Vaccine phòng Covid-19 của Astrazeneca: Chìa khóa chấm dứt đại dịch Covid-19

Với phác đồ tiêm 2 liều tiêm tiêu chuẩn, được chứng minh an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa Covid-19, vắc xin AstraZeneca (Vương quốc Anh) đã được phê duyệt sử dụng khẩn cấp tại Việt Nam.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ Bạch Thị Chính – Giám đốc Trung tâm Tiêm chủng VNVC.

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca là gì?

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca là loại vaccine phòng SARS-CoV-2, được nghiên cứu và phát triển bởi đại học Oxford và hãng dược nổi tiếng thế giới AstraZeneca. Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca có hiệu lực bảo vệ con người trước tác nhân gây bệnh Covid-19 lên đến hơn 90%, dựa trên kết quả nghiên cứu lâm sàng.

Cuộc đua tìm kiếm “liều thuốc miễn dịch” – vắc xin Covid-19 cho nhân loại đang trở nên gấp rút hơn bao giờ hết, bởi những ảnh hưởng to lớn của Covid-19 trên phạm vi toàn cầu vẫn còn là vấn đề “nóng”, chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Đã có hơn 163 loại vắc xin phòng Covid-19 được phát triển, trong đó có hơn 60 loại được tiến hành thử nghiệm trên người và mang lại những kết quả khả quan.

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca tạo ra phản ứng miễn dịch tốt.

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca được đồng phát triển bởi Đại học Oxford và Hãng dược nổi tiếng thế giới – AstraZeneca (Vương quốc Anh); có hiệu lực bảo vệ trước tác nhân gây bệnh Covid-19 lên đến hơn 90%, dựa trên kết quả nghiên cứu lâm sàng. Đây là một con số vượt quá sự kỳ vọng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khi WHO công bố hiệu lực bảo vệ trước Covid-19 của vắc xin chỉ cần đạt trên 50% là đã có thể được sản xuất rộng rãi phục vụ nhu cầu phòng bệnh của người dân.

Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu lâm sàng của vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca cũng đã chứng minh được tính an toàn của loại vắc xin này, khi không ghi nhận bất kỳ vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nào. Theo hãng AstraZeneca, vắc xin phòng Covid-19 của họ tạo ra phản ứng miễn dịch tốt, cũng như gây ít phản ứng phụ ở người lớn tuổi.

Trước đó, báo Financial Times (London, Anh) cũng đã công bố thông tin vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca có khả năng kích thích đáp ứng miễn dịch của tế bào lympho T và lympho B và sinh kháng thể bảo vệ ở nhóm người cao tuổi. Đây là kết quả rất đáng mừng, bởi tuổi càng cao khả năng miễn dịch của con người càng thấp. Trong khi đó, người cao tuổi lại là nhóm có nguy cơ mắc và tử vong cao do Covid-19. Hiệu quả của vaccine tiếp tục củng cố bằng chứng cho tính an toàn và khả năng miễn dịch của vắc xin đối với cơ thể người.

Cơ chế sinh miễn dịch của vắc xin phòng Covid-19 AstraZeneca

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca giúp cơ thể phát triển khả năng miễn dịch, phòng tác nhân gây bệnh Covid-19. Những loại vắc xin khác nhau sẽ có những tác động khác nhau để cơ thể đáp ứng miễn dịch, tuy nhiên có một điểm chung trong cách thức hoạt động của các loại vắc xin là ngoài việc tạo ra kháng thể chống lại virus, vắc xin còn có thể tạo ra tế bào lympho T, lympho B ghi nhớ để chống lại virus xâm nhập trong tương lai.

Vaccine AstraZeneca sử dụng vector là virus adeno mất khả năng sao chép của tinh tinh, dựa trên phiên bản suy yếu của virus adeno (virus cúm gây bệnh ở tinh tinh), có chứa vật chất di truyền là protein gai bề mặt của virus gây bệnh Covid-19 được gọi tên là Spike hoặc S. Protein, Spike chính là thành phần tiên phong mở đường tiến công cho virus SARS-CoV-2 xâm nhập cơ thể con người. Đây cũng là mục tiêu tấn công của hệ miễn dịch khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập. Sau khi tiêm vắc xin, protein gai bề mặt được sản xuất, các tế bào miễn dịch sẽ ghi nhớ cách chống lại virus SARS-CoV-2 nếu loại virus này tấn công cơ thể trong tương lai.

Nguồn gốc vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca

Vắc xin phòng Covid-19 được phát triển bởi sự cộng tác của Hãng dược AstraZeneca (Anh) và Đại học Oxford (Anh). AstraZeneca là công ty dược phẩm sinh học toàn cầu tập trung phát minh, phát triển các loại thuốc đặc trị trong các lĩnh vực: ung thư, tim mạch, thận & chuyển hóa và hô hấp & miễn dịch. Trụ sở của AstraZeneca được đặt tại Anh, hoạt động trên 100 quốc gia và các loại thuốc của hãng này hiện đang được sử dụng bởi hàng triệu người trên thế giới.

Tại Việt Nam, Hãng dược AstraZeneca đã đi vào hoạt động kể từ năm 1994, với mục tiêu nâng cao sức khỏe cho người dân và hoạt động kinh doanh bền vững; điển hình như chương trình “Lá phổi Khỏe mạnh” hợp tác cùng Cục Quản lý Khám Chữa Bệnh – Bộ Y tế, Chương trình Sức khỏe Thanh Thiếu Niên. Mặt khác, Hãng dược AstraZeneca còn có kinh nghiệm trong việc bào chế vắc xin ngừa SARS và MERS.

Theo nguồn tin từ hãng Reuters, Giám đốc Điều hành của hãng AstraZeneca – Pascal Soriot cho biết đã ký kết thỏa thuận cung cấp 400 triệu liều vắc xin cho châu Âu và dự kiến giao trước cuối năm 2020. Trước đó, Đức, Pháp, Ý và Hà Lan cũng đã ký hợp đồng nguyên tắc với AstraZeneca nhằm cung cấp ít nhất 300 triệu liều vắc xin ngừa Covid-19 cho các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU).

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca có quy trình bảo quản ở mức nhiệt 2-8^oC,.

Bảo quản vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca

Trong quá trình sản xuất, lưu trữ và vận chuyển vắc xin, bảo quản là công đoạn đặc biệt quan trọng để đảm bảo chất lượng vắc xin khi đến tay người dùng. Nếu không có cơ sở vật chất và trang thiết bị phù hợp, chất lượng vắc xin sẽ bị ảnh hưởng. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 50% vắc xin trên thế giới bị hủy do không đảm bảo chất lượng chỉ vì không có cơ sở vật chất phù hợp để bảo quản. Nếu điều này xảy ra với vắc xin Covid-19, thiệt hại có thể lên đến hàng tỷ liều, đây là một con số đáng sợ, có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh Covid-19 trên toàn cầu.

Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca có quy trình bảo quản ở mức nhiệt 2-8^oC, trong điều kiện bảo quản lạnh thông thường với thời gian trong vòng 6 tháng.

Vắc xin AstraZeneca giá bao nhiêu?

Trong khi giá thành của những loại vắc xin phòng Covid-19 khác có thể dao động lên đến 50 USD/ liều. Vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca lại có giá thành ưu đãi hơn. Theo đại diện của hãng AstraZeneca cho biết, Hãng cam kết không thu lợi nhuận cho vắc xin trong đại dịch, nhằm phổ biến vắc xin một cách rộng rãi, mang đến cơ hội tiêm chủng cho nhiều người dân trên toàn thế giới.

Khi nhập về Việt Nam, vắc xin sẽ có mức giá hợp lý để nhiều người dân có cơ hội phòng bệnh sớm.

Một số lưu ý trước và sau khi tiêm phòng vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca

Để đảm bảo an toàn tiêm chủng, người tiêm phòng vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca cần tuân thủ quy trình tiêm chủng theo hướng dẫn của các nhân viên y tế, khai báo đầy đủ về tình trạng sức khỏe cho bác sĩ và theo dõi phản ứng của cơ thể sau tiêm 30 phút.

Những câu hỏi thường gặp về vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca

1. Tại sao tiêm vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca mũi trước không sốt mà mũi sau lại sốt?

Sốt là một phản ứng rất thường gặp sau khi tiêm phòng. Tùy vào thể trạng khác nhau mà mỗi người có biểu hiện sốt khác nhau. Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, Cố vấn Tiêm chủng VNVC cho biết, sau khi tiêm vắc xin, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng với vắc xin và đáp ứng miễn dịch bằng cách tạo ra kháng thể chống lại mầm bệnh. Từ đó, hệ thống miễn dịch sẽ ghi nhớ virus và tìm cách tiêu diệt nó. Những triệu chứng cho thấy cơ thể đang đáp ứng với vắc xin như: sưng, nóng, đỏ, đau tại chỗ tiêm hay sốt… các triệu chứng này thường sẽ xuất hiện và biến mất trong vòng vài ngày.

Mặt khác bác sĩ Trương Hữu Khanh cũng cho biết thêm, phản ứng sau tiêm vắc xin là không thể tránh khỏi, nếu vì sợ mệt mà không đi tiêm thì sẽ đánh mất cơ hội phòng bệnh cho bản thân, gia đình.

2. Tiêm không đúng lịch có sao không?

Trong quá trình tiêm chủng, một số người có thể bị mắc các bệnh cấp tính, bị sốt, viêm dẫn đến việc không đảm bảo điều kiện tiêm chủng, hoặc do một nguyên nhân khác dẫn đến việc tiêm không đúng lịch hẹn. Nếu không tiêm phòng đúng lịch hẹn thì vẫn nên tiếp tục tiêm phòng càng sớm càng tốt sau thời gian được hẹn hoặc sau khi khỏi bệnh.

Tiêm không đúng lịch không làm mất tác dụng của liều tiêm trước và vẫn có được hiệu quả bảo vệ. Tuy nhiên, nếu tiêm đúng phác đồ sẽ có hiệu quả bảo vệ tốt hơn.

3. Thời điểm thích hợp để tiêm phòng vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca?

Covid-19 đã và đang gây nên những hệ lụy to lớn đến sức khỏe và cuộc sống của người dân. Tiêm vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca nói riêng và những loại vắc xin phòng Covid-19 khác đã được chứng minh hiệu quả nói chung là phương pháp phòng bệnh an toàn, tiết kiệm và hiệu quả nhất. Do đó, bạn nên đi tiêm vắc xin phòng Covid-19 của AstraZeneca ngay khi vắc xin được phổ biến rộng rãi tại Việt Nam để có thể bảo vệ bản thân, gia đình và tạo miễn dịch cho cộng đồng.

• Vaccine Covid-19 đầu tiên được cấp phép lưu hành tại Việt Nam
• Tâm thần phân liệt là yếu tố nguy cơ gây tử vong do Covid-19 cao thứ hai sau tuổi tác
• Phát hiện triệu chứng mới ở nhiều người nhiễm biến chủng SARS-CoV-2