Giải mã hàm răng bí ẩn của xác ướp quý tộc

Nghiên cứu mới cho thấy một nữ quý tộc người Pháp qua đời hơn 400 năm trước đã sử dụng dây buộc bằng vàng để ngăn răng rụng.

Thi thể của nữ quý tộc Anne d'Alegre, qua đời năm 1619, được phát hiện trong một cuộc khai quật khảo cổ tại Chateau de Laval ở tây bắc nước Pháp vào năm 1988. Xác của bà được ướp trong một chiếc quan tài bằng chì, với bộ xương và răng vẫn còn trong tình trạng rất tốt.

Chân dung nữ quý tộc Anne d'Alegre. (Ảnh: INRAP)

Vào thời điểm đó, nhóm nghiên cứu nhận thấy xác ướp có một chiếc răng giả và các sợi dây buộc bằng vàng, nhưng họ không có công cụ quét tiên tiến để tìm hiểu thêm. Giờ đây, sau 35 năm, các nhà khảo cổ học và nha sĩ - dẫn đầu bởi Rozenn Colleter từ Viện nghiên cứu Khảo cổ Phòng ngừa Quốc gia Pháp (INRAP) - đã xác định rằng d'Alegre mắc bệnh nha chu khiến răng của bà bị lung lay, theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Journal of Archaeological Science: Reports trong tuần này.

Công nghệ quét CT Cone Beam, sử dụng tia X để tạo hình ảnh ba chiều, cho thấy các sợi dây vàng đã được sử dụng để giữ và siết chặt một số răng của nữ quý tộc, trong khi chiếc răng giả làm từ ngà của một con voi chứ không phải hà mã, thứ phổ biến vào thời điểm đó.

Mặc dù vậy, Colleter nói rằng công việc nha khoa công phu này chỉ "làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn" vì các sợi dây vàng cần được thắt chặt nhiều lần trong nhiều năm, khiến những răng bên cạnh mất ổn định hơn nữa.

Hàm răng của Anne D'Alegre vẫn được bảo quản rất tốt. (Ảnh: INRAP)

D'Alegre có thể đã trải qua nỗi đau không chỉ vì lý do y tế. Có áp lực rất lớn đối với phụ nữ quý tộc vào thời điểm mà ngoại hình được coi là liên quan đến giá trị và địa vị trong xã hội.

Ambroise Pare, một người sống cùng thời với d'Alegre, từng là bác sĩ cho một số vị vua Pháp và đã thiết kế các bộ phận nha khoa giả tương tự, tuyên bố rằng nếu một bệnh nhân không có răng, lời nói của họ sẽ không có trọng lượng.

Nụ cười đẹp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với d'Alegre, một người "gây tranh cãi" trong xã hội bấy giờ với hai lần góa chồng, Colleter nói thêm.

D'Alegre đã sống qua một thời kỳ khó khăn trong lịch sử nước Pháp. Bà là một người Huguenot theo đạo Tin lành và đã chiến đấu chống lại người Công giáo trong Chiến tranh tôn giáo của Pháp vào cuối những năm 1500.

Đến năm 21 tuổi, D'Alegre góa chồng lần một và có một cậu con trai nhỏ tên là Guy XX de Laval. Khi đất nước rơi vào Cuộc chiến tôn giáo lần thứ 8, d'Alegre và con trai buộc phải trốn khỏi lực lượng Công giáo trong khi tài sản của họ bị nhà vua tịch thu.

Con trai bà sau đó cải đạo sang Công giáo và đi chiến đấu ở Hungary, cuối cùng chết trong trận chiến ở tuổi 20. Sau khi góa chồng lần thứ hai, d'Alegre qua đời vì bạo bệnh ở tuổi 54. Colleter cho biết hàm răng của d'Alegre "cho thấy bà ấy đã trải qua rất nhiều căng thẳng".

Cập nhật: 28/01/2023 VnExpress