Đáy biển Nhật dịch chuyển 24 m vì động đất

Trận động đất lịch sử tại Nhật Bản vào ngày 11/3 khiến đáy biển dịch chuyển tới 24 m theo hướng từ đông sang tây.

National Geographic cho biết, Mariko Sato, một nhà khoa học của lực lượng tuần duyên Nhật Bản, cùng các đồng nghiệp đặt thiết bị phát sóng siêu âm tại một số điểm dọc theo đường phay gây nên trận động đất hôm 11/3. Nhờ sóng siêu âm mà họ có thể đo được vị trí từ các thiết bị tới những con tàu. Vị trí của những con tàu được xác định bằng vệ tinh.

Vài ngày sau trận động đất hồi tháng 3, nhóm nghiên cứu quay trở lại biển để đo những thay đổi về vị trí của các thiết bị phát sóng. Họ nhận thấy chúng đều dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu theo hướng từ đông sang tây. Khoảng cách dịch chuyển xa nhất lên tới 24 m. Đây là khoảng cách dịch chuyển lớn nhất bởi động đất mà con người từng đo được.

Một cảnh sát bước qua đống đổ nát trong thành phố Kesennuma, tỉnh Miyagi
Nhật Bản hôm 19/5. Kesennuma là một trong những thành phố bị tàn phá
nặng nề nhất bởi trận động đất hôm 11/3. Ảnh: AP.

Chris Goldfinger, một chuyên gia về địa chất của Đại học Oregon tại Mỹ, khẳng định mọi cơn địa chấn có cường độ từ 9 độ Richter trở lên đều có thể khiến mặt đất hoặc đáy biển dịch chuyển với mức độ như vậy. Chẳng hạn, trận động đất gây sóng thần tại Ấn Độ Dương vào năm 2004 có thể làm đáy biển dịch chuyển tới 30 m. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên giới khoa học quan sát được tác động của địa chấn dưới đáy biển.

Trước đó các nhà địa chất Mỹ và Nhật Bản phát hiện nhiều khu vực dọc theo bờ biển Nhật Bản xê dịch tới 2,4 m bởi trận động đất hôm 11/3. Viện Địa chất và Núi lửa quốc gia Italy nói trục địa cầu dịch chuyển khoảng 10 cm bởi cơn địa chấn tại Nhật Bản.

Richard Gross, một nhà nghiên cứu của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) tính toán rằng trận động đất khiến tốc độ xoay của trái đất tăng thêm 1,6 phần triệu giây, nghĩa là thời gian của một ngày giảm 1,6 phần triệu giây.

Sato nhận định phát hiện của ông có vai trò quan trọng đối với những nghiên cứu về sóng thần trong tương lai.

"Tiếp tục theo dõi chuyển động của đáy biển để đánh giá những nguy cơ của các trận động đất và sóng thần trong tương lai là công việc quan trọng", ông bình luận.