Cơ thể chúng ta có chất giảm đau tự nhiên, làm sao "xài" chúng?

Cơ thể chúng ta có chất giảm đau tự nhiên được gọi là endorphin, giúp làm dịu các cơn đau, tạo ra cảm giác an lạc dễ chịu.

Bác sĩ Nguyễn Minh Đức (Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM) cho hay cùng mắc một loại bệnh ung thư nhưng người bệnh có những sự cảm nhận hoặc chịu đựng cơn đau rất khác nhau.

Đa số người bệnh ung thư không hề sợ chết nhưng sợ đau. Đau là một cảm giác rất khó chịu do hệ thần kinh nhận thức.

Bệnh nhân khám bệnh ở Bệnh viện Ung bướu TP.HCM (cơ sở 2 tại TP Thủ Đức) - (Ảnh: DUYÊN PHAN).

Đau trong ung thư có thể do từ khối u tại chỗ hoặc di căn (xâm lấn mô xung quanh, chèn ép tủy, phá hủy xương); đau có thể xuất hiện trong quá trình điều trị phẫu thuật, hóa trị, xạ trị; hay đau khi thấy mất đi một cơ quan hoặc hình dạng quen thuộc (ví dụ vú hoặc chân, tay).

Khi người bệnh quá trầm mặc và buồn bã cũng như mất ngủ lo lắng thì việc cần thêm các thuốc chống trầm cảm và an thần là cần thiết. Tuy nhiên càng về sau, cơn đau càng ngày càng phức tạp, đa điểm và nặng hơn do sức khỏe, sức đề kháng, miễn dịch, tinh thần của bệnh nhân ung thư ngày càng hao mòn và suy kiệt.

Khi cơn đau không thể kiểm soát bằng thuốc uống, các liệu pháp can thiệp giảm đau, phong bế thần kinh dưới hướng dẫn của siêu âm, CT-scan, DSA, HIFU là một trong những biện pháp mới giúp bệnh nhân bớt đau.

Bác sĩ Đức cho biết thêm, trong người chúng ta có chất endorphin - một loại morphine nội sinh - và chúng mạnh hơn rất nhiều lần so với thuốc morphine (giảm đau). Chất endorphin này được não bộ chế tiết ra giúp làm dịu các cơn đau, tạo ra cảm giác an lạc dễ chịu.

Nhưng làm sao để não bộ chế tiết ra loại "thánh dược" cao quý này? Bác sĩ Đức liệt kê đó là: lối sống lành mạnh, không làm khổ mình khổ người khác, không tiếc nuối; không rượu bia, thuốc lá, ăn sô cô la đắng. Tập thể dục vừa sức, ngồi thiền, sống nhẹ nhàng thanh thản, buông xả, ít stress, ít áp lực.

Đối với bệnh nhân ung thư là trẻ em thì các em rất hồn nhiên và vui vẻ, bình yên, không sợ đau, sợ chết. Các bệnh nhi này gần như ít phải sử dụng các chất giảm đau cực mạnh hoặc can thiệp giảm đau như người lớn. Thành ra, những người bệnh họ có những sự cảm nhận hoặc chịu đựng cơn đau rất khác nhau ngay cả khi họ có cùng trải nghiệm trên một loại bệnh ung thư.

"Người bệnh ung thư cần biết rằng các công cụ chiến thắng bệnh ung thư thì tạo hóa có trang bị đầy đủ trong mỗi người đó là hệ miễn dịch, sức mạnh tinh thần, sức mạnh tâm thức. Nền y học hiện đại luôn bên cạnh người bệnh và người bệnh cũng cần tự đánh thức những giá trị hoặc vật chất nội tại có sẵn để đánh bại cơn đau và ung thư", bác sĩ Đức nói.

Cập nhật: 05/12/2023 Tuổi Trẻ