Nghe thì có vẻ hấp dẫn, thế nhưng đây cũng chỉ là khái niệm được nhiều người tự áp đặt vào bản thân để huyễn hoặc rằng mình thật đặc biệt.
Và sói đực alpha được là định nghĩa là con sói đực đầu đàn với các phẩm chất ưu việt như khoẻ nhất đàn, thống trị và lãnh đạo được những con sói đực khác... Theo đó nhiều người đã liên tưởng điều này tới con người và tự nhận mình là những alpha male.
Nhưng thực tế thì thuật ngữ này được bắt nguồn từ đâu? Cụm từ này xuất hiện từ những năm 1940, khi một nhà nghiên cứu tên là Rudolph Schenkel viết một bài báo về loài sói có tên "Nghiên cứu biểu hiện về loài sói", theo Gizmodo. Bài báo được lấy từ nghiên cứu về những con sói bị giam cầm, cho rằng những con sói sống trong các cấu trúc xã hội được thống trị bởi một con đực alpha và một con cái alpha. Các cá thể alpha này có thể bị loại bỏ thông qua xung đột từ những thành viên trong đàn, nhưng miễn là chúng vẫn đang nắm quyền thì những cá thể này sẽ quyết định và áp đặt cách hành xử với các con sói khác cũng như kiểm soát cấu trúc của cả đàn.
Ở trong điều nhiện nuôi nhốt, những con sói đực sẽ thông qua bạo lực để xác định thứ bậc trong đàn cũng như tranh giành con cái, thức ăn, quyền giao phối...
Sau đó, một bài báo của một nhà khoa học tên là David Mech đã thúc đẩy thuật ngữ này hơn nữa, theo Discover. Mọi người nhanh chóng hiểu được mô tả này về loài sói, và thậm chí suy ra rằng cấu trúc alpha cũng phải áp dụng cho các hệ thống xã hội khác, bao gồm cả hệ thống xã hội của con người. Nhưng trên thực tế, các nghiên cứu sâu hơn đã gợi ý rằng không phải như vậy. Ngay từ những năm 1990, các nhà khoa học đã đưa ra bằng chứng cho thấy sói alpha thực sự không tồn tại trong tự nhiên.
Những con sói hoang dã thực sự trông như thế nào?
Đối với những con sói trong tự nhiên, mọi thứ có vẻ hòa thuận hơn nhiều. Đàn của chúng được xây dựng từ những thành viên trong gia đình, và theo đó cá thể sói bố mẹ luôn là những con đầu đàn.
Sự hiểu biết của chúng ta về bầy sói trở nên chính xác hơn khi các nhà khoa học mở rộng tầm quan sát của mình. Ngoài những con sói trong điều kiện nuôi nhốt, họ đã quan sát những con sói sống trong tự nhiên để phục vụ cho các nghiên cứu sâu hơn về tập tính của loài này. Qua đó họ thất được rằng các nhóm sói trong điều kiện nuôi nhốt hầu như đề hình thành cấu trúc xã hội cạnh tranh với những con alpha đực và cái, nhưng trong tự nhiên, bầy sói thực sự được tạo thành từ những cá thể có quan hệ họ hàng gần gũi: Cụ thể là mẹ và cha, và con của chúng.
Trong các nhóm này, những con sói bố mẹ sẽ chịu trách nhiệm dẫn dắt cả đàn, việc chó con thách thức cha mẹ để kiểm soát đàn của chúng là điều cực kỳ khó xảy ra. Thay vào đó, chó con sẽ ở với bố mẹ cho đến khi chúng được khoảng một tuổi, sau đó chúng sẽ mạo hiểm tách ra khỏi đàn để giành lấy lãnh thổ và bạn tình của riêng chúng, theo ZME Science.
Theo đó cụm từ sói alpha có lẽ chỉ đúng với những con sói nuôi nhốt, bởi chúng là những cá thể xa lạ được con người tập hợp lại với nhau để thành đàn. Còn trong tự nhiên, nhưng sói được xây dựng từ quan hệ huyết thống thì những con bố mẹ luôn là người lãnh đạo để cùng nhau nuôi con. Hoặc đã có một vài trường hợp có những bầy sói lớn tồn tại trong tự nhiên - nơi ba hoặc bốn thế hệ chó sói có thể sống chung với nhau, thì cặp sói lớn tuổi nhất sẽ lãnh đạo, hoặc không, một vài cặp sói có thể tự tách ra và hình thành đàn của riêng mình.
Cá thể alpha (hay cá thể đứng đầu hay cá thể nổi trội hay cá thể ưu thế) là thuật ngữ sinh học chỉ về vị thế một cá thể trong một bầy đàn ở động vật xã hội. Theo đó cá thể có vị thế luôn ở nhóm đầu trong đàn và được hưởng nhiều đặc quyền. Con đực, con cái hay cả hai đều có thể là cá thể alpha, tùy thuộc vào từng loài (ví dụ ở tinh tinh thì những con đực sẽ là alpha male, còn ở linh cẩu thì con cái mới là alpha). Trong trường hợp một con đực và một con cái thực hiện vai trò này với nhau, đôi khi chúng được gọi là các cặp alpha. Những cá thể ưu thế alpha thường được ưu tiên khi được các cá thể khác nhường thức ăn hoặc được quyền tiếp cận và tán tỉnh, ve vãn bạn tình. Những cá thể alpha có thể đạt được vị thế của mình bằng sức mạnh của bản thân để đứng vào hàng ngũ cấp trên hoặc thông qua những nỗ lực giao tiếp và xây dựng các liên minh trong nhóm. Các cá thể có thứ bậc cao đôi khi thay đổi, thường là thông qua một cuộc chiến giữa chúng và một cá thể cấp dưới, trong một cuộc chiến đấu có thể gây tổn thương hoặc có thể dẫn đến cái chết. |