Nghiên cứu những hợp chất ngăn chặn sự lây nhiễm của AIDS bằng sữa mẹ.
| Các hợp chất chứa đường trong sữa mẹ có thể làm giảm sự lây lan của HIV từ mẹ sang con (Ảnh: nutritionnc) |
Từ lâu chúng ta đã biết sữa mẹ có chứa một số hợp chất chống lại virus HIV. Louise Kuhn, nhà nghiên cứu về sự lây nhiễm của HIV tại Columbia University, New York đã nói: "Sữa mẹ có chứa rất nhiều các tác nhân có lợi chẳng hạn như kháng thể của người mẹ".
Bill Paxton và cộng sự tại đại học Amsterdam đã khu trú sự nghiên cứu các hợp chất chống HIV trong sữa mà họ cho rằng chúng có tìm năng đặc hiệu. Các tác giả cho rằng chất bí mật nói trên chính là Lewis X, một loại đường còn có thể tìm thấy trong nước bọt và máu.
Phòng ngừa sự gắn kết
HIV nhiễm vào và phá hủy những tế bào tế bào T có CD4+ , vốn là một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch, gây nên bệnh AIDS. Theo các nhà nghiên cứu sở dĩ virus HIV có thể xâm nhập vào tế bào T có CD4+ là vì chúng gắn kết với một dạng tế bào khác của hệ miễn dịch là tế bào tua gai (dendritic cell).
Nhóm làm việc của Paxton tìm ra rằng HIV không thể gắn kết với tế bào tua gai nếu hợp chất chứa Lewis X gắn sẵn với một loại protein đặc biệt trên bề mặt tế bào. Tế bào tua gai tập trung phần lớn ở amidan, nên chúng có thể dễ dàng gắn kết với hợp chất Lewis X hiện diện nhiều trong sữa trong quá trình bú của trẻ.
Trong một số mẫu sữa mẹ được đem đi thử nghiệm, sữa mẹ có khả năng ngăn chặn được HIV bám vào tế bào mặt dù đã pha loãng 500 lần. Nghiên cứu được đăng trên Journal of Clinical Investigation.
Phân tích rủi ro
Mặc dù khám phá này mở ra một triển vọng rất lớn tuy nhiên theo cảnh báo của David McDonald, nhà virus học tại Case Western Reserve University ở Cleveland, Ohio: "Nếu đây là một sự thật hiển nhiên thì tại sao vẫn có những trẻ nhiễm HIV từ sữa mẹ?". Theo báo cáo của UNICEF, mỗi năm có khoảng 200.000 trẻ sơ sinh nhiễm HIV từ mẹ. Từ 10% đến 20% trẻ nhiễm HIV từ mẹ sau khi bú 2 năm.
Paxton phản đối lập luận này và cho rằng nếu không có chất bảo vệ này trong sữa thì số trẻ nhiễm bệnh thậm chí còn cao hơn nhiều.
Các chuyên gia sức khỏe cộng đồng vẫn đang tranh luận nguy cơ và ích lợi của việc cho trẻ sơ sinh bú sữa từ người mẹ mang HIV dương tính của chúng. Tuy nhiên WHO vẫn khuyến cáo rằng với các bà mẹ bị AIDS thì nên dùng các chất thay thế nếu có điều kiện.
Bước khởi động
Paxton đang lên kế hoạch nghiên cứu những bà mẹ có thể làm giảm sự lây lan của HIV nhờ hàm lượng đường cao trong sữa. "Đó không phải là công việc dễ thực hiện" ông nói, “một phần là vì đòi hỏi của đạo đức là những đứa trẻ sơ sinh phải được bảo vệ khỏi sự xâm nhiễm HIV bằng mọi cách có thể”.
Mục tiêu cơ bản của Plaxton là tìm được một chất có thể ngăn chặn HIV để dùng nó vào việc tiêu diệt HIV ngay từ khi chưa nhiễm vào cơ thể (tác nhân diệt trùng). Đó có thể là gel hay một dạng kem xốp được thiết kế để ngăn HIV lây qua âm đạo trong khi sinh họat tình dục. Các chuyên gia cho rằng phụ nữ thích dùng tác nhân diệt trùng hơn dùng bao cao su, vốn cần sự hợp tác của bạn tình. Có lẽ, trong tương lai, người ta sẽ cho một liểu “các phân tử đường” vào cái hỗn hợp gel hay kem xốp nói trên.
McDonald hi vọng "Nếu nó có thể hoạt động như một tác nhân diệt trùng, đây sẽ là một công cụ tuyệt vời".