Những hiện tượng kỳ lạ về sét

Sét hòn, lửa Saint Elmo, sét đen tấn công các máy bay thương mại là những hiện tượng bí ẩn và cực hiếm của tự nhiên khiến các nhà khoa học trăn trở.

Sét dị hình Elves

Elves bao gồm những tia sáng lóe ngang trong khoảng một mili giây và hình thành trong tầng điện ly phía trên các đám mây bão khoảng 60 dặm (97km). Thuật ngữ Elves là viết tắt của "Sự phát sáng và nhiễu loạn tần số rất thấp từ các nguồn xung điện". Nguồn sáng hình thành do sự va chạm giữa các phân tử điện và phân tử nitơ có thể thắp sáng toàn bộ bầu trời đêm. Màu sắc của chúng vẫn là một câu hỏi đối với giới khoa học, nhưng hầu hết mọi người đều đồng ý rằng nó có màu đỏ rực.

Một tàu con thoi phát hiện hiện tượng Elves đầu tiên ngoài khơi bờ biển Nam Mỹ năm 1990 và nó rất ít khi xuất hiện. Tuy nhiên, trước khi chứng kiến Elves, giới thiên văn đã công nhận sự tồn tại của chúng dựa trên lý thuyết khoa học.

Sét dị hình Sprites

Sét Sprites trông giống một con sứa đỏ khổng lồ phát sáng trên cao.

Sét Sprites là những tia nhấp nháy màu đỏ xuất hiện trên các đám mây bão và có nhiều hình dạng khác nhau. Các nhà khoa học tình cờ phát hiện hiện tượng kỳ lạ này vào năm 1989 khi nghiên cứu đoạn băng dữ liệu từ tàu con thoi. Nó xuất hiện khá ngắn và giống một con sứa đỏ phát sáng với một đám mây đỏ cam tạo thành các tua bên dưới và một vòng tròn bên trên. Chúng thường xuất hiện ở khoảng cách 80km đến 145km so với mặt đất.

Giới khoa học cho rằng sét Sprites là một trong những nguyên nhân gây ra các sự cố tai nạn không thể giải thích của các phương tiện có tầm hoạt động cao hơn các đám mây bão.

Sét đen

Sét đen phóng ra lượng phóng xạ cao gấp 10 lần khi chụp X-quang và có thể gây nguy hiểm cho con người.

Sét đen bao gồm các tia gamma năng lượng cao và sáng tới mức chỉ có thể quan sát nó từ độ cao hàng trăm km bên ngoài khoảng không vũ trụ. Chúng thường xuất hiện trong các cơn bão, ở độ cao các máy bay thương mại hoạt động. Các nhà khoa học cho rằng, khi máy bay đi vào vùng bão, hành khách và phi hành đoàn có thể nhận lượng phóng xạ gấp 10 lần lượng con người phải chịu khi chụp X-quang. Mức độ này có thể gây hại cho sức khỏe con người, đặc biệt với bệnh nhân ung thư.

Rất nhiều người có thể là nạn nhân của sét đen mà không hay biết. Tuy nhiên, máy bay hiếm khi trúng sét đen, vì đài kiểm soát không lưu thường chỉ dẫn các phi cơ tránh bão khi gặp thời tiết xấu.

Sét xanh

Hình dáng sét xanh trông giống một ngôi sao băng.

Hiện tượng kỳ lạ này hình thành phía trên các đám mây bão. Nó trông giống như một ngôi sao băng và di chuyển trong tầng điện ly cách mặt đất khoảng 40km đến 80km. Nó chỉ kéo dài khoảng vài phần nghìn giây nhưng sáng hơn sét dị hình Elves và Sprites.

Lửa Saint Elmo

Lửa Saint Elmo xuất hiện ở cánh máy bay khi nó bay qua vùng bão.

Lửa Saint Elmo là hiện tượng plasma phát sáng xuất hiện như đốm lửa trên các vật thể khác. Nó sinh ra trong những cơn mưa dông có sấm sét hay một vụ nổ núi lửa. Nhiều người còn nhìn thấy tia lửa điện Saint Elmo phóng ra từ cánh máy bay khi chúng đang di chuyển trong vùng bão.

Hiện tượng này đặt tên theo Thánh Elmo, thần hộ mệnh của thủy thủ do chúng thường xuất hiện trên biển khiến thủy thủ sợ hãi. Trong nhiều trường hợp, do phản ứng giữa nitơ và oxy, Elmo còn phát ra ánh sáng xanh hoặc tím.

Sét hòn

Sét hòn là hiện tượng phóng điện trong không khí. Đặc tính tự nhiên của loại này vẫn còn gây tranh cãi. Đây là những vật phát sáng hình cầu bay lơ lửng có kích cỡ từ hạt đậu đến vài mét. Nó đôi khi xuất hiện trong các cơn dông. Không giống các tia sét chỉ xuất hiện với một vệt dài và biến mất nhanh chóng, sét hòn hình cầu, bay lơ lửng và tồn tại trong nhiều giây. Chúng có thể di chuyển qua kính và các bức tường vào nhà sau đó phát nổ bất ngờ.

Tuy nhiên, các nhà khí tượng vẫn chưa có bằng chứng về sét hòn. Nhiều người nhầm lẫn sự xuất hiện của sét hòn với việc nhìn thấy các UFO.