Chuyện gì đã xảy ra với cừu Dolly và bản sao của nó?

Đối với các nhà khoa học đã tạo ra Dolly, di sản trực tiếp của thành tựu này là sự tồn tại liên tục của trung tâm nghiên cứu của họ.

Con cừu nổi tiếng nhất trong lịch sử nhân loại, cừu Dolly, là động vật có vú được nhân bản đầu tiên trên thế giới  được tạo ra từ tế bào trưởng thành. Phải mất 276 nỗ lực và tiêu tốn tốn nhiều công sức để tạo ra Dolly, và con cừu nổi tiếng này đã trở thành một cột mốc khoa học quan trọng, xuất hiện khắp các tờ báo và tạp chí trên khắp thế giới.

Dolly sinh vào tháng 7 năm 1996 nhờ một con cừu cái mang thai hộ và sống phần lớn cuộc đời tại Viện Roselin ở Scotland. Mặc dù cơ thể của nó đã được nghiên cứu kỹ lưỡng nhưng về cơ bản nó vẫn sống một cuộc sống bình thường đối với một con cừu. Dolly thậm chí còn được phép phối giống với một con cừu đực, sinh ra sáu con cừu non: Bonnie, Sally, Rosie, Lucy, Darcie và Cotton.

Tuy nhiên, cơ thể của Dolly gặp nhiều vấn đề về sức khỏe và nó đã không thể sống được đến năm 12 tuổi như những con cừu bình thường. Đàn nhân bản bổ sung của Dolly, được hình thành từ "cùng một dòng tế bào" sau đó đã tỏ ra thành công hơn nhiều, chứng minh một lần và mãi mãi rằng nhân bản có thể tạo ra những động vật khỏe mạnh bình thường, theo The Washington Post.

Vào những năm 1950, nhà sinh vật học John Gurdon thuộc Đại học Oxford ở Anh đã phát hiện ra cách nhân bản Xenopus laevis. Kể từ đó, các nhà khoa học đã thực hiện những nỗ lực tương tự để tái tạo một sinh vật giống hệt về mặt di truyền với một sinh vật khác. Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm với mọi thứ, từ ếch, cóc đến cá, tuy nhiên điều này lại không thể thực hiện thành công đối với các loài động vật có vú lớn, nếu không muốn nói là gần như bất khả thi vào thời điểm khi đó. (Ảnh: Grunge).

Sự tồn tại ngắn ngủi của cừu Dolly

Chỉ trong vòng vài năm ngắn ngủi từ khi được sinh ra, cừu Dolly đã qua đời - mặc dù thi thể của nó đã được tặng cho Bảo tàng Quốc gia Scotland để trở thành vật trưng bày. Ngay cả khi bạn không thể đến Scotland, bạn vẫn có thể xem mô hình kỹ thuật số 3D của Dolly trên trang web của bảo tàng.

Như đã đề cập trước đó, cuộc sống của Dolly bị rút ngắn do vấn đề sức khỏe. Năm 2000, Dolly được phát hiện nhiễm virus JSRV, một căn bệnh gây ung thư phổi ở cừu. Khi 5 tuổi, nó đã phải gánh chịu căn bệnh viêm xương khớp nặng không rõ nguyên nhân. Mặc dù bệnh viêm khớp của nó có thể điều trị được nhưng các khối u phát triển trong phổi của nó thì không. Lúc 6 tuổi, Dolly đã được đưa vào giấc ngủ (an tử) vào ngày lễ tình nhân năm 2003.

Vào thời điểm đó, nhiều người tin rằng Dolly có thể đã mắc chứng telomere ngắn bất thường so với độ tuổi của nó, do quá trình nhân bản gây ra. Telomere hoạt động giống như những chiếc mũ ở đầu nhiễm sắc thể và chúng có liên quan đến sự lão hóa vì chúng bảo vệ DNA. Chúng ngắn đi mỗi khi tế bào phân chia, do đó, việc có telomere ngắn không phải là điều tốt và sẽ khiến Dolly già hơn tuổi thật.

Vào ngày 5 tháng 7 năm 1996, một con cừu cái được sinh ra. Sau đó, nó đã thay đổi toàn bộ ngành công nghệ sinh học, mang đến cho các nhà khoa học một phương pháp mới để cứu các loài có nguy cơ tuyệt chủng và biến đổi lĩnh vực y học theo những cách không thể tưởng tượng được vào thời điểm đó. Đây thực sự không phải là một con cừu bình thường, nó được nhân bản bằng cách sử dụng các tế bào lấy từ tuyến vú của một con cừu khác như một phần của thí nghiệm do Viện Roslin ở Midlothian, Scotland thực hiện. Con cừu cái này sau đó được đặt tên là Dolly, theo tên ca sĩ Dolly Parton. (Ảnh: Grunge).

Bản sao của bản sao

Sau khi tạo ra Dolly, 13 bản sao cừu khác đã được tạo ra. Bốn trong số này là Denise, Dianna, Daisy và Debbie giống hệt Dolly, được tạo ra từ cùng một tế bào tuyến vú. Không giống như Dolly, bốn nhân bản mới này chủ yếu sống bên ngoài môi trường do lo ngại rằng việc giữ chúng trong phòng thí nghiệm có thể làm tăng khả năng mắc bệnh.

Những con cừu mới tỏ ra khỏe mạnh hơn nhiều so với Dolly, điều này khiến một số nhà nghiên cứu cho rằng quá trình nhân bản không đẩy nhanh quá trình lão hóa như trước đó. Mặt khác, theo The New York Times, năm 2016 một số trong số 13 nhân bản cũng mắc bệnh viêm khớp, trong đó Debbie là nặng nhất, nhưng ngay cả mức độ của nó thì tình trạng bệnh này cũng không quá bất thường. Các xét nghiệm khác cho thấy những con cừu nhân bản tương đối khỏe mạnh, có huyết áp và khả năng kháng insulin bình thường.

Sau đó, có thông tin cho rằng bốn bản sao này của Dolly đều đã đạt tới 9 tuổi - một độ tuổi đáng kính đối với cừu. Theo NPR, người ta đã quyết định khi đàn cừu nhân bản này được 10 tuổi, chúng sẽ được tiêu hủy để phục vụ cho một nghiên cứu sau khi chết của toàn bộ đàn cừu nhân bản.

Về cơ bản, có thể lập trình lại tất cả DNA trong nhân của tế bào trưởng thành, làm cho nó bắt đầu giống như một tế bào phôi và phát triển thành một động vật mới. Sau khi bất ngờ tạo ra một phôi thai, các nhà khoa học tại Viện Roslin đã đưa nó vào cơ thể của một con cừu thứ ba, và cuối cùng con cừu này đã sinh ra Dolly. Tin tức về việc nhân bản cừu thành công mãi đến ngày 22 tháng 2 năm 1997 mới được công bố, gây bất ngờ và hoang mang cho dư luận và nhiều phương tiện truyền thông quốc tế. (Ảnh: Grunge).

• Hé lộ số phận của 4 con cừu Dolly nhân bản vô tính
• 6 phát minh hậu cừu nhân bản Dolly
• Nhà khoa học tạo ra cừu Dolly vừa qua đời