Hãng làm rượu Ballantine của Scotland đã chế tạo một chiếc ly đặc biệt để bạn có thể nhấp từng ngụm whisky trong môi trường không trọng lực. Chiếc ly với tên gọi Space Glass đã được thiết kế với hình dạng đặc biệt nhằm tái tạo trải nghiệm uống rượu theo đúng kiểu như chúng ta vẫn uống với một chiếc ly bình thường trên Trái Đất. Dĩ nhiên người dùng Space Glass sẽ là những phi hành gia và những khách du lịch không gian trong tương lai.
Các nhà du hành trên trạm không gian quốc tế ISS thường than phiền rằng họ thiếu đi những thứ "giống như trên Trái Đất" trong môi trường không trọng lực. Để giải quyết điều này, Ballantine đã ủy thác cho nhóm nghiên cứu Open Space Agency dẫn đầu bởi nhà thiết kế James Parr để tạo ra chiếc ly nói trên. Parr cho biết: "Mục tiêu của chúng tôi là phát triển một chiếc ly uốn rượu whisky có thể dùng được trong các điều kiện vi trọng lực - cách nói khoa học của không trọng lực. Điều quan trọng là chúng tôi tập trung tái tạo một phong thái uống rượu trên Space Glass để đảm bảo mang lại một sự quen thuộc như những gì chúng ta vẫn dùng trên Trái Đất. Kết quả cuối cùng là một sản phẩm với nhiều yếu tố tạo nên phong thái này, từ cách chất lỏng (rượu) được rót vào ly cho đến việc bạn nhấp rượu từ ly".
Một số thiết kế nguyên mẫu của Space Glass.
Trong suốt 1 năm, nhóm phát triển đã nghiên cứu cách chất lỏng hay rượu whisky chuyển động trong môi trường không trọng lực trong khi tạo ra một loạt các nguyên mẫu của chiếc ly Space Glass. Họ đã dùng nhiều cơ chế khác nhau chẳng hạn như bọc quanh chiếc ly các ống siêu nhỏ hay dùng các đĩa xoay và đế xoay tương tự như máy ly tâm. Tuy nhiên, những thiết kế này vẫn chưa thực tế. Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm các nguyên mẫu ly tại ZARM Drop Tower - một tòa tháp cao 146m đặt tại thành phố Bremen, CHLB Đức chuyên thực hiện các thí nghiệm vi trọng lực và công nghệ vũ trụ ứng dụng (Zentrum fur angewandte Raumfahrttechnologie und Mikrogravitation - ZARM). Space Glass được chế tạo bằng nhựa và được in 3D. Sở dĩ nhựa được chọn bởi nó cho phép nhóm nghiên cứu chế tạo nguyên mẫu nhanh hơn và cũng cho phép các phi hành gia tự sản xuất ngay trên ISS trong một ngày không xa.
Chiếc ly có thiết kế hình cầu tương tự một chiếc ly thủy tinh bình thường nhưng thực tế nó có phần miệng ly đóng kín và phần đế có thể tháo rời để rửa. Thiết kế tròn của ly nằm vừa vặn trong lòng bàn tay và phần đáy lồi có họa tiết trôn ốc được bọc vàng hồng để tạo độ nặng khi cầm trên Trái Đất. Trong không gian, "độ nặng" của ly đến từ một thỏi nam châm tạo lực kéo 10kg, mang lại cho chiếc ly độ ì và khả năng neo giữ khi đặt trên bàn ở môi trường không trọng lực.
Theo Ballantine, họ dùng vàng để bọc đế ly một phần là tăng tính thẩm mỹ cho sản phẩm, dựa trên kiểu thiết kế tấm che ánh sáng mặt trời trên bộ đồ phi hành gia, một phần là bởi vì chất liệu này không ảnh hưởng đến mùi vị của rượu whisky.
Vậy họa tiết trôn ốc trên đáy ly có phải để trang trí hay không? Tất nhiên là không, trong môi trường không trọng lực, whisky cũng giống như mọi chất lỏng khác sẽ dính lại như một cục thạch và thành phần hình trôn ốc này sẽ tạo ra sức căng bề mặt để giữ chất lỏng lại.
Miệng ly bị kín vậy uống rượu bằng cách nào? Hướng lên trên thành ly, Ballantine đã thiết kế các đường ống nhỏ xoắn ốc hướng lên miệng ly. Nó có vai trò như một chiếc ống hút, dựa trên hiện tượng mao dẫn để lấy rượu whisky vào trong và đưa lên một phần miệng nhỏ bằng vàng kẹp trên miệng ly. Người dùng sẽ đặt môi vào miếng vàng này, nhẹ nhàng hớp từng ngụm rượu để tránh mất vị bởi các thành phần nhựa của ly.
Làm sao để rót rượu vào ly? Đáy ly có một chiếc van 1 chiều, lắp vừa với ngòi rót rượu tiêu chuẩn trên các chai rượu của Ballantine.
Parr cho biết: "Chúng tôi sử dụng quán tính và dựa trên ý niệm rằng rượu whisky sẽ đứng yên trong khi chai rượu và chiếc ly sẽ bay xung quanh. Động tác đầu tiên là rót rượu whisky vào đáy ly, động tác thứ 2 là đảo đều rượu whisky trên ly, để hơi nóng từ tay truyền qua đế kim loại vào chất lỏng. Bước thứ 3 là hạ ly xuống trước khi đặt mũi lên không gian nơi hơi rượu thoát ra để trải nghiệm khứu giác. Động tác cuối cùng là hướng ly lên để chất lỏng chảy vào ống dẫn và đặt môi lên miệng ly để trải nghiệm vị giác".
Ballantine cũng phát triển một phiên bản ly Space Glass Limited Edition và chai rượu whisky không gian Space Whisky Special Batch. Không chỉ mang ý nghĩa kỷ niệm, 2 phiên bản này cũng đánh dấu một thành tựu của Ballatine - một sản phẩm giúp giải quyết những vấn đề về thưởng thức những thứ vốn dĩ bình thường trên Trái Đất nhưng khó có thể bình thường trong không gian.
Chuyên gia pha chế Sandy Hyslop (trái) cùng nhà thiết kế James Parr.
Ngoài ra, loại rượu whisky không gian cũng đã được Ballantine pha chế đặc biệt với mùi mạnh hơn. Sandy Hyslop - chuyên gia pha chế của Ballatine, chịu trách nhiệm tạo ra dòng rượu Space Whisky cho biết: "Trong không gian, bạn không thể trải nghiệm cảm nhận mùi và vị với nồng độ tương tự như trên Trái Đất. Điều này có nghĩa tôi phải làm cho Space Whisky có mùi vị mạnh hơn trong khi vẫn giữ được phong cách đặc trưng của Ballantine. Các phi hành gia hẳn sẽ rất nhớ mùi vị tại quê nhà, do đó việc tạo ra một mùi vị ngọt hơn, mạnh hơn và thơm hơn sẽ là một cách để họ có thể lưu giữ mùi vị quen thuộc của mình".