Các nhà nghiên cứu nghi ngờ vòng tròn đá cổ đại Nabta Playa được sử dụng để xác định ngày hạ chí, báo hiệu mùa mưa sắp tới.
Vòng tròn đá Nabta Playa có niên đại 7.500 năm. (Ảnh: Mike P Shepherd).
Nabta Playa nằm trên sa mạc Ai Cập có thể là đài quan sát thiên văn cổ nhất thế giới. Sa mạc nằm ở phía nam Ai Cập, cách Aswan khoảng 280 km về phía tây nam, từng là nơi sinh sống của người Nubian cổ đại. Vòng tròn đá được xây dựng cách đây khoảng 7.500 năm, có niên đại lớn hơn 2.000 năm so với Stonehenge, theo Live Science.
Ngày nay, những trụ đá chính của công trình nằm ở một bảo tàng tại Aswan để ngăn hành động phá hoại. Nhưng ban đầu, Nabta Playa bao gồm hàng chục khối đá dựng thẳng đứng, mỗi khối đá cao hơn một mét, trên sa mạc cách sông Nile 100 km về phía tây. Ngoài chồng đá ở phía trên ngôi mộ trung tâm, nhiều khối đá dường như được xếp có chủ đích theo hình vòng tròn, tương ứng với vị trí của một số ngôi sao. 6 khối đá ở bên trong vòng tròn có thể phục vụ những nghi thức hoặc đánh dấu sự kiện thiên văn quan trọng. Những khối đá này được bao quanh bởi 29 trụ đá, tạo thành một loại lịch nguyên thủy.
Công tác khai quật ngôi mộ trung tâm vào năm 2001 không tìm thấy hài cốt nào, chỉ có bộ xương hoàn chỉnh của một con bò. Cùng với bằng chứng khác, phát hiện cho thấy Nabta Playa được xây bởi người dân thời Đồ đá phụ thuộc vào chăn nuôi gia súc giữa các hồ xuất hiện theo mùa. Khối đá trong vòng tròn có thể đánh dấu Mặt trời mọc vào ngày hạ chí, báo hiệu mưa xuống sẽ giúp làm đầy nước hồ. Ba khối đá ở trung tâm biểu thị vành đai Orion và một số khối đá đánh dấu những ngôi sao sáng như Arcturus, Sirius và Alpha Centauri.