Bộ BCVT đã chỉ đạo Tập đoàn Bưu chính Viễn thông (VNPT) nghiên cứu và xây dựng bộ mã bưu chính. Hiện VNPT đã trình Bộ Bưu chính Viễn thông (BCVT) thẩm định lại kết quả xây dựng bộ mã Postcode lần thứ 5. Vậy mã bưu chính là gì, có tầm quan trọng thế nào? Bao giờ mỗi người Việt Nam sẽ phải biết mã bưu chính của mình để sử dụng không chỉ trong nhận, gửi bưu phẩm mà còn trong tất cả những gì liên quan đến địa chỉ?
Hiện nay, trên thế giới đã sử dụng phổ biến mã địa chỉ bưu chính hay còn gọi mã bưu chính (Postcode). Mã bưu chính quốc gia là tập hợp các ký tự dưới dạng số dùng để xác định cho một địa chỉ cụ thể hoặc một cụm địa chỉ phát là tập hợp các địa chỉ được xác định dựa trên quản lý hành chính. Tại Việt Nam, mã bưu chính (MBC) trong dự thảo xây dựng gồm 6 chữ số được viết liên tục từ 0 đến 9. Trong đó, 2 chữ số đầu tiên xác định tỉnh, thành phố; 2 số tiếp theo xác định mã quận huyện; số thứ 5 xác định phường, xã; chữ số thứ 6 dùng để xác định một cụm địa chỉ (là một thôn, ấp hay một đoạn phố, một dãy nhà).
Trước hết, MBC đem lại tiện ích cho người sử dụng, đảm bảo tính chính xác, nhanh chóng của bưu gửi đến tay người nhận. Thư gửi, bưu phẩm hoặc bất cứ vấn đề gì liên quan đến địa chỉ nếu viết sai tìm lại sẽ rất lâu. Độ chính xác của MBC sẽ giúp cho việc gửi đến đúng nơi trong thời gian ngắn nhất.
MBC còn góp phần quan trọng là cho công tác khai thác thư, bưu phẩm, gửi tiền… ở bưu điện sẽ thuận tiện, rút ngắn thời gian. Hiện nay, việc chia chọn bưu gửi đến các địa phương vẫn chủ yếu bằng thủ công nên công việc của nhân viên bưu chính rấtvất vả và chậm. Hơn nữa, nhân viên bưu điện lại có thể xảy ra sai sót do phải đọc bằng mắt. Khi có mã số, nhân viên bưu điện dễ dàng nhận biết địa chỉ dựa vào dãy số ngắn gọn, dễ đọc trên phong bì dù chữ viết ghi địa chỉ nơi nhận có xấu, khó đọc, hay không chuẩn vẫn có thể gửi đến đúng. Khi được đưa vào sử dụng, bộ MBC tạo nhiều thuận lợi trong ứng dụng khoa học kỹ thuật, CNTT và tự động hóa. Khi có mã số, máy sẽ tự động nhận dạng để chia bưu gửi về từng ô thích hợp.
Phát triển MBC sẽ đem lại lợi ích kinh tế lớn. Ở Mỹ có hàng trăm sản phẩm, dịch vụ từ MBC mang lạidoanh thu hàng trăm triệu USD mỗi năm. Như đĩa CD-ROM trong đó lưu danh bạ địa chỉ, hay các mã số đẹp được bán với giá không hề rẻ hoặc để dùng cho thuê.
Hiện tại Việt Nam vẫn đang xây dựng bộ mã Postcode. Năm 2004, ban Post Net (VNPT) đã điều tra, khảo sát địa chính xây dựng xong cơ sở dữ liệu khoảng 14.000 mã trên toàn quốc. Công tác nhập dữ liệu còn nhiều bất cập do địa chỉ hành chính thay đổi nhiều do tách tỉnh, huyện, thêm phố, thêm nhà. Vậy nên công tác quản lý dữ liệu cần cập nhật nhanh, thường xuyên. Nhưng bộ mã vẫn chưa được ban hành nên số liệu khảo sát từ trước đến nay càng xa thực tế.
Hơn nữa để đưa MBC vào cuộc sống người dân, để người gửi thư, bưu kiện… quen với việc ghi mã nơi nhận bên cạnh địa chỉ cần thời gian dài. Bưu chính Mỹ cần tới 8 năm để người dân thích nghi sử dụng MBC. Dự kiến Việt Nam thực hiện trong 5 năm.
Ngoài các mã số cho người dân, còn có dịch vụ cho các khách hàng đặc biệt mà số lượng bưu gửi lớn như các cơ quan chính phủ, các công ty lớn được ưu tiên có những mã riêng, chất lượng cao hơn. Khi người dân đã quen sử dụng mà bưu chính, trong tương lai, MBC có khả năng gắn ở từng ngôi nhà riêng. Vấn đề cần thiết hiện nay là sớm ban hành MBC nhằm đáp ứng nhu cầu tự động hóa của ngành bưu điện và người Việt sớm được sử dụng dịch vụ bưu chính tốt hơn.
Ánh Hồng