Thu phân là một trong bốn tiết khí quan trọng trong 24 tiết khí. Ngày đầu tiên của tiết thu phân được thống kê trong sách địa lý tự nhiên đại cương hoặc địa lý phổ thông vì nó có những đặc điểm hết sức đặc biệt.
Vậy thì ngày đầu tiên của tiết Thu phân và tiết khí này có những đặc điểm gì quan trọng? Cuộc sống con người và trường khí năng lượng sẽ thay đổi như thế nào? Vậy tiết Thu Phân là gì, ý nghĩa của tiết Thu Phân như thế nào thì mời các bạn xem bài viết dưới đây.
Tìm hiểu khái niệm tiết Thu Phân
Tiết Thu phân là quãng thời gian giữa mùa thu.
Tiết Thu phân được hiểu theo nghĩa “phân” có nghĩa là phân chia, ranh giới, hai điểm bằng nhau, hai vật cân đối (ví dụ như đường phân giác là đường chia đôi một góc thành hai góc bằng nhau), “thu” nghĩa là mùa thu. Hiểu một cách đầy đủ, cụ thể thì tiết Thu phân là quãng thời gian giữa mùa thu. Quãng thời gian này là 1 trong hai 24 tiết khí hàng năm.
Tiết Thu Phân bắt đầu từ ngày nào?
Tiết Thu phân được bắt đầu từ ngày 23 hoặc 24/09 kết thúc vào ngày 08/10 dương lịch. Tại thời điểm ngày đầu tiên của tiết khí này Mặt trời ở vị trí xích kinh 180 độ. Trong thời gian tiết Thu phân Mặt trời chuyển động biểu kiến xuống phía Nam và đến vị trí Xích đạo. Vào thời điểm 12h ngày đầu tiên của tiết Thu phân Mặt trời tạo với tiếp tuyến của xích đạo một góc là 90 độ. Thực tế, Trái đất chuyển động theo quỹ đạo quanh Mặt trời và ở thời điểm này không có nửa cầu nào nghiêng về phía Mặt trời nên lượng nhiệt độ, ánh sáng, thời gian chiếu sáng ở hai nửa cẩu tương đương nhau. Thời gian ban ngày, ban đêm không có sự chênh lệch như các thời kỳ trước. Tại nửa câu Bắc là thời điểm tiết Thu phân thì nửa cầu Nam đang là giai đoạn giữa mùa xuân.
Thời điểm tiết Thu phân do sự dịch chuyển về phía Nam của Mặt trời nên nửa cầu Bắc vẫn tiếp tục giảm nhiệt độ, ánh sáng, hơi nước và lượng nhiệt độ của Trái đất đã tích lũy có xu thế tản ra để nhằm cân bằng với môi trường. Thời kỳ này do giảm mạnh các yếu tố tự nhiên nên các loài thực vật quang hợp kém, sự sống của muôn loài chuyển sang trạng thái tiềm ẩn, chờ đợi cơ hội mới.
Tiết Thu phân là khoảng thời gian mà các đặc điểm của mùa Thu được thể hiện rõ nét nhất. Trời nắng nhưng không quá nóng nên khá dễ chịu. Chiều tối và đêm, nhiệt độ giảm nhẹ, có thể xuất hiện sương.
Lúc này ở nhiều nơi, cây bắt đầu bước vào giai đoạn rụng lá. Tán cây chuyển sang màu đỏ hoặc vàng và khô héo, rơi rụng dần. Toàn bộ mặt đất được bao phủ bởi một thảm lá vàng tuyệt đẹp. Nhiều loài thực vật khác trong dịp này phát tán quả, hạt, bào tử sinh sản để duy trì nòi giống.
Các loài động vật cũng tranh thủ thời điểm này, khi thời tiết còn ấm áp để kiếm thức ăn dự trữ. Lượng thức ăn đó sẽ giúp chúng tồn tại trong hang qua mùa Đông dài. Một số loài di cư di chuyển dần về phía Nam để tránh cái rét giá của mùa Đông đang dần tới.
Theo nông lịch, Thu phân là thời điểm thu hoạch lúa vụ mùa. Nếu trước đây, bà con thường nghỉ ngơi, bỏ hoang ruộng đến vụ đông thì nay, kỹ thuật canh tác đã phát triển, người dân có thể trồng thêm các loại cây vụ đông và rau màu.
Về thời tiết, khi bước vào Thu phân, không khí chuyển dần từ nóng sang lạnh. Vì vậy, mỗi người cần tự quan tâm đến sức khỏe của mình. Đặc biệt, người già và trẻ em cần giữ ấm cơ thể, tuyệt đối không được chủ quan. Nên mặc đủ ấm, áo dài tay, bổ sung dinh dưỡng và tập thể dục. Không tắm khuya, tắm nước lạnh để không bị cảm lạnh, nhiễm lạnh.
Cũng bắt đầu từ tiết thu Phân, thực vật chuẩn bị bước vào trạng thái “ngủ đông”. Do đó, các nhân tố sinh sôi càng yếu đi, khí lạnh nhiều, âm thịnh.
Theo nông lịch, Thu phân là thời điểm thu hoạch lúa vụ mùa.
Theo phong thủy, những người tương hợp với Kim trong tiết Thu phân có thể đạt những bước tiến dài, công việc cũng dễ thành công, tinh thần ổn định và dần gặt hái thành quả. Ngược lại, những người mệnh Kim nên cẩn thận hơn một chút vì dễ có ảnh hưởng xấu đến của cải và sức khỏe tuy không nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, Thu phân thuộc tháng Dậu theo âm lịch. Những người sinh vào thời kỳ này thường có tính cách lạnh lùng, cứng rắn và mạnh mẽ. Họ sống nội tâm hơn và không thích chia sẻ nhiều về cuộc sống riêng tư của mình.
Nhìn chung, Thu phân vẫn là thời điểm thuận lợi, thích hợp để làm nhiều việc lớn; nhân duyên hanh thông, cuộc đời sung túc, gặp nhiều may mắn.
Một số lễ hội nổi bật trong Thu Phân
Tết Trung thu tại Việt Nam và Trung Quốc: Ở Việt Nam và Trung Quốc, Thu Phân rơi vào khoảng thời gian gần cuối năm, không khí có phần dễ chịu và mát mẻ nên rất thích hợp các hoạt động ngoài trời. Một trong những lễ hội lớn không thể không nhắc đến là Trung thu mang ý nghĩa đoàn viên, sum họp gia đình. Vào dịp Trung thu, người dân thường tổ chức nhiều hoạt động vui chơi, giải trí như: múa lân, múa sư tử, đốt pháo hoa, rước đèn lồng,… Các gia đình cũng thường quây quần bên nhau, cùng nhau thưởng thức bánh trung thu, trông trăng và trò chuyện.
Dịp đoàn tụ gia đình và tảo mộ tại Nhật Bản: Thu Phân là ngày lễ chính thức tại Nhật Bản. Được tổ chức như một lễ hội truyền thống khi mà mọi người ở phương xa sẽ trở về đoàn tụ cùng gia đình và đi tảo mộ người thân.
Lễ hội mừng thu hoạch tại Âu Mỹ: Vào tiết Thu phân để cầu mong cho mùa màng bội thu và cầu chúc những điều tốt lành cho tất cả mọi người. Người dân ở các quốc gia Âu Mỹ thường tổ chức lễ hội “Mừng được mùa” hay ở nước Anh còn có tên gọi khác là “Ngày trăng thu hoạch”.