Bão bụi khiến 80 xe đâm liên hoàn ở Mỹ hình thành thế nào?

Sự khô hạn kết hợp với những cơn gió mạnh khiến đất bụi từ đồng ruộng mới cày bị thổi đến đường cao tốc, gây hậu quả nặng nề.

Bão bụi ở Illinois ngày 1/5 khiến xe cộ đâm liên hoàn. (Video: CBC News)

Hôm 1/5, bão bụi hoành hành làm giảm tầm nhìn trên đường cao tốc ở bang Illinois, khiến 80 xe đâm dồn toa. Các vụ va chạm khiến hai xe bốc cháy. Cảnh sát cho biết, ít nhất 6 người chết và hơn 30 người bị thương với mức độ khác nhau, trong đó có cả trẻ em.

Các nhà chức trách cho biết, bão bụi ập tới nhanh chóng, tạo ra những điều kiện tương tự bão tuyết trắng xóa, khiến tầm nhìn giảm đáng kể. Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ (NWS), bão bụi có thể xảy ra ở bất cứ đâu tại nước này nhưng phổ biến nhất là khu vực Tây Nam. Chúng ít khi xảy ra ở bang miền trung như Illinois, theo Ben Deubelbeiss, nhà khí tượng tại NWS.

Tuy nhiên, một đợt khô hạn kết hợp với những cơn gió rất mạnh đã thúc đẩy cơn bão bụi hôm 1/5, Deubelbeiss cho biết. Ông cũng lưu ý rằng sân bay Springfield - cách địa điểm xảy ra vụ tai nạn liên hoàn khoảng 50km về phía bắc - ghi nhận lượng mưa chỉ bằng khoảng một nửa lượng mưa thông thường vào tháng 4. Gió giật tại sân bay lên đến 65 km/h hôm 1/5.

Bão bụi có thể xảy ra ở bất cứ đâu tại nước này nhưng phổ biến nhất là khu vực Tây Nam.

Bụi có thể bắt nguồn từ những cánh đồng mới cày xới, theo nhà khí tượng chính Nick Hausen của đài truyền hình Mỹ WSIL. Nhà khí tượng Chuck Schaffer tại NWS cũng cho biết, khu vực này rất bằng phẳng với ít cây cối. "Trong 3 tuần qua, nơi này rất khô. Các nông dân đang cày ruộng và trồng trọt. Lớp đất trên cùng khá tơi", Schaffer nói.

"Bão bụi từng xảy ra ở các vùng khác nhau thuộc bang Illinois, khi gió quá lớn và nông dân đã cày xới ruộng, khiến lớp đất phía trên tơi xốp hơn. Đất rất khô và sẽ bị gió mạnh trong khu vực đưa tới những con đường nhất định", cảnh sát Ryan Starrick tại Sở Cảnh sát Bang Illinois giải thích trong cuộc họp báo hôm 1/5.

Theo định nghĩa của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), bão bụi là một "bức tường" bụi và mảnh vụn, thường bị gió mạnh từ các cơn giông thổi tới những khu vực nhất định.

Bão bụi xảy ra phổ biến ở nơi bằng phẳng, ít cây cối. Theo các nhà dự báo, cả hai đặc điểm này đều cho phép gió tích lũy động lượng, trở nên mạnh hơn và cuốn nhiều bụi hơn vào khí quyển.

Các cơn bão bụi có thể chỉ kéo dài vài phút nhưng lại gây rắc rối suốt nhiều ngày hoặc nhiều tháng sau. Ví dụ, bụi dày đặc có thể làm giảm tầm nhìn của phi công. Việc hít thở không khí nhiều bụi cũng dẫn đến một số vấn đề sức khỏe, nhất là với những người mắc bệnh hen suyễn.

• Video: Bão bụi lớn tấn công nước Mỹ
• Video: Bão bụi lớn khổng lồ xuất hiện ở Nam California
• Bão bụi Trung Quốc biến Mặt trời thành màu xanh