Âm thanh phát ra khi bạn thở - dù đang thức hay đang ngủ - đều do rung động của không khí di chuyển qua khí quản.
Đó là chia sẻ của tiến sĩ Timothy Morgenthaler, một nhà nghiên cứu bệnh học và chuyên gia y học giấc ngủ tại phòng khám Mayo ở Minnesota, Mỹ.
Âm thanh của tiếng thở phụ thuộc vào độ hẹp của khí quản và tốc độ không khí đi qua khí quản. Khi bạn hít vào, không khí chuyển động nhanh chóng chảy vào đường hô hấp bên trên - một phần của hệ thống hô hấp kéo dài từ miệng đến thanh quản - làm giảm áp lực trong toàn bộ đường hô hấp, còn được gọi là đường thở. Sự thay đổi áp suất này có thể làm xẹp đường thở trên gây cản trở hô hấp.
Nếu ống thở của một người trở nên đặc biệt hẹp, họ có thể bắt đầu ngáy.
Phản xạ ở đường hô hấp trên sẽ ngăn chặn sự sụp đổ này và giữ cho đường thở của bạn mở khi bạn thức.
"Bởi vì nó mở, dòng chảy qua đường thở không hỗn loạn, vì vậy không khí di chuyển mà không có nhiều âm thanh. Nhưng khi bạn đang ngủ, phản xạ đó không mạnh bằng. Đường hô hấp trên có xu hướng xẹp xuống một phần và việc thở trở nên ồn ào hơn", tiến sĩ Timothy Morgenthaler giải thích.
Morgenthaler cho biết thêm rằng khi ngủ, đặc biệt là khi chuyển động mắt nhanh (REM), cũng dẫn đến giảm trương lực cơ xung quanh đường thở. Nói cách khác, các cơ hỗ trợ đường thở sẽ giãn ra, cho phép ống thở co lại.
Khi đường thở hẹp lại, vận tốc của không khí di chuyển qua nó tăng lên. Không khí rung động nhiều hơn và tạo ra nhiều âm thanh hơn. Hẹp cũng có nghĩa là hơi thở của bạn trở nên nhanh và nông hơn.
Morgenthaler cho biết, một người trung bình hít thở khoảng 14 nhịp mỗi phút khi thức và 15 hoặc 16 khi ngủ. Mặc dù bạn thở thường xuyên hơn trong khi ngủ, nhưng bạn thực sự hấp thụ ít ôxy hơn và thải ra ít khí CO2 hơn vì nhu cầu thông gió của cơ thể không cao như khi bạn thức.
Nếu ống thở của một người trở nên đặc biệt hẹp, họ có thể bắt đầu ngáy. Điều này thường xảy ra khi đường thở đạt đến đường kính như một ống hút nhựa, nhưng rộng hơn một chút so với ống hút thông thường. Khi kích thước nhỏ như vậy, không chỉ không khí bên trong đường thở bị rung mà các mô trong khu vực cũng vậy. Đó là nguyên nhân gây ra tiếng ngáy.
Nếu đường thở của một người thu hẹp hơn nữa trong khi ngủ, họ có thể mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Đường thở có thể trở nên hẹp đến mức không thể thở được và người bệnh thức dậy thở hổn hển.
Ngay cả ở những người không bị ngưng thở khi ngủ, đường thở có thể thu hẹp đến bốn lần mỗi giờ. Khi nó xảy ra thường xuyên hơn, nó sẽ trở thành chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Để giải quyết tình trạng này, giảm cân thường là một phương pháp điều trị hiệu quả vì mỡ thừa xung quanh đường thở có thể gây cản trở hô hấp.