Những thử nghiệm mới trong đó đối tượng tham gia nhận được thông tin về rượu trước và sau khi nếm cho thấy, rượu sẽ được cảm nhận và đánh giá khác đi nếu người uống được cho biết thông tin sản phẩm trước khi nếm.
Một người trồng rượu sẽ trông chờ rất nhiều ở chuyến viếng thăm của Robert Parker, một trong những nhà phê bình rượu nổi tiếng nhất trên thế giới. Hệ thang điểm đánh giá mang tên “Parker Points” của ông có tác động quyết định tới thành công của một nhà máy rượu. Kết quả nghiên cứu mới đây công bố trên tờ Appetite đã tiết lộ các thông tin cho trước về sản phẩm, ví dụ như đánh giá của Parker chẳng hạn, có sức ảnh hưởng ghê gớm như thế nào tới cảm nhận và đánh giá của người tiêu dùng. Nghiên cứu được tiến hành bởi Michael Siegrist, giảng viên khoa Hành vi Tiêu dùng, cùng Marie-Eve đến từ Viện kỹ thuật liên bang Thụy Sỹ (ETH Zurich).
Hai nhà khoa học muốn tìm hiểu xem những thông tin kiểu như vậy ảnh hưởng như thế nào tới việc cảm nhận của một người, bằng cách kiểm nghiệm giả thuyết của họ cho rằng đánh giá của một nhà phê bình rượu làm ảnh hưởng tới mức độ vị ngon mà một người nếm sẽ cảm nhận được.
Thông tin tích cực & thông tin tiêu cực
Trong nghiên cứu, 163 người đã nếm thử vang đỏ Argentina mang tên “Clos de Los Siete Mendoza” (2006), loại vang mà Robert Parker đã cho thang điểm 92/100 và đánh giá đây là rượu thượng hạng. Hai nhà khoa học chia các đối tượng nghiên cứu làm 5 nhóm: một nhóm được kể cho nghe về lời khen ngợi của Parker trước khi nếm thử; nhóm thứ hai cũng được cho biết thông tin trước khi nếm, nhưng là thông tin rượu chỉ đạt 72 điểm và xếp hạng trung bình.
Hai nhóm khác lần lượt nhận được thông tin tích cực và thông tin tiêu cực sau khi đã nếm rượu nhưng trước khi đưa ra đánh giá. Nhóm cuối cùng không được cho biết bất kì thông tin nào và có vai trò như một nhóm đánh giá khách quan.
Những thử nghiệm mới trong đó đối tượng tham gia nhận được thông tin về rượu trước và sau khi nếm cho thấy, rượu sẽ được cảm nhận và đánh giá khác đi nếu người uống được cho biết thông tin sản phẩm trước khi nếm. (Ảnh: iPhotoStock) |
Từng đối tượng tham gia thử nghiệm được nếm rượu ở không gian và thời gian riêng biệt, sau đó họ sẽ đưa ra đánh giá của mình về rượu theo thang điểm 10, từ “không thích chút nào” tới “xuất sắc”. Họ cũng được yêu cầu đưa ra số tiền cụ thể mà họ sẽ bỏ ra để thanh toán cho một đơn vị rượu này.
Thông tin cho trước ảnh hưởng cảm nhận của người uống
Phân tích kết quả thử nghiệm chỉ ra rằng các đối tượng nghiên cứu đã được cho biết thông tin rằng rượu này được cho điểm 92 hoặc 72 trước khi uống có đánh giá về rượu khác so với những người chưa được biết bất kỳ thông tin nào trước khi đánh giá. Ở hai nhóm đầu, các đối tượng nhận được thông tin tiêu cực về rượu cho điểm thấp hơn đáng kể so với những người nhận được thông tin tích cực. Những người biết trước rằng rượu đạt điểm 92 theo thang Parker Points cũng cảm nhận rượu ngon hơn những người đưa ra đánh giá trước rồi mới biết thông tin này.
Thông tin biết trước không chỉ gây ảnh hưởng tới cảm nhận về vị rượu, mà còn ảnh hưởng tới mức độ sẵn sàng chi tiền cho loại rượu này: một lần nữa, các đối tượng thử nghiệm được cho biết trước các thông tin tiêu cực lại là những người chịu chi ít tiền nhất trong tất cả các nhóm.
Những nhà nghiên cứu thấy giả thuyết ban đầu của họ đã được xác nhận và kết luận rằng đánh giá của các nhà phê bình rượu có ảnh hưởng tới cảm nhận của người uống. Điều ngạc nhiên là, các đối tượng không hề thay đổi quan điểm của họ nếu họ nhận được thông tin sau khi nếm rượu. Siegrist phát biểu: “Rõ ràng, không phải mọi người muốn tỏ ra là người sành sỏi – thông tin đã thực sự làm thay đổi những gì mà họ cảm nhận về rượu.”
Ca ngợi rượu trước khi uống
Thực tế, các nhà khoa học không loại trừ khả năng những người nghiện rượu và người sành rượu có thể thay đổi quan điểm và đánh giá của họ cho giống với đánh giá của chuyên gia để giữ thể diện. Vấn đề này cần được kiểm chứng một cách chi tiết trong các nghiên cứu tiếp theo.
Tuy nhiên, giờ đây các nhà khoa học đã đưa ra một mẹo nhỏ cho tất cả các nhà hàng cũng như chủ nhà của các bữa tiệc: hãy nhấn mạnh chất lượng của rượu trước khi khách bắt đầu thưởng thức chúng!
Tham khảo:
Siegrist et al. Expectations influence sensory experience in a wine tasting. Appetite, 2009; 52 (3): 762 DOI: 10.1016/j.appet.2009.02.002