Cuộc sống của các phi hành gia từ lâu đã khiến bao người dưới mặt đất tò mò. Nhiều câu hỏi được đặt ra, trong đó thắc mắc hàng đầu là làm thế nào để ăn uống trong môi trường không trọng lực?
Thức ăn cho phi hành gia: đa dạng nhưng không có nước
Giả sử bạn đang chuẩn bị cho chuyến cắm trại dài hơn một tuần, bạn chắc chắn phải đem theo rất nhiều thực phẩm và các dụng cụ cần thiết. Thực phẩm phải được bảo quản kĩ lưỡng với yêu cầu phải giữ được lâu.
Về cơ bản, những phi hành gia cũng giống như vậy khi vào không gian. Họ phải chuẩn bị nhiều loại thức ăn với một số loại có thể ăn bình thường như bánh sôcôla hay trái cây. Một số khác thì cần phải loại bỏ nước để hạn chế ôi thiu như mì ống, phô mai hay mì ý.
Sống xa mặt đất không hẳn đồng nghĩa với ăn uống khắc khổ. Thực đơn của phi hành gia đa dạng với nhiều lựa chọn như trái cây, các loại hạt, bơ, thịt gà, thịt bò, hải sản, kẹo... Ngay cả thức uống cũng không ít loại như cà phê, trà, nước cam, nước chanh…
Phi hành gia với món hamburger - (Ảnh: yummy.co.ke).
Do không có tủ lạnh, nên thực phẩm trên không gian phải được bảo quản và chuẩn bị kĩ càng để tránh hư hỏng, đặc biệt là khi cần thức ăn trong những nhiệm vụ dài ngày.
Gia vị - như nước sốt cà chua, mù tạt, sốt mayonnaise, không thiếu trên trạm vũ trụ. Muối, tiêu được giữ ở dạng lỏng, vì họ không thể rắc muốn hay tiêu vào đồ ăn. Hơn nữa, muối và tiêu có thể bịt các lỗ khí, làm bẩn thiết bị hoặc thậm chí dính vào mắt, miệng, mũi của phi hành gia, gây nguy hiểm.
Phi hành gia ăn 3 bữa một ngày. Các chuyên gia dinh dưỡng đảm bảo thực phẩm cho họ phải giàu vitamin và chất khoáng. Lượng calo do thực phẩm cung cấp thì tùy vào từng người. Ví dụ, những phụ nữ nhỏ con thì cần khoảng 1.900 calo một ngày, trong khi đó nam giới cần đến 3.200 calo.
Phi hành gia Chris Hadfield chia sẻ vài vấn đề ăn uống trên Trạm không gian quốc tế - (Nguồn: Youtube).
"Nấu nướng" trên không ra sao?
Trên Trái đất, trọng lực giúp con người trong rất nhiều việc hằng ngày mà nhiều khi chúng ta không nhận ra. Chẳng hạn như trong nấu nướng.
Chúng ta có thể sửa soạn các công cụ, nguyên liệu và đặt để chúng lên bàn là nhờ trọng lực. Trộn được thực phẩm trong tô, đổ chất lỏng từ vật này sang vật khác, đặt đĩa bẩn vào bồn rửa hay bỏ thức ăn thừa vào thùng rác, tất cả đều nhờ có trọng lực.
Do vậy, một trong những khó khăn trước hết của các phi hành gia chính là xử trí như thế nào khi mọi thứ đều lơ lửng.
Hai vật dụng không thể thiếu khi họ "nấu ăn" là bao nhựa và băng keo (loại dùng cho dán ống nước). Để cắt nguyên liệu, phi hành gia dùng những bao nhựa được cố định dùng làm tấm thớt. Sau khi cắt xong thì dùng băng keo để cố định tạm thời.
Một điều mà các phi hành gia luôn phải cẩn thận đó là không cắt các túi nhôm đựng thực phẩm quá sâu hoặc xé luôn cả bao bởi chất ẩm trong bao sẽ làm băng keo mất độ dính, và dĩ nhiên sẽ làm cho mọi thứ bay tứ tung.
Trái cây cứ bay lơ lửng, hai phi hành gia này sẽ ăn chúng ra sao? - (Ảnh: Space.com).
Phi hành gia dùng một cái bao để làm tô ướp đồ ăn, và nhiều cái bao phụ dành cho việc chuẩn bị nguyên liệu. Tuy nhiên, nhiều lúc khó có thể cho thực phẩm vào bao bởi vì không có lực để đẩy chúng rời khỏi bàn tay. Lúc này, các phi hành gia thường phải chà mạnh chúng để chúng rơi vào bao. Cũng chính vì vậy, xử lý những nguyên liệu được cắt lựu là một thảm họa.
Thực phẩm cho phi hành gia thường được tách nước để có thể bảo quản được lâu hơn. Do đó khi muốn ăn, họ phải cho nước vào đồng thời đem nấu trong nồi đối lưu không khí ở nhiệt độ 70 -750C. Thường mất khoảng 20-30 phút để bù lại nước và làm nóng một bữa ăn.
Phi hành gia có thể có nhiều thực phẩm, tuy nhiên họ khó lòng ăn ngon miệng bởi trong môi trường không trọng lực, hương thơm của thức ăn đã bay đi mất trước khi mũi có thể ngửi được. Ăn không có mùi thơm, chắc hẳn khó mà cảm nhận hết vị ngon.
Trong khi đó, chất lỏng vào người phi hành gia thường “trồi” lên nửa trên cơ thể. Điều này khiến cho họ có cảm giác nghẹt mũi thường xuyên.