Cần thời gian bao lâu để có thể từ bỏ một thói quen?

Thời gian phụ thuộc nhiều vào cá nhân bạn.

Từ việc đánh răng hàng ngày đến thói quen thưởng thức cà phê lúc 11 giờ sáng, tất cả chúng ta đều có hàng tá thói quen trong hoạt động thường ngày. Một số thì rất hữu ích, ví dụ như tập gym hàng tuần, còn số khác thì ngược lại, chẳng hạn như hút một gói thuốc mỗi ngày, quấy rối số điện thoại của những cửa hàng giao thức ăn…

Bởi vì nhận thức được thói quen của mình là có ích hoặc gây hại mà chúng ta thường sẽ cố gắng để uốn nắn chúng cho phù hợp.

Thời gian cần thiết để hình thành thói quen thực sự không quá rõ ràng.

Không thiếu các ứng dụng được phát triển để giúp bạn hình thành thói quen, và nhiều ứng dụng trong số đó được xây dựng dựa trên thời gian giả định cần thiết là 21 ngày.

Con số này bắt nguồn từ một cuốn sách nổi tiếng rộng rãi năm 1960 có tên là Psycho-Cybernetics (đã được xuất bản ở Việt Nam với tựa Thay đổi để thành công) của Maxwell Maltz, một bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, nhận thấy bệnh nhân của mình dường như mất khoảng 21 ngày để làm quen với khuôn mặt mới của họ.

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu năm 2009, thời gian cần thiết để hình thành thói quen thực sự không quá rõ ràng.

Các nhà nghiên cứu từ Đại học College London đã kiểm tra các thói quen mới của 96 người trong khoảng thời gian 12 tuần và phát hiện ra rằng thời gian trung bình để hình thành thực sự thói quen mới là 66 ngày; hơn nữa, thời gian này còn khác biệt đối với từng cá nhân, từ 18 đến 254 ngày.

Thông điệp muốn nhắn gửi ở đây chính là nếu muốn phát triển một hành vi mới, sẽ mất ít nhất hai tháng và bạn không nên tuyệt vọng nếu đã qua 3 tuần nhưng mọi thứ vẫn chưa được như ý muốn – vì với nhiều người, chừng đó thời gian đơn giản là chưa đủ. Hãy nhẫn nại với nó lâu hơn, và bạn sẽ có một thói quen mới ăn vào tiềm thức, không cần suy nghĩ.

Nhưng còn cố gắng phá bỏ một thói quen không mong muốn thì sao?

Không có khung thời gian cố định nào để phá vỡ một thói quen.

Hóa ra 2 thứ - hình thành và phá bỏ thói quen lại có mối liên hệ khá mật thiết.

Như nhà tâm lý học Timothy Pychyl đã giải thích, đó giống như là hai mặt của một đồng xu vậy: "Phá vỡ một thói quen cũng có nghĩa là thiết lập một thói quen mới, một phản ứng vượt trội hơn. Thói quen cũ hoặc mô hình phản ứng cũ vẫn ở đó (một mô hình phản ứng của nơ-ron trong não), nhưng sẽ kém ưu thế hơn (ít mạnh mẽ bằng)".

Nhà khoa học thần kinh Elliot Berkman cho biết: "Bắt đầu làm điều gì đó mới sẽ dễ dàng hơn nhiều việc dừng làm điều gì đó thuộc về thói quen mà lại không có hành vi mới thay thế. Đó là lý do tại sao các ý tưởng hỗ trợ cai thuốc lá như dùng kẹo cao su nicotine hay ống hít có xu hướng hiệu quả hơn miếng dán nicotine".

Các chuyên gia đồng ý rằng, không có khung thời gian cố định nào để phá vỡ một thói quen và công thức phù hợp sẽ là sự kết hợp của tính cách, động lực, hoàn cảnh và thói quen được đề cập đến.

"Những người muốn loại bỏ thói quen của mình vì những lý do phù hợp với giá trị cá nhân của họ sẽ thay đổi hành vi nhanh hơn những người làm nó vì những lý do bên ngoài như là áp lực từ người khác", Berkman nói.

Theo giáo sư tâm lý Susan Krauss Whitbourne, đôi khi một thói quen có thể bị phá vỡ nhanh chóng: "Trong những trường hợp nghiêm trọng, thói quen có thể bị phá vỡ ngay lập tức, chẳng hạn như nếu bạn bị ốm nặng khi hít phải khói thuốc lá hoặc suýt bị xe buýt đâm khi nhắn tin và tản bộ". Nhưng trong hầu hết các trường hợp, sẽ mất nhiều thời gian hơn thế, và bạn nên đợi ít nhất là hai tháng để thấy kết quả.

Để phá bỏ thành công một thói quen, bạn cần nghĩ đến động lực mạnh mẽ nhất của mình, nó sẽ là thứ dẫn lối cho bạn. Hãy nghĩ về một "hành vi thay thế" cho thói quen, nhưng hãy đảm bảo rằng đó là một hành vi tích cực, vì nếu thay thế hút thuốc bằng ăn vặt thì cũng chẳng có ý nghĩa gì cả.

Và hãy kiên nhẫn. Thói quen đã theo bạn càng lâu thì càng mất nhiều thời gian để loại bỏ. "Những thói quen lâu năm thực sự bền vững ở cấp độ thần kinh, vì vậy chúng là yếu tố quyết định mạnh mẽ đến hành vi. Tin tốt là mọi người gần như luôn luôn có thể làm việc khác khi họ nhận thức được thói quen đó và có đủ động lực để thay đổi", Berkman giải thích.

Vì vậy, hãy mạnh mẽ lên, bạn sẽ làm được.

• Các nhà khoa học đại học Oxford biến được khí thải CO2 thành nhiên liệu máy bay
• Bộ tộc sống tách biệt trong rừng rậm Amazon với tục ăn xương người chết
• Loài cá kỳ lạ có thể sống trên cạn cả năm mà không chết