Không một thành viên nào trong vương quốc động vật có thể làm bài kiểm tra đại số hay viết một bài luận đạt điểm A. Nhưng điều đó không có nghĩa là các loài động vật không thông minh. Một số thành viên của vương quốc động vật đã gây ấn tượng mạnh với khả năng nhận thức và các kỹ năng vận động.
Tinh tinh là động vật có "họ hàng" gần nhất với con người. Gần 99% DNA của chúng ta giống với DNA của tinh tinh, và có vẻ như tinh tinh cũng có một số năng lực mạnh mẽ ở bộ não như con người. Trong một nghiên cứu được công bố năm 2007, các nhà nghiên cứu đã cho tinh tinh trưởng thành, tinh tinh vị thành niên và các sinh viên đại học cùng làm một bài kiểm tra nhận thức. Bài kiểm tra liên quan đến việc nhớ danh sách các số - từ một đến chín - trên màn hình cảm ứng.
Tinh tinh và các sinh viên đều được nhìn các con số trong chưa đầy một giây. Sau đó, tất cả được yêu cầu nhớ những con số đó ở đâu và cho các nhà nghiên cứu biết. Tinh tinh trưởng thành và con người có kết quả giống nhau, nhưng những con tinh tinh vị thành niên lại xuất sắc vượt cả tinh tinh trưởng thành và các sinh viên đại học. Chúng nhớ vị trí của từng con số với độ chính xác cao hơn nhiều. Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng những con tinh tinh trẻ tuổi này sử dụng một loại bộ nhớ hình ảnh, cho phép ghi nhớ với độ chính xác cực cao ngay cả khi chúng chỉ liếc nhìn các con số trong một giây.
Các nhà khoa học đã suy nghĩ trong một thời gian dài rằng dê thông minh hơn rất nhiều so với sự khiêm tốn của chúng. Cuối cùng, một nhóm các nhà nghiên cứu ở Úc đã quyết định đưa những động vật này vào thử nghiệm. Để thử nghiệm, họ chuẩn bị một chiếc hộp dụng cụ với trái cây ở trong. Để ăn trái cây, dê sẽ phải dùng răng để kéo sợi dây thừng xuống, từ đó kích hoạt một đòn bẩy mà các chú dê phải dùng miệng để nâng lên. Nếu làm được, dê sẽ được ăn trái cây đó.
Có 9 con dê trong số 12 con dê đã thành công sau khoảng bốn lần thử. Khi các nhà nghiên cứu thực hiện lại thử nghiệm với tất cả các chú dê 10 tháng sau đó, đa số vẫn nhớ cách làm như thế nào.
Bất cứ ai đã tương tác với voi đều biết những con vật này rất thông minh. Nhưng chúng thông minh như thế nào? Các nhà nghiên cứu đã thực hiện nhiều đề tài. Người ta thấy rằng voi có thể hiểu được sự khác biệt giữa các ngôn ngữ và biết rõ ai là người đang nói, đàn ông, phụ nữ hay trẻ em.
Làm thế nào họ phát hiện ra điều này? Ở châu Phi, chỉ một số bộ lạc săn voi. Các nhà khoa học đã phát các bản thu âm của một nhóm chuyên săn voi, và bản thu của một nhóm không săn voi. Khi những con voi nghe thấy bản thu âm của nhóm săn voi, chúng trở nên sợ hãi và rời xa nơi âm thanh phát ra. Nhưng khi chúng nghe giọng nói của nhóm người không săn voi, chúng không di chuyển cũng không thay đổi vị trí. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã phát các bản thu âm của nhóm săn voi từng khiến chúng sợ hãi, nhưng bao gồm cả giọng nói của phụ nữ, trẻ em và nam giới. Những con voi chỉ trở nên sợ hãi khi có tiếng nói phát ra từ đàn ông — những người săn bắn voi.
Cách mà các nhà khoa học kiểm tra trí thông minh của cá voi là cho chúng soi gương. Ý tưởng đằng sau bài kiểm tra này là để xác định liệu một cá heo có thể nhận ra chính mình trước gương. Để tìm ra điều đó, các nhà khoa học đánh dấu một dấu màu trên thân chúng, rồi họ đặt chúng trước gương. Thông thường, nếu con vật nhận ra bản thân, chúng sẽ có dấu hiệu cố gắng loại bỏ dấu vết khỏi cơ thể, như là gãi hoặc chà xát.
Nhiều động vật không vượt qua bài kiểm tra này. Khi chúng nhìn thấy chính chúng trong gương, chúng nghĩ đó là một con vật đồng loại khác và chạy trốn hoặc cố gắng chiến đấu hoặc dọa lại.
Nhưng khi các nhà nghiên cứu đánh dấu lên cá heo, chúng biết trong gương chính là chúng, chứ không phải như một số động vật khác.
Thật khó để tưởng tượng rằng một con quạ có thể thông minh như con người, thậm chí có thể thông minh hơn. Nhưng các nhà khoa học đã thực hiện một loạt các nghiên cứu chứng minh quạ có thể giải quyết vấn đề rất tốt.
Trong một nghiên cứu, họ đã cho con quạ và con người cùng một câu đố: Đặt một đồ chơi trôi lơ lửng trên mặt nước bên trong một ly cao, quá hẹp để con chim có thể đưa cái mỏ của nó xuống hoặc để một đứa trẻ nhỏ thò tay vào. Trẻ em dưới tám tuổi hoàn toàn bối rối, và thường không thể tìm ra cách để có được đồ chơi. Nhưng quạ không hề bối rối chút nào. Chúng chỉ đơn giản thả sỏi vào chiếc ly. Cuối cùng, những viên đá đã khiến nước ở đáy ly dâng lên, đưa đồ chơi lên miệng ly, và những con chim có thể lấy nó.
Ong nổi tiếng với mật ong và nọc ong. Nhưng ong cũng là những sinh vật nhỏ thông minh. Các nhà nghiên cứu đã dạy ong cách xác định đường thẳng ngang nào nằm trên đường thẳng nào. Khi trả lời đúng, ong nhận được phần thưởng là xi-rô đường. Vấn đề là, các nhà nghiên cứu chỉ dạy chúng cách xác định các đường ngang. Vì vậy, khi các nhà nghiên cứu thay bằng các đường thẳng đứng, những con ong đã bay đi. Chúng biết không có cách nào để có được phần thưởng.
Hầu hết các động vật không xương sống không có được trí thông minh như những sinh vật biển có hình dạng kì lạ này. Trong một nghiên cứu thú vị, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm liệu bạch tuộc có thể phân biệt được giữa hai người khác nhau hay không. Họ cho hai người tương tác với một con bạch tuộc. Một người hành động cực kỳ thân thiện và một người lại lạnh lùng và nghiêm khắc. Sau một thời gian ngắn, khi hai người bước vào khu vực sinh sống của bạch tuộc, con bạch tuộc sẽ lờ đi người nghiêm khắc, lạnh lung kia để ủng hộ vị khách thân thiện hơn.