoa học khai quật xương thằn lằn tại điểm nóng hóa thạch ở hồ Pinpa. (Ảnh: Đại học Flinders).
"Ngày hôm đó, nhiệt độ lên tới 45 độ C và công việc đào bới rất vất vả, nhưng nó chắc chắn xứng đáng khi mảnh xương nhỏ nhất hóa ra lại thuộc về loài thằn lằn bóng lâu đời nhất ở Australia", Thorn nhấn mạnh.