Khoa học chứng minh: Mùi càng hôi, nhớ càng lâu

Nghiên cứu mới đây từ Khoa Tâm lý học thuộc Đại học New York cho thấy, các ký ức sẽ bền lâu hơn khi con người trải qua một sự việc và đồng thời ngửi thấy mùi khó chịu. Phát hiện này cho phép chúng ta hiểu sâu hơn về các cơ chế củng cố trí nhớ và làm thế nào các trải nghiệm tiêu cực lại thúc đẩy khả năng nhớ lại các sự kiện trong quá khứ.

Một giáo sư trợ lý tại Khoa Tâm lý học thuộc Đại học New York và là tác giả chính của cuộc nghiên cứu -  Catherine Hartley giải thích: "Những kết quả này đã chứng minh mùi hôi có khả năng tăng cường trí nhớ ở cả thanh thiếu niên và người trưởng thành, từ đó chỉ ra các phương pháp mới để tìm hiểu cách con người học hỏi và ghi nhớ các trải nghiệm tích cực và tiêu cực".

Alexandra Cohen - một nghiên cứu sinh hậu tiến sĩ của Đại học New York và đồng thời là tác giả chủ nhiệm bổ sung: "Vì những phát hiện của chúng tôi nhắm đến các nhóm tuổi khác nhau, nghiên cứu này cho thấy rằng mùi hương khó chịu có thể được tận dụng trong tương lai để kiểm tra quá trình học tập và ghi nhớ cảm xúc trong quá trình chúng ta phát triển".

Những trải nghiệm tồi tệ được cho là tác động đến trí nhớ của chúng ta. Ví dụ, nếu bạn bị chó cắn, bạn sẽ hình thành ký ức không mấy tốt đẹp về con vật đó - và mối liên hệ tiêu cực đó cuối cùng có thể khiến bạn ghét loài chó nói chung. Có khả năng, bạn sẽ nhớ vụ tai nạn một cách sống động và chân thực hơn nhiều so với những lần tiếp xúc với những con chó khác trong quá khứ do tổn thương bạn gặp phải hồi đó.

Mùi hôi có khả năng tăng cường trí nhớ ở cả thanh thiếu niên và người trưởng thành. (Ảnh minh họa).

Hartley cho hay: "Tính mở rộng và bền lâu trong trí nhớ khi xét đến các ký ức tiêu cực là những đặc điểm cốt lõi của chứng rối loạn lo âu thường xuất hiện ở thời niên thiếu."

Để hiểu rõ hơn cách các trải nghiệm tiêu cực này hình thành cách thức ký ức của chúng ta hình thành trong độ tuổi này, nhóm đã thiết kế và tiến hành một cuộc thử nghiệm phản xạ có điều kiện cho các đối tượng từ 13 đến 25 tuổi. Với các thử nghiệm kiểu này, các chuyên gia thường sẽ tận dụng các cú sốc điện không đáng kể; tuy nhiên, ở đây các nhà nghiên cứu đã sử dụng mùi hôi vì chúng có tính đạo đức khi nghiên cứu trẻ em.

Trong bài kiểm tra, các bức ảnh được chia ra thành hai loại: vật thể (ví dụ như ghế) và cảnh (ví dụ: một ngọn núi có tuyết phủ). Các đối tượng tham gia đeo khẩu trang được kết nối với máy đo khứu giác (một dụng cụ dùng để phát hiện mùi và đo độ loãng mùi) khi được cho xem hình ảnh. Khi xem các hình ảnh thuộc một danh mục, các đối tượng được cho ngửi không khí không có mùi hương. Khi các đối tượng xem hình ảnh từ danh mục khác, thiết bị sẽ cho ra một mùi khó chịu lưu thông đến khẩu trang.

Để xác định mùi hương khiến người tham gia cảm thấy khó chịu, các nhà nghiên cứu đã cho các đối tượng hít các mùi khác nhau và chỉ ra mùi nào khiến họ khó chịu trước khi nghiên cứu. Các mùi này là hỗn hợp các hợp chất hóa học được một chuyên gia nước hoa địa phương chế tạo và bao gồm cả các mùi như cá thối và phân.

Điều này cho phép nhóm nghiên cứu định lượng ảnh hưởng của mùi hôi lên ký ức cá nhân cũng như liên kết với các hình ảnh vừa rồi. Nói cách khác, các nhà khoa học có thể tính toán xem hình ảnh chiếc ghế có được nhớ lâu hơn không khi đi kèm với mùi hôi và liệu điều này có xảy ra chỉ đối với bức hình đó hay các hình ảnh nói chung. Nhóm nghiên cứu đã đo lượng mồ hôi từ tay đối tượng tham gia để đo các cấp độ kích thích. Sau một ngày tiến hành thí nghiệm, các chuyên gia kiểm tra trí nhớ về các bức hình của các đối tượng.

Kết quả cho thấy cả thanh thiếu niên và người trưởng thành đều nhớ các hình ảnh được đi kèm với mùi hôi tốt hơn sau 24 giờ thực hiện thử nghiệm. Các chuyên gia cũng phát hiện ra rằng những ai có mức độ kích thích cao hơn khi xem hình ảnh có khả năng đi kèm với mùi nhớ các bức hình tốt hơn sau 24 giờ bất kể mùi hương có thực sự được lưu thông hay không. Điều này chứng minh rằng các trải nghiệm bất ngờ liên quan đến kết quả nghiên cứu khiến con người ghi nhớ tốt hơn.