Pakistan "đang xây lò phản ứng hạt nhân mới"

Các hình ảnh từ vệ tinh cho thấy Pakistan đang xây dựng một lò phản ứng hạt nhân có thể được sử dụng để sản xuất plutonium cấp độ vũ khí - một cơ quan kiểm soát Mỹ cho biết.

Theo Viện Khoa học An ninh Quốc tế (ISIS), các bức ảnh chụp được hồi đầu tháng cho thấy công việc "đang được tiến hành nhanh chóng". ISIS cảnh báo kế hoạch xây dựng này có thể góp phần tạo thành cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân mới với quốc gia láng giềng Ấn Độ.

Pakistan khẳng định không có gì đáng ngạc nhiên khi nước này thực hiện chương trình hạt nhân của mình. (Ảnh: VNN)

Tuy nhiên, các quan chức Pakistan khẳng định không có gì không đúng về công trình này.

ISIS cho biết, lò phản ứng đang được xây dựng ở Khusab, cách thủ đô Islamabad 160km về phía tây nam. Viện này nói công việc xây dựng và các hoạt động liên quan tới hạt nhân khác "cho thấy" Pakistan đã lựa chọn "tăng cường đáng kể việc sản xuất plutonum cho vũ khí hạt nhân".

ISIS nói bằng chứng từ những bức ảnh chụp mới đây cho thấy hầu hết các công việc tại công trường được thực hiện trong vòng 10 tháng qua. Lò phản ứng đầu tiên tại Khusab bắt đầu hoạt động năm 1998 trong khi hoạt động xây dựng ở lò thứ 2 được tiến hành hồi tháng 7/2006.

Cũng theo ISIS, lò thứ ba đang được xây cách cơ sở 2 vài trăm mét và dường như là một "bản sao".

ISIS báo cáo hồi đầu năm nay rằng Pakistan cũng đã nối lại hoạt động xây dựng ở cơ sở tách plutonium thứ 2 của nước này ở Chashma, cách Khusab 80km. Nhiều khả năng kế hoạch đó có liên quan tới sự mở rộng ở Khusab.

Bản báo cáo - do cựu thanh sát viên vũ khí LHQ David Albright đồng tác giả - cho biết các lò phản ứng này cũng như nhà máy tách plutonium đều không được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) giám sát. Pakistan có thể đã quyết định sản xuất "một thế hệ mới vũ khí dùng plutonium" để chế tạo đầu nổ nhẹ hơn cho các tên lửa đầu đạn hạt nhân tầm thấp, hoặc để nâng cấp các vũ khí nhắm tới các thành phố của Ấn Độ.

Báo cáo cũng nói rằng hầu hết các vũ khí hạt nhân của Pakistan sử dụng uranium làm giàu ở cấp độ cao.

ISIS cũng cáo buộc Mỹ đã không phàn nàn về công việc tại lò phản ứng vì sợ làm mếch lòng một đồng minh then chốt trong "cuộc chiến chống khủng bố". "Điểm mấu chốt đối với chúng tôi là Mỹ đã không hành động đủ mạnh để ngăn chặn những nước như vậy mở rộng hoạt động hạt nhân. Họ nhắm mắt làm ngơ", trích lời ông Albright.

Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Pakistan Tasnim Aslam khẳng định "không có gì đáng ngạc nhiên" khi Pakistan đang thực hiện chương trình hạt nhân của mình. "Chúng tôi là một đất nước vũ khí hạt nhân. Chúng tôi có các cơ sở ở Khushab, vì vậy điều này chẳng có gì là ngạc nhiên với bất cứ ai".

Bà Aslam bác bỏ những suy đoán rằng hoạt động trên có thể dẫn tới một cuộc chạy đua vũ trang mới.

Thanh Hảo