Liệu ma có thật không, phải chăng ta nhìn thấy ma - là những thắc mắc của rất nhiều người trong chúng ta.
Con người sinh ra rồi chết đi, đó là quy luật tự nhiên từ bao đời nay. Vậy mà ở một đất nước tiên tiến như Mỹ vẫn có tới 72% người dân tin vào một thế giới khác sau khi mất.
Đó là một thế giới mà ở đó con người thay vì bị thối rữa hoặc chuyển xuống địa ngục, lại có thể lướt qua lướt lại để hù dọa trẻ em hay những cư dân mới chuyển đến nhà mình ở lúc còn sống.
Mặc dù tư tưởng như vậy ngày càng lỗi thời, nhưng gần 1/5 dân số Mỹ tin rằng họ đã nhìn thấy ma.
Đây là một con số thống kê khá ngạc nhiên bên cạnh những niềm tin của thế kỷ trước đã dần bị loại bỏ (như phương pháp chữa bệnh bằng trích huyết phản khoa học), theo Trung tâm Nghiên cứu Pew.
Dưới đây là những nhận xét, đánh giá của một số nhà tâm lý và thần kinh học để tìm ra lý do tại sao con người lại nhìn thấy ma.
Con người thường có xu hướng giả định khi người khác nghĩ rằng họ đã bị ảo giác.
Người sáng lập Khoa nghiên cứu tâm lý bất thường ở Goldsmiths, Đại học London này đã có chia sẻ như vậy. Ông cho rằng, trong hầu hết trường hợp, mọi người này điều họ miêu tả thường mơ hồ, mông lung hơn chính bản chất của sự vật - điều mà họ nhìn thấy.
Hay nói cách khác là mọi người nghĩ rằng đã gặp ma thì không có nghĩa rằng họ đã thực sự nhìn thấy một điều gì đó rõ ràng.
Ví dụ như những người có người thân mất đi cho rằng họ ngửi thấy mùi nước hoa mà người quá cố đã dùng, hay thuốc lá mà họ đã hút lúc trước.
Con người thường có xu hướng giả định khi người khác nghĩ rằng họ đã bị ảo giác, và tất nhiên điều này không đúng. Tất cả chúng ta đều có thể bị ảo giác trong những điều kiện thích hợp. Một trong những hiện tượng mà chúng ta đặc biệt quan tâm về cái gọi là giấc ngủ bị tê liệt (hiện tượng bóng đè).
8% dân số nói chung trải qua hiện tượng bóng đè ít nhất một lần trong đời.
Chứng bệnh này cực phổ biến - đó là bạn sẽ có biểu hiện nửa tỉnh nửa mê, nghe thấy tiếng nói, tiếng bước chân, nhìn thấy bóng tối di chuyển quanh phòng... Dù không có vấn đề gì quá to tát nhưng cũng đủ gây bối rối cho khá nhiều người.
Ngoài ra, bạn cũng có thể bị ảo giác cảm xúc. Bạn cảm thấy như đang bị giữ lại, hoặc bạn cảm thấy hơi thở của một ai đó phả ra phía sau gáy mình. Hãy nhớ rằng, trong tất cả những điều này, bạn không thể thực sự cựa quậy.
Theo Trợ lý giáo sư khoa Tâm lý học, nhân tố con người, phòng thí nghiệm về nhận thức và tri giác trường cao đẳng Lafayette - Michael Nees lại cho rằng, những kinh nghiệm hiện tượng học về thế giới, điều mà ta tin thấy và nghe - được xây dựng bởi dữ liệu đầu vào hạn chế, không đầy đủ của thế giới vật chất hay hữu hình.
Nhận thức của chúng ta không phản ánh chính xác biểu hiện của thế giới vật chất.
Ánh sáng đi vào mắt và sóng âm chạm đến tai thường đến từ nhiều nguồn vật chất. Ví dụ như một vật thể mơ hồ giống người, ở trong góc phòng tối, có thể là một người hoặc một con ma, nhưng cũng có thể chỉ là một chiếc áo khoác đang treo trên móc phơi áo.
Thế nên, đôi khi, nhận thức của chúng ta không phản ánh chính xác biểu hiện của thế giới vật chất.
"Pareidolia" là tên gọi của một loại nhận thức sai lầm phổ biến xảy ra khi một trải nghiệm nhận thức ngẫu nhiên vô nghĩa được hiểu là có nghĩa.
Một phiên bản phổ biến của "Pareidolia" là việc nhận thức các khuôn mặt người trong các hình dạng ngẫu nhiên của vật thể. Đây là một ví dụ điển hình khi người ta tuyên bố nhìn thấy khuôn mặt Chúa Jesus trong một miếng bánh mỳ nướng.
Phó Giáo sư ứng dụng tâm lý Neil Dagnall và giảng viên cao cấp Ken Drinkwater thuộc ĐH Manchester Metropolitan đang thực hiện một số dự án tập trung vào niềm tin của sự huyền bí.
Có sự tồn tại một ý thức lìa khỏi linh hồn sau khi cơ thể chết đi.
Hai ông tin về có sự tồn tại một ý thức lìa khỏi linh hồn sau khi cơ thể chết đi. Vì vậy, việc nhìn thấy những bóng ma trong bối cảnh như vậy xác nhận thêm niềm tin vào một cuộc sống sau khi mất đi và tạo nên sự an tâm hơn.
Ngoài ra còn tồn tại những cách giải thích khác dựa trên những yếu tố về môi trường, chẳng hạn như trường điện từ và sóng âm.
Nhà nghiên cứu thần kinh người Canada Michael Persinger đã chỉ ra rằng việc ứng dụng các trường điện từ khác nhau vào thùy thái dương của não chúng ra có thể tạo ra những trạng thái tựa ma ám.