Bố mẹ đẹp, con chưa chắc đã xinh

Những anh chàng sexy có thể tạo ra những cô con gái tẻ nhạt, còn các cô nàng hấp dẫn lại sinh ra những cậu con trai vô vị. Đó chí ít cũng là điều xảy ra ở loài ruồi giấm.

(Ảnh: vanwal)

Mô hình di truyền trái ngược này là một lý do giải thích vì sao không phải ai cũng đều hấp dẫn.

Các nhà nghiên cứu giải thích, nghịch lý này xảy ra là bởi rất nhiều đặc điểm tăng cường khả năng sinh sản cho con đực lại gây bất lợi cho con cái, và ngược lại. Chẳng hạn, ruồi cái dành rất nhiều thời gian và sức lực cho việc đẻ trứng, trong khi con đực sẽ dành nhiều thời gian hơn để đi giao phối.

"Bất cứ khi nào có sự phân chia vai trò giữa 2 giới, những đặc điểm tạo nên một con đực thành công sẽ không chắc tạo nên sự thành công ở con cái", nhà sinh vật học tiến hoá Alison Pischedda tại Đại học California, Mỹ, cho biết.

Bà và Adam Chippindale tại Đại học Queen ở Kingston, Canada, đã tìm hiểu về mâu thuẫn di truyền này. Họ chọn lọc từ một bầy ruồi giấm lớn để chọn ra 3 mẫu gene đẹp nhất và kém nhất cho mỗi giới. Sau đó họ cho chúng giao phối chéo với nhau và kiểm tra sức khoẻ của bầy con được sinh ra.

Trường hợp nào cũng vậy, người mẹ đẹp nhất sinh ra con gái hoàn hảo hơn nhưng con trai lại tệ hơn, so với những bà mẹ khác. Và người cha sung sức lại sinh ra những cô con gái yếu đuối. Mẫu gene của người cha không ảnh hưởng gì tới sức khoẻ con trai. Kết quả cuối cùng của sự khác biệt này là sự kết hợp giữa con đực và con cái đẹp nhất sẽ tạo ra bầy con có chất lượng thấp nhất.

Nếu cuộc chiến di truyền giữa 2 giới phổ biến trong thiên nhiên, nó sẽ ngăn chặn mô hình tiến hoá mà ở đó tập trung mọi điều tốt đẹp nhất vào một nhánh mà loại trừ hết những cá thể còn lại. 

Đây là nghiên cứu đầu tiên chỉ ra cả cha và mẹ hoàn hảo có khi lại gây hại cho con cái của họ. Các nhà nghiên cứu cho biết vẫn cần thêm nhiều thí nghiệm để tìm hiểu liệu sự nghịch lý tiến hoá này có thực sự phổ biến trong thế giới tự nhiên.

M.T.