Các nhà khoa học lần đầu tiên 'bắt được' virus corona trong không khí xung quanh bệnh nhân COVID-19, chứng minh được nó còn sống và có khả năng xâm nhập tế bào.
nCoV có khả năng phát tán trong không khí xa hơn người ta tưởng - Ảnh: Analytical Science.
Cho đến nay, khả năng virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) lây qua không khí chỉ còn thiếu một mảnh ghép duy nhất: Bằng chứng về việc các hạt đường hô hấp (dưới dạng aerosol) có chứa virus còn sống, chứ không chỉ là vật liệu di truyền.
Theo báo New York Times, mới đây một nhóm các nhà virus học và chuyên gia về aerosol của Đại học Florida (Mỹ) đã chứng minh được đúng điều đó: virus còn sống quả thật lơ lửng trong không khí và có khả năng xâm nhập tế bào (tức lây nhiễm).
Nhóm nghiên cứu đã thành công trong việc cô lập virus từ aerosol trong không khí ở khoảng cách 2,1 - 4,87m xung quanh bệnh nhân COVID-19 trong bệnh viện - xa hơn nhiều khoảng cách 2m hay được khuyến cáo trong giãn cách xã hội.
Họ chế ra một thiết bị lấy mẫu dùng hơi nước tinh khiết làm tăng kích cỡ các hạt aerosol trong không khí để dễ dàng thu thập. Thiết bị này lập tức chuyển aerosol vào một dung dịch chứa muối, đường và protein nhằm bảo toàn mẫu virus.
Việc thu mẫu được tiến hành trong Bệnh viện Health Shands của Đại học Florida, trong một khoa chuyên dành cho bệnh nhân COVID-19 để mẫu không bị lẫn lộn các loại virus đường hô hấp khác.
Đặc biệt, không bệnh nhân nào ở đó phải áp dụng các kỹ thuật y khoa có thể tạo ra aerosol (như đặt ống thở) vì Tổ chức Y tế thế giới (WHO) trước đây luôn cho rằng đây là nguồn phát tán virus chính qua không khí trong môi trường bệnh viện.
Kết quả cuối cùng, dù đã đoán trước vẫn gây kinh ngạc: Ở cả hai khoảng cách 2,1m và 4,87m nhóm nghiên cứu đều "bắt" được virus còn sống, có khả năng xâm nhập tế bào. Xét nghiệm gen cho kết quả không khác gì mẫu dịch hầu họng của một bệnh nhân COVID-19 mới nhập viện.
Phát hiện trên được công bố trên mạng tuần trước, tuy chưa được đánh giá chính thức nhưng đã gây xôn xao cộng đồng khoa học.
"Nếu đây không phải là bằng chứng sống thì tôi không biết gọi đó là gì nữa", bác sĩ Linsey Marr, chuyên gia về virus, nhận xét về công trình nghiên cứu.
"Tôi không chắc số lượng virus có đủ gây bệnh cho một ai đó không, nhưng kết luận rõ ràng là anh có thể cô lập virus từ không khí. Điều đó không hề nhỏ chút nào", nhà virus học Angela Rasmussen (Đại học Columbia), nhận xét.
Các chuyên gia khác thì lưu ý khoảng cách virus di chuyển xa hơn nhiều so với khuyến cáo giãn cách xã hội.
"Chúng ta biết trong môi trường trong nhà, quy tắc giãn cách đó không có tác dụng. Tối thiểu 2m là hướng dẫn dễ làm lạc hướng vì mọi người sẽ nghĩ họ được bảo vệ nếu giữ khoảng cách này, trong khi thực tế là không. Mất khoảng 5 phút để các hạt aerosol di chuyển hết căn phòng cho dù không khí đứng yên", bà Robyn Schofield, nhà hóa học khí quyển của Đại học Melbourne (Úc), bình luận.
Cũng theo bác sĩ Linsey Marr, giãn cách 2m được khuyến cáo trên cơ sở nhận định "chỉ có các hạt dịch lỏng lớn là chứa virus", tuy nhiên điều này không đúng nữa nếu aerosol cũng chứa virus.
"Như vậy càng xa bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu", bà nói.