Nhà thờ Đức Bà ở Tournai

Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Nhà thờ Đức Bà ở Tournai, vương quốc Bỉ là Di sản văn hóa thế giới năm 2000.

Nhà thờ Đức bà ở Tournai, vương quốc Bỉ là một trong số những công trình kiến trúc nhà thờ cổ kính nhất của Châu Âu. Thành phố Tournai nằm cách thủ đô Bruxelles khoảng 100km, đây là thành phố cổ đã có lịch sử 2000 năm.

Nhà thờ có kiến trúc nổi bật theo phong cách Roman, mặc dù vậy người ta vẫn thấy nó phảng phất phong cách kiến trúc La Mã, Gothic do Nhà thờ này được xây dựng và hoàn thành trong 3 giai đoạn khác nhau.

Bắt đầu được xây dựng từ đầu thế kỷ thứ 12 trên một khu vực bằng phẳng và rộng lớn. Gian chính giữa nhà thờ nổi bật với thiết kế giáo đường Roman, cách trang trí cũng như các tạo hình tại gian giữa này không lẫn lộn với bất kỳ phong cách kiến trúc nào khác.

Nếu nhìn từ phía chính diện hất từ dưới lên, dường như Nhà thờ được chia thành 3 phần với gian giữa rộng và thấp, hai tháp cao đối xứng hai bên.. nhưng thực tế Nhà thờ còn có 5 tháp chuông phía trên đỉnh hơi lùi về phía sau chỉ có thể nhìn thấy rõ nếu nhìn từ vị trí cao

Các tháp chuông có chiều cao không đồng đều, trong đó có tháp cao tới 83 mét, được xây dựng vào thế kỷ 13 theo phong cách Gothic kết hợp với Roman. Khu vực hậu cung được thiết kế hình bán nguyệt rất ấn tượng với các cột trụ và cửa sổ mái vòm. Các cửa sổ hậu cung được thiết kế theo phong cách vòm tròn và vòm nhọn đan xen để tránh sự nhàm chán, lập lại trong kiến trúc. Có thể nói nhà thờ Đức Bà ở Tournai là công trình kiến trúc độc đáo, đặc sắc với phong cách kiến trúc pha trộn của La Mã, Gothic và Roman, trong đó nổi bật nhất và giữ vai trò chủ đạo là kiến trúc Roman.

Sở dĩ có sự kết hợp như vậy là bởi trong thế kỷ nhất trước Công nguyên, Tournai vốn là một trung tâm quan trọng của đế chế La Mã. Cho đến cuối thế kỷ thứ 3, đầu thế kỷ thứ 4, Kito giáo mới được các nhà truyền giáo đưa đến Tournai. Song phải đến thế kỷ thứ 5, dưới triều đại của vua Childeric thì thiên chúa giáo mới thực sự bắt đầu hình thành tại vùng đất này. Do đó, nhà thờ mới có sự pha trộn giữa các trường phái, phong cách kiến trúc khác nhau.

Điểm đặc biệt là ở chỗ mặc dù là sản phẩm được xây dựng trong 3 giai đoạn thiết kế khác nhau song về tổng thể kiến trúc nhà thờ vẫn là một khối đồng nhất dù người ta vẫn nhìn thấy các phong cách kiến trúc khác nhau hiện hữu tại đây.

Trên thực tế, công trình kiến trúc nhà thờ Đức Bà ở Tournai được xây dựng vào đầu thế kỷ 12, cụ thể gian chính giữa với phong cách nội thất kiểu La Mã được xây dựng vào khoảng năm 1192-1198. Các khu vực tiếp theo đươc xây dựng vào thế kỷ 13 và 14, trong khoảng thời gian từ năm 12919-1252. Việc xây dựng các ngọn tháp được tiếp nối đến tân thế kỷ thứ 16. Không chỉ có kiến trúc đẹp, Nhà thờ Đức Bà ở Tournai còn nối tiếng với những hiện vật, tranh trang trí quý giá được sưu tập từ nhiều nơi và đem vể trưng bày tại đây.

Có thể nói, Nhà thờ là một dinh thự, một công trình kiến trúc xuất sắc của phong cách kiến trúc Roman kết hợp với ý tưởng từ những phong cách kiến trúc, văn hóa khác. Nhà thờ là địa điểm nổi tiếng trong nhiều thế kỷ và cũng là nơi nhiều người lựa chọn để hành hương đến từ các vùng xa xôi.

Đến năm 1797, với sự trở lại của đế chế Pháp, Nhà thờ đã bị đóng cửa. Quân Pháp đã lấy cac nội thất có giá trị của Nhà thờ Đức Bà và đem bán. Nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị cao bị đem đấu giá và phát tán không kiểm soát. Thời điểm đó, Nhà thờ cũng bị phá và làm hư hỏng nhiều phần kiến trúc. Trong cuộc chiến tranh sau đó, nhà thờ đã may mắn thoát khỏi sự sụp đổ hoàn toàn khi 1 quả bom đã rơi ngay gần Nhà thờ mặc dù lửa cháy trên diện rộng có lan tới cả nhà thờ, tuy nhiên kiến trúc tổng thể chung không bị ảnh hưởng. Đến cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, một chiến dịch trùng tu, bảo tồn Nhà Thờ đã được chính quyền Tournai thực hiện nhằm trả lại sự huy hoàng vốn có của Nhà thờ.

Nhà thờ Đức Bà ở Tournai được Unesco công nhận dựa theo Tiêu chí (ii) và (iv).

Tiêu chí (ii): Nhà thờ Đức Bà ở Tournai là minh chứng cho sự giao thoa giữa các phong cách nghệ thuật có ảnh hưởng từ nghệ thuật địa phương, nghệ thuật tiền thân của khu vực những thế kỷ trước là nghệ thuật La Mã và phong cách nghệ thuật Gothic và Roman..Tất cả đã có sự kết hợp hoàn hảo để tạo nên 1 công trình kiến trúc có giá trị nghệ thuật cao.

Tiêu chí (iv): Nhà thờ Đức Bà ở Tournai ngoài chức năng, công năng là một Nhà thờ của giáo hội còn được coi là một công trình kiến trúc có giá trị cao về mỹ thuật và được coi như một dinh thự lớn của khu vực phía bắc sông Seine.
Cùng với một số Nhà thờ khác của Bỉ, Pháp, Ý, Nhà thờ Đức Bà ở Tournai thuộc vương quốc Bỉ là một trong số những Nhà thờ cổ kính nhất tại khu vực Châu Âu cho đến nay.