Bệnh lý mắt bẩm sinh ở trẻ nhỏ: Có thể mù nếu không phát hiện sớm

Bệnh võng mạc trẻ sinh non (ROP)

Bướu nguyên bào võng mạc là bệnh ung thư ở mắt, thường xảy ra chủ yếu ở trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh biểu hiện rất âm thầm và khó phát hiện ở giai đoạn sớm. Tuy nhiên, gia đình nên chú ý quan sát mắt trẻ ngay sau khi chào đời và phát hiện những dấu hiệu bất thường sớm dù chỉ là chảy nước mắt, lé, đỏ, đau. Khám định kỳ mắt cho trẻ ít nhất mỗi năm một lần. Những biểu hiện thường thấy của bệnh bướu nguyên bào võng mạc (giai đoạn tương đối muộn) là đồng tử trắng: mắt bé sáng trắng, nhất là vào ban đêm như ánh mắt mèo; lé nhẹ cũng là dấu hiệu thường gặp; mắt đỏ, đau nhức; giảm thị lực; sưng tấy hốc mắt; lồi mắt; chảy máu trong mắt không do chấn thương. Song cũng có một số trường hợp không có biểu hiện bất thường, chỉ phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ tại trường học.

Đục thủy tinh thể (TTT) bẩm sinh sẽ làm ánh sáng không vào đến được võng mạc, gây mờ mắt. Tùy mức độ TTT bị đục mà thị lực bị giảm nhiều hoặc ít.

Nguyên nhân bệnh có thể do di truyền, hoặc do mẹ bị nhiễm siêu vi lúc mang thai... Trẻ có thể bị bệnh từ lúc mới sinh ra, có trẻ bị từ 3-4 tuổi. Ở trẻ nhỏ, khi đục TTT còn ít, chưa ảnh hưởng đến thị lực, chưa cần điều trị, chỉ cần khám theo dõi định kỳ. Nếu đục TTT ảnh hưởng một phần thị lực, cần điều trị với kính hoặc điều trị nhược thị. Khi đục TTT nhiều gây mờ mắt, ảnh hưởng đến việc học của trẻ, cần phải phẫu thuật.

Tái khám đúng hẹn

BS Phương Thu đặc biệt lưu ý vì sự an toàn cho mắt của bé, dù bé bị bệnh gì (một trong các bệnh trên) thì việc theo dõi và tái khám theo hẹn của BS rất quan trọng. Với trẻ bị glôcôm, sau khi được mổ, cha mẹ cần theo dõi cho trẻ uống và nhỏ thuốc đúng cách, đúng liều lượng theo toa BS. Cho trẻ đi khám định kỳ theo hẹn để được đo nhãn áp, thử thị lực và soi đáy mắt. Nếu trẻ có hiện tượng đau nhức, chảy nước mắt hay mắt bị đục lại, cần tái khám ngay...

Với trẻ bị ROP, tùy theo tình trạng bệnh, BS sẽ hẹn tái khám vài ngày, một tuần hay hai tuần sau hoặc có khi cần phải điều trị ngay. Trẻ cần được khám cho tới khi qua khỏi giai đoạn nguy hiểm. Cũng cần lưu ý khi trẻ có bệnh ROP, dù cho là thể nhẹ không cần điều trị, một số biến chứng muộn vẫn có thể xảy ra như lé, cận thị, tăng nhãn áp, bong võng mạc trễ. Do đó theo dõi lâu dài ở một bệnh viện chuyên khoa mắt nhi là cần thiết để phát hiện và can thiệp kịp thời. Đặc biệt chú ý những trường hợp bệnh ở một mắt hoặc mắt này nặng hơn mắt kia.

Với trẻ bị đục TTT, sau mổ cũng cần được tái khám, theo dõi lâu dài để giúp thị lực phát triển tốt nhất. Đồng thời để phát hiện và điều trị các biến chứng có thể xảy ra làm mờ mắt như: đục bao sau, tăng áp, tật khúc xạ, nhược thị. Cho trẻ đi tái khám ngay khi mắt đau, nhức, đỏ, mờ đột ngột. Riêng trẻ bị ung thư mắt, quan trọng nhất là không được bỏ điều trị và cần tái khám theo hẹn BS.

LÊ THANH HÀ